Мәңгілік Ел ортақ шаңырағымыздың ұлттық идеясы, бабаларