Мазмұндама Желіні жобалау және жүргізу. Кабельмен жұмыс жасау
Желілік операциялық жүйелерді орнату және баптау
жүктеу/скачать 73,35 Kb.
|
2пк
- Бұл бет үшін навигация:
- Желіні әкімшілеу. DNS кілттік сипатамалары. DNS аттарының аумағы туралы толық мәлімет
- DNS-серверлерді және виртуалды машинаны орнату және баптау
- . Электрондық сандық қолдың жұмыс жасау принциптері
- Криптохаттамалар. Электрондық қол құру принциптері және оның заңы
| 5. Желілік операциялық жүйелерді орнату және баптау
Желілік операциялық жүйе-бағыттауға қажетті топтық ағыммен станциялық жүйелерде маңызы орасан зор.Ол осы жүйелерде барлық жұмыстарды орындауға мүмкіндік береді,мысалға алғанда станцияларда,бөлшектік желілік дискіде немесе принтерлерде,көбінесе желілік жүйе станциялық жүйеде қосылмаған. Көбінесе компьютрлік желілерде белгіленген автономдық комьютерлер бар, ол тек ғана файлдық серверлерде қолданылады.Осындай жүйені ЛВС файлдық серверлер деп аталады.Кейбір ЛВС жүйелерінде,жұмыс уақытындағы станцияларда барлық уақытта функциялдық файлдық серверлермен жұмыс істеуге болады.Бұл бірлікрангілік ЛВС. Компоненттік желілік операциялық жүйеде жүмыстағы станцияларда жэне файлдық серверлерде өзара бірлесіп бір-бірінің көмегімен орындалатын тіл,хаттама деп аталады.Бүкіл барлық хаттамалар неше түрлі фирмалық қызметтерде мысалы негізгі хаттама.IВМ NetBIOS(Network Basik Input Output System-желілік операциялық жүйе негізі)Басқа да кеңейтілген хаттамаларда IPX(internet-work Packet Exchange-Межсетевой обмен пакетами)Novell фирмасында болады. Төменде кейбір желілік операциялық жүйенің жасалуы: Операциялық жүйе Жасалу жолы Apple Talk Apple LANtastik Artisoft NetWare Novell NetWareLite Novell NFS Sun Microsystems OS/2 LAN Manager Microsoft OS/2 LAN Server IBM POWERfusion Performance Tehnology POWERLan Performance Tehnology Vines BA Windows NT Advanced Server Microsoft Және де қазір оның операциялық жүйедегі шарты қарастырылуда. Операциялық жүйесіндегі Net Ware фирмалық Novell, Novell фирмасы ең бірінші компаниялардың бірі,олар ЛВС-ң негізін қүраған.Олар аппарат құрылғыларын шығарады, сондай-ақ ақпараттар кейіннен Novell фирмасы ЛВС ақпараттар қүрылғысының шамасын тепе-тендікте үстады.Соңынан кейбір ақпараттық жүйесі Net Ware-да қолданыла бастады: Net Ware арасында жүмысқа жарамы бар көптеген ЛВС-қа қарағанда өзінің әдістемелері жеткілікті. Операциялық жүйелер Net Ware станциялық жұмыстарға қолдау көрсете алды,бағыттаушы DOS,DOS жэне Windows,OS/2,UNEX,Windows NT,Mac System 7 және де басқа операциялық жүйелер. ЛВС Net Ware көптеген үлкенжелілік адаптерлерде жұмыс істелуі мүмкін,басқа желілік операциялық жүйеге қарағанда.Шегіне көз жету үшін,сіз аппаратық құрылғыларды жэне әртүрлі қойылмаларды таңдауыңызға болады.NetWare жүйесінде ARCnet,EtherNet,Token Ring немесе басқа желілік адаптерлер бар. ЛВС Net Ware мөлшері жоғары бағытта болады. ЛВС Net Ware сенімді жұмыс атқарады. Құрылғылар сандық мәндерде сақталынады.NetWare-ды мүмкіндігінше пайлалануға болады,көбі ЛВС-тегі ақпараттар жеткілікті.Көбінесе Net Ware қолдануға жіберіледі,200-дей үлгісі желілік адаптерлер, 100-дей үлгісі дискілік төменгіжүйесі тап осы сәтте сақталынады,файлдық серверлерде қазірдің өзінде реттеліп отырады. Novell фирмасы операциялық жүйеде NetWare-ның қолдауымен шартқа отыруының себебі үлкен жэне білікті тәуелсіз үйым немесе мекеме болып табылуы.