Материалтану

1. 4 Тапсырма

1.4.1 Оқытушы ұсынған сынық беттеріне сипаттама беру және макроысылмалардың құрылымын жұмыс дәптеріне салып, жазбаша сипаттау.

1.4.2 Микроскоптардың құрылысымен танысу.

1.4.3 Микроскопқа қойылған микроысылмалардың құрылымын жұмыс дәптеріне салу.

1.4.4. Салынған сурет бойынша химиялық реактивпен уланбаған және уланған микроысылмаларды анықтап, түсініктемесін беру.

1.4.5 Үлкейту кестесі бойынша микроскоптардың жалпы үлкейту шамасын табу.

1.1-кесте. МИМ-7 микроскобының үлкейту шамасы

Объективтің фокустық арақашықтығы, F, мм	Окулярдың үлкейту шамасы
	7х	10х	15х	20х
23,2	60	90	130	170
13,8	100	140	200	300
8,16	170	240	360	500
6,16	250	320	500	650
2,77	500	720	1080	1440

1.5 Бақылау сұрақтары

1.5.1 Кристалдық торлардың негізгі типтері және сипаттамалары.

1.5.2 Металлографиялық микроскоптардың жұмыс атқару

принциптері.

1.5.3 Металдар мен қорытпалардың ішкі құрылымын анықтаудың

негізгі әдістері.

1.5.4 Макроскопиялық және микроскопиялық талдау арқылы

шешілетін мәселелер.

1.5.5 Ысылмаларды зерттеуге дайындау және оларды химиялық реактивтермен уландыру.

1.5.6 Улау процессінің мәні.

1.5.7 Металлографиялық талдаудың қандай түріне ысылмаларды айнадай жалтырату керек, себебі неде?

1.5.8 Микроскоптың үлкейту шамасын анықтау.

2. 
   Зертханалық жұмыс «МЕТАЛДАР МЕН ҚОРЫТПАЛАРДЫҢ Қаттылығын ӨЛШЕУ»
   

1. 
   Жұмыстың мақсаты
   

• 
  Бринелль және Роквелл тәсілдері бойынша металдың қаттылығын тәжірибе жүзінде өлшеп үйрену;
  
• 
  Қаттылықтың өлшем бірліктерімен танысу
  

2.2.2 Әртүрлі материалдардан қаттылығын өлшеуге дайындалған үлгілер жинағы.

2.2.3 МПБ-2 типті микроскоп

2.2.4 Қаттылықты аудару кестесі

Бринелль және Роквелл әдістерімен қаттылықты өлшеу статикалық (түсетін күш біртіндеп баяу беріледі) сынауға жатады.

Қаттылықты өлшеу арқылы металдың механикалық қасиетін анықтаудың басқа әдістерімен салыстырғанда көптеген артықшылығы бар, олар:

• 
  арнаулы үлгіні қажет етпейді,
  
• 
  өнімділігі жоғары;
  
• 
  қаттылықты өлшегеннен кейін тетіктер бүлінбейді, бастапқы жұмыстарын атқаруға жарамды.
  
• 
  қаттылықты анықтау арқылы металдардың басқа сипаттамаларын
  

_в=  ∙ НВ, (2.1)

 = 0,34 - болат НВ 120 - 175;

 = 0,35 - болат НВ 175 – 450;

 = 0,55 - жасытылған мыс, жез және қола;

 = 0,33-0,36 – алюминий және оның қорытпалары.

Ұштықты (индентор) үлкен жүктеменің әсерімен батыру кезінде металдың бетіне түскен ұштықтың аумағы пластикалық деформацияланып, ұштықтың орнында ойық қалады. Сынақтағы металдың қаттылығы жоғары болса ұштықтан түскен ойық кішкене болады.