Материялық нүкте деп қарастырып отырған жағдайда өлшемдері мен пішіні ескерілмейтін денелерді айтады
Арнайы салыстырмалылық элементтері
жүктеу/скачать 5,34 Mb.
|
физ экз (копия)
- Бұл бет үшін навигация:
- Арнайы салыстырмалылықта қандай инварианттар бар
- Релятивистік механикадағы оқиғалар арасындағы аралық.
| 1.4. Арнайы салыстырмалылық элементтері.
Арнайы салыстырмалылық теориясының постулаттары. Арнайы салыстырмалылық теориясы (СТО)-кез-келген физикалық процестерге қатысты кеңістіктік-уақыттық заңдылықтарды қарастыратын физикалық теория. А. Эйнштейн электромагниттік теорияда тапқан қарама-қайшылықтар абсолютті кеңістіктің болуы туралы болжамға байланысты деген қорытындыға келді. Бірінші постулат: физика заңдары барлық инерциялық анықтамалық жүйелерде бірдей формада болады. Бұл постулат Ньютонның салыстырмалылық принципін тек механика заңдарына ғана емес, физиканың қалған бөлігіне де жалпылау болды. Бірінші постулат-салыстырмалылық принципі. Екінші постулат: Жарық вакуумда көздің немесе бақылаушының жылдамдығына тәуелсіз белгілі бір жылдамдықпен таралады. Бұл екі постулат а. Эйнштейннің салыстырмалылық теориясының негізін құрайды. Арнайы салыстырмалылықта қандай инварианттар бар? Лоренц түрлендіруі бойынша жарық жылдамдығы барлық санақ жүйелерінде тұрақты. Сондай-ақ, Лоренц түрлендіруі бойынша жарық жылдамдығы максимал жылдамдық болып табылады. Релятивистік механикада Лоренц түрлендіруіне қатысты кеңістік пен уақыт аралықтарының интервалдарының инварианттығы жөнінде ештеңе айтуға болмайды. Олай болса, салыстырмалылықтың арнайы теориясында екі оқиғаның арасында кеңістік пен уақыт аралықтарымен байланысты Лоренц түрлендіруіне қатысты инвариантты болатын шаманы көрсетуге болмас па еді? Бұл сұрақтың оңай шешімі бар. Салыстырмалылықтың арнайы теориясында төмендегі қатынаспен анықталатын ∆S инвариантты шамасы бар. Осы шама оқиғалар арасындағы кеңістіктік-уақыттық интервал (немесе жай интервал) деп аталады Релятивистік механикадағы оқиғалар арасындағы аралық. Классикалық механикада әр оқиға үш кеңістіктік координаттармен (x,y,z) және t параметрімен сипатталды, үш өлшемді кеңістіктің екі нүктесі мен t уақыты арасындағы қашықтық галилеялық координаталық түрлендірулерге қатысты инварианттар болып табылады - бұл шамалар инерциялық анықтамалық жүйені таңдауға тәуелді емес. Релятивистік механикада L12 және t шамалары Лоренц түрлендірулеріне қатысты инварианттар емес. Мұндай инвариант екі оқиға арасындағы интервал болып табылады Мұндағы T1 және t2 уақыттарында оқиғалар болған үш өлшемді кеңістіктің екі нүктесінің арасындағы қашықтық, t12=t2-t1. Интервалдың инварианттылығы кеңістік пен уақыттың бір-бірімен органикалық түрде байланысып, төрт өлшемді кеңістік-уақыт әлемін құрайтынын білдіреді. жүктеу/скачать 5,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|