Бұлфирманыңбөліктері Bell Atlantic,DEC,Hewlett Packard,Intel,Prime,Unisys жэне Xeros. Операциялық жүйені нақты етіп қарастырайық: Файлды сервер Net Ware-да жәй және бос мүше болып табылады.Бұл желілік операциялық жүйе ЛВС барлық жұмыстарын барынша жүзеге асырады.Үйлестірукезіндегі жұмыс істейтін функцияның жұмысшылар станциясында екіге бөлініп қызмет атқарылады:файл және принтердегі ЛВС.Желілік файл жұмысшы станцияларында файлдағы серверлерде қатты дискіде қорғалынады,және қорғалынбайды деп бөлінеді. Операциялық жүйеде Net Ware үш мүмкіншілігін қарастырайық:бірінші мүмкіншілігі:2.2 компьютерде 80286 модельдер жұмыс істейді,файлдық серверлердің көмегімен атқарылады.Операциялық жүйеде қолданылар кезінде лицензия беріледі әрбір қолданушыға(2,10,50,100).Екінші мүмкіншілігі:Операциялық жүйеде Net Ware-да 3,12 жаңа түрлері де бар,мысалға 4,0 дік моделі 32-к шиналық архитектурлық және процессорлық 80386,80486 немесе Pentium-қ топтарға несие беріледі.Сондай-ақ желілік операциялық жүйеде Net Ware-re байланысты бірнеше нүсқасы бар,белгілі жүмыстарды басқару үстінде көпсептіктік жүйеде, көпқолданушылық операциялық жүйеде OS/2 жэне UNIX ақпараты жеткілікті.Үшінші мүмкіншілігі:З.12 операциялық жүйедегі қолданушыларға 20,100 немесе 250-і ие болады,ал 4,0 мүмкіншілігі барынша 1000 қолданущының қолдауымен жүзеге асты. Операциялық жүйенің барлық мүмкіншіліктері бәрі бір-бірімен байланысты,сондықтан бір компьютерде болмаса, бір компьютерде желілік файлдық серверлерінің барлық мүмкіншіліктері мен операциялық жүйе Net Ware-да жүмыс істеуіне үлкен ықпал тигізеді. Операциялық жүйедегі Net Ware командалары: NPRINT-мәтіндік файлдан принтерге жеткізілуі. LOGIN-командалық серверге қосылган жүйе. WHOAMI-идентификациялық қолданушы(ақпараттық жүйе). USERLIST-қолданушының атына әшкерленуі,қазіргі кезде ЛВС жалғанған. Курстық жұмысты орындаудың мақсаты жұмысты теориялық және практикалық дағдыларды лайықты түрде орындау және де әртүрлі компьютерлік технологиялардың кемшіліктерін толықтыру болып табылады. Қазіргі күндері әлемде 130 млн-нан астам компьютерлер бар және де олардың 80%-дан астамы кеңселер мен үйлерде кішігірім жергілікті желілерден бастап, Интернет типінің басты желілеріне дейін әртүрлі ақпараттық есептеу желілерінде біріктірілген. Қазіргі кезде жергілікті желілер жөніндегі тақырып айтарлықтай өзекті, өйткені бүкіл әлемде мүмкіндігінше уақытты аз пайдаланатын жылжымалы, жылдамдық пен ыңғайлылық қатты бағаланады. Компьютерлерді желіге біріктіруге деген бүкіләлемдік бағыт – ақпараттық хабарларды жеткізуді жылдамдату, пайдаланушылар арасындағы ақпараттардың жылдам алмасу мүмкіндігі, жұмыс орнында отырып-ақ хабарлар (факс, e-mail, жэне басқалар) алу, компьютерлер арасындағы ақпараттардың көзді ашып жұмғанша алмасуы сияқты маңызды себептермен түсіндіріледі. Есептеу желілеріндегі алып қуат мүмкіндіктері және сол қуатты ілгерілеу, осымен қатар ақпараттық кешен, өндірістік үрдістің айтарлықтай жылдамдығы бізге оларды іс жүзінде қолданбауга және әзірлемеге пайдаланбауға ешқандай да құқық бермейді. Қазіргі кезде компьюерлік технология адамзат жұмысының барлық салаларында қатты дамып кетті. Әртүрлі салалардағы менеджерлер, есепшілер, экономистер, инженер-жобалаушылар,әртүрлі қүжаттарды сақтаушылар мен құрастырушылар, журналистер мен баспагерлер, ғылыми қызметкерлер мен өзге де жұмысшылар өздерінің жұмыстарының тиімділігін тек қана дербес ЖК көмегімен жоғарылатады. Бұл үшін түрлі компьютерлік технологиялар пайдаланылады. Жергілікті компьютерлік желілер Жергілікті желі дегеніміз – кабелдермен жалғасып жатқан компьютерлердің, перифериялық қүрылғылардың (принтерлер және т.б) жэне коммутациялық құрылғылардың жинағы болып табылады. Жергілікті желілер мекемелік (фирмалардың кеңселік желілері, ұйымдасып басқарудың желілері және терминология бойынша, дегенмен өзінің идеологиялық мәні жағына іс жүзінде бірдей өзге де желілер) кәсіпорындардағы технологиялық үрдістерді басқарудың желілері болып бөлінеді. Желі компоненттерінің арасындағы қашықтық салыстырмалы түрде онша үлкен емес, әдетте бірнеше километрден аспайтындығы жергілікті желілерге тән нәрсе.Жергілікті желілер рөлдері мен желідегі ДЭЕМ-дің мәні, құрылымы, желіге пайдаланушылар мүмкіндіктерінің әдістері бойынша, желі компоненттерінің арасындағы мағлұматтарды беру тәсілі бойынша ерекшеленеді. Желіні таңдау қосылатын пайдаланушылардың санымен, олардың артықшылықтарымен, мағлұматтарды берудің жылдамдығымен және ұзақтығымен, талап етілетін өткізу қабілеттерімен, сенімділігімен және желінің құнымен белгіленеді. Желілерге қойылатын халықаралық талаптар Қазіргі кезде стандарттардың халықаралық ұйым жергілікті желілерге арнап 25-тен астам стандарт әзірледі. Құрылтайшы желілерге қойылатын стандарттардың негізгі талаптарын қарастырайық. • қазіргі, бұрын әзірленген және келешегі бар ДЭЕМ және де перифериялық құрылғыларды қосу мүмкіндігі; • мағлұматтарды беру жылдамдығы ең кем дегенде 1 Мбит/с болуы қажет; • Желі компоненттерінің ауытқулары мен қосылулары желінің жалпы жұмысын бұзуы ең көп дегенде 1 сағатты кұрауы қажет; • Желідегі бар қателерді табу құралдары 4 немесе одан жоғары бұрмаланған биттерді қамтитын хабарларды анықтауы қажет; • Желінің сенімділіғі жылына тұрып қалудың 20 минуты қамтамасыз етуі тиіс. Халықаралық стандарттар жергілікті желілерге жоғары талаптар қояды. Міне сондықтан да халықарлық стандарттардың талаптары әлемнің алдыңғы қатарлы электрондық фирмалары шығаратын тек қана бірқатар желілерін қанағаттандырады. Байланыстың сымды жүйелері бар желілер. Жүйенің кұрылымы (типологиясы) 1-суретте көрсетілген. ДЭЕМ-ның бірі желі басқару орталығының (ЖБО) қызметтерін атқарады. Желіге деген мүмкіндік әдісі – абонентті оның желілік атом бойынша БТ-гі арналардың байланысымен шақыру. Арналардың байланыс тәсілі хабарды жіберу уақытында БТ арқылы абоненттерді байланыстыруды қамтамасыз етеді. Осымен қатар БТ-де абоненттердің желілеріне артықшылығы бар мүмкіндіктерді ұйымдастыру мүмкін болады. Түйіндік белгілер: ЖБО-желіні (сервер) басқару орталығы, ДЭЕМ -дербес компьютер, БТ – байланыс түйіні. Желінің артықшылығы: - пайдаланушыларды желігі қосудың қарапайымдылығы мен төменгі құны; - желіні басқарудың қарапайымдылығы; - желінің жұмысын тоқтатпастан абоненттерді қосу мен ажырату мүмкіндігі. Кемшіліктері: - хабарларды беру жылдамдығы абоненттердің санына, хабарларды қабылдау мен жолдаудың қарқындылығына және БТ-інің техникалық мүмкіндігіне байланысты болады. - Желінің сенімділігі БТ-інің сенімділігімен анықталады; - Сигналдарды жіберудің физикалық ортасын пайдаланудың төменгі тиімділігі мен үлкен ұзындығы. Сенімділікті жоғарылату үшін БТ-і модульдік принцип бойынша құрайды,ол жұмысшы және қордағы модулдерді қарастырады. Диагностика жүйесі жұмысшы модулінің қызметін бағалайды және де қажет болған жағдайда жұмысқа желіні қор модулімен қайта қосады. Бір түйіндік желілердің мысалы Arcnet (АҚШ) бола алады.Желілерді орнатуға кеңінен пайдаланылады. Желінің құрамына 8-арналық БТ кіреді. Абоненттердің саны жаңа БТ қосу жолымен көбеюі мүмкін. 6. Желіні әкімшілеу. DNS кілттік сипатамалары. DNS аттарының аумағы туралы толық мәлімет Домендік Атау Жүйесі (ағылш. Domain Name System — орыс. Система Доменных Имён) – Интернет желісіндегі IP адрестерінде — компьютердің атын есте сақталатын домендік атауға (мысалы, www.ip.com) ауыстыру механизмі. Мұндай өзгертулер атаудың домендік жүйесінің арнайы серверлерінде автоматты түрде атқарылады. DNS-тің түпкі идеясы домендік атаулардың және аймақтардың иерархиялық құрылымының көрінісі болып табылады. Атауға жауап беруші әрбір сервер, доменнің алдағы бөлімінің жауапкершілігін басқа бір серверге сілтей алады (әкімшілік тұрғыдан қарағанда – басқа ұйымға немесе адамға). Бұл тек «өзінің» домендік атау бөлігіне жауапты түрлі ұйымдардың(адамдардың) серверінде ақпараттың өзектілігіне жауапкершілікті арттыруға мүмкіндік береді. DNS келесі сипаттамаларға ие: Әкімшілік ету бөлінісі. Иерархиялық құрылымның түрлі бөліктері үшін әр түрлі адамдар немесе ұйымдар жауап береді. Ақпаратты сақтау бөлінісі. Желінің әрбір торабы тек оның жауапкершілік аймағына кіретін деректерді және (ықтимал) түбірлік DNS серверінің мекенжайларын сақтауы керек. Ақпаратт кэширлеу. Торап желідегі жүктемені азайту үшін жауапкершілік аймағынан тыс кейбір деректерді сақтай алады.[1] Иерархиялық құрылым, мұнда барлық тораптар дараққа біріктіріледі, әр торап төмен тұрған тораптардың жұмысын өз бетінше анықтай алады немесе оларды басқа тораптарға табыстай (тапсыра) алады. Резервтеу. Олардың тораптарын (аймақтарын) сақтау және қызмет көрсету үшін, (әдетте) физикалық және логикалық түрде бөлінген бірнеше сервер жауап береді, бұл деректердің сақталуын және тораптардың бірі істен шыққан жағдайда да жұмысын жалғастыруды қамтамасыз етеді. DNS Интернета жұмысы үшін маңызды, өйткені тораппен байланыстыру үшін, оның IP-мекенжайы туралы ақпарат қажет, цифрлардың бірізділігіне қарағанда, әріптік мекенжайларды есте сақтау оңайға соғады. Кейбір жағдайларда бұл виртуалды серверлерді, мысалы, HTTP-серверлерді олардың сұраныс атауларына ажырата отырып пайдалануға мүмкіндік береді. Бастапқыда домендік және IP-мекенжайлар арасында түрлену арнайы hosts мәтіндік файлын пайдалану арқылы жүргізілді, бұл файл орталықтандырып жасалды және өзінің жергілікті желісі бойынша машиналардың әрқайсысына жолданды. Желінің өсуіне қарай, тиімді автоматтандырылған механизм қажеттілігі туындады, DNS осындай қажеттілікке айналды. Алайда, hosts көмегімен DNS өзгерер алдында көшірілген веб-сайтты тексеру оңайға соғады.[2] DNS-ты 1983 жылы Пол Мокапетрис ойлап тапты,[3] жұмыс механизмдерінің түпнұсқа сипаты RFC 882 және RFC 883-те берілген. 1987 жылы RFC 1034 және RFC 1035 жариялануы DNS сипаттізімін өзгертіп, ескірген механизмдер ретінде RFC 882, RFC 883 және RFC 973 күшін жойды. 7. DNS-серверлерді және виртуалды машинаны орнату және баптау DNS-сервер — тиiстi хаттама бойынша сұрау салулар DNSқа жауаптары үшiн қолайлы қосымша. DNS сонымен бiрге – сервермен қосымша iске қосылған хост деп атай алады. DNSтың атқарылатын функциялары бойынша – серверлер нақты сервердiң кескiнiне байланысты бiрнеше түрлерге жата алады топ-топтарға жiктеледi; Авторитативный DNS – сервер – аймақты ар жағында қандай болмасын сәйкес келетiн сервер. Ұста немесе (BINDтiң терминологиясында) алғашқы сервер – өзгерiстердiң енгiзуiне осы аймақта құқыққа ие болған сервер. Аймақтар үшiн әдетте сервер бiр-ақ ұстада болады. Microsoft DNSтiң жағдайында – ұстаның Active Directoryмен сервер және оның кiрiгуi – серверлер емес, (өзгерiстердiң репликациясы өйткенi DNS құралдар емес iске асады – сервер, Active Directoryнiң құралдарымен, серверлердiң тең құқықтылығы және мәлiметтердiң өзектiлiгi арқасында не қамтамасыз етiледi) бiрнеше бола алады. Слейв немесе екiншi сервер, өзгерiстердiң ұста өзгерiстерi туралы хабар үйрететiн рұқсатсыз енгiзу құқығы осы аймақта – сервер. Ұстаға қарағанда – олар сервер шексiз сан бола алады. Дәл осылай Слейв (және қолданушы ұста және слейв, айырмашылық айырып тани алмайды аймақтың күйге келтiруiндегi өзгерiстерiнiң конфигурирования/внесениясы тек қана кезеңде көрiнiп қалады) сервермен авторитативным болып табылады. Кэш жасайтын DNSтар – сервер – клиенттердiң сұрау салулары қызмет көрсететiн сервер (рекурсия сұрау салуы алады, серверлерге авторитативнымға рекурсивтi емес сұрау салулары көмегiмен оны орындайды немесе DNS – жоғарғы серверге рекурсия сұрау салуын алып бередi) Жергiлiктi DNSтер – сервер; DNSтың қызмет көрсетуi үшiн қолданылады – жергiлiктi машина атқарушы клиенттер. Бұл DNS кэш жасайтын сервердiң бiр түрлерi iс жүзiнде жергiлiктi қосымшалардың қызмет көрсетуi үшiн кескiнделген. Қайта бағыттайтын DNS – сервер; рекурсия сұрау салуларын түрде жоғарғы кэш жасайтын серверге алған рекурсия сұрау салу қайта бағыттайтын сервер (forwarder, iшкi DNSтер ағылшынша – сервер). Кэш жасайтын DNSқа жүктемесiнiң төмендетуi үшiн көбiнесе қолданылады – сервер Түбiрлiк DNSтерi – сервер – түбiрлiк аймағына авторитативным болатын сервер. Жиi қолданылатын түбiрлiк серверлерiнiң жинағы 13 даналардың әлемiнде, олардың домен аттары root-servers.netтың аймақтарында болады және a.root-servers.net, m.root-servers.netтың b.root-servers.netтар деп аталады, m.root-servers.net. Нақтылы кескiндерде болуы мүмкiн жергiлiктi түбiрлiк серверлерiнiң күйге келтiруiн ахуал жергiлiктi жүйедi. Есепке алатын DNSтар – сервер. Қолданушыларданғы динамикалық жаңарту қабылдаушы сервер. DHCPмен жиi сәйкес келедi – сервермен. Microsoft DNSтерге – серверi доменiнiң контроллерiнде жұмыс iстегенде серверi DNS – есепке алатын сервердiң тәртiбiнде ат және IP компьютердiң сәйкестiгi туралы мәлiметтiң доменнiң компьютерлерiнен қабылдай және доменнiң осы аймақтары ол сәйкес жаңарта жұмыс iстейдi. DNSBL - (мекенжайлар және аттардың қара тiзiмдерi бар серверi) сервер. үстiрт, мұндай сервер DNSтың иерархиясына кiрмейдi, дегенмен жұмыс, DNSтың несi үшiн тетiк және хаттама сол қолданады - сервер. Барлық DNSтар – стандарт бойынша сервер RFC 1035 TCP және UDPнiң 53 Портуларына жауап бередi. BINDтiң ерте болжамының сұрау салуларын жiберудiң жанында 53 порттарды қолданды, еркiн тiркелмегенетiн мекенжайлар қолдана жаңалау өзiн өзi DNSтар сияқты ұстайды – клиенттер. 8. Электрондық сандық қолдың жұмыс жасау принциптері Электрондық сандық қолтаңба (ЭСҚ) – бұл электрондық құжаттың деректемесі, жасанды көшірмеден осы электрондық құжатты қорғау үшін арналған. Электрондық сандық қолтаңба ақпаратты криптографиялық қорғау құралдарын (АҚҚҚ) пайдалануымен ақпаратты қайта жасау нәтижесінде қалыптасады және кілттің қол қою сертификатының иесін сәйкестендіруге, сондай-ақ электрондық құжатта ақпараттың бұрмалануының жоқ болуын белгілеуге рұқсат етеді.[1] Қолтаңбаны пайдалану өте қарапайым. Ешқандай арнайы білім, дағдылар және икемділік бұл үшін талап етілмейді. Электрондық құжаттарды алмасуға қатысушысы, электрондық сандық қолтаңба әрбір пайдаланушысына бірегей ашық және жабық (құпия) криптографикалық кілттер туындатады.[5] Негізгі элемент құпия кілт болып табылады, оның көмегімен электрондық құжаттардың шифрлеуі жасалады және электрондық сандық қолтаңба қалыптасады. Сонымен қатар құпия кілт пайдаланушыда қалады, оған бөлек тасығышта беріледі, бұл дискета, смарт-карта или touch memory болуы мүмкін. Оны басқадай пайдаланушылардың желісінен құпияда сақтау қажет. Электрондық сандық қолтаңба түпнұсқасын тексеру үшін ашық кілт пайдаланылады. Куәландырушы орталығында ашық кілттің телнұсқасы тұр, ашық кілттердің тіркеу куәліктерінің кітапханасы құрылған. Куәландырушы орталық ашық кілттердің тіркеуін және бұрмалауды енгізуден немесе жасанды көшірмені жасаудан қашуға сенімді сақтауды қамтамасыз етеді.[6] Сіз электрондық құжатқа тиістіге өзіңіздің электрондық сандық қолтаңбаңызды орнатасыз. Бұл ретте электрондық сандық қолтаңба құпия кілтінің және ұсталатын құжаттың негізінде криптографиялық қайта жасау жолымен кейбір үлкен сан қалыптасады, ол осы нақты құжатқа тиісті осы пайдаланушының электрондық сандық қолтаңбасы болып табылады. Электрондық құжаттың аяғына осы сан қосылады немесе бөлек файлда сақталады.[7] Қолтаңбаға мынадай ақпарат жазылады: Қолтаңба ашық кілті файлының аты. Қолтаңбаны қалыптастырған тұлға туралы ақпарат. Қолтаңбаның қалыптасқан күні. Жөнелтуші құжатының мәтіні және ашық кілтінің негізінде жөнелтушінің электрондық сандық қолтаңба ашық кілтіне ие және қол қойылған құжатты алушы, жөнелтушінің электрондық сандық қолтаңбасының тексеруін қамтамасыз етуші, кері криптографиялық қайта жасауды орындайды. Егер электрондық сандық қолтаңба құжатқа тиістісі дұрыс болса, онда яғни бұл құжат шынында жөнелтушімен қол қойылған және құжаттың мәтініне ешқандай өзгертулер енгізілмеген. Әйтпесе жөнелтушінің сертификаты шынайы болып табылмайды деп хабарлама берілетін болады.[8] 9. Криптохаттамалар. Электрондық қол құру принциптері және оның заңы жүктеу/скачать 73,35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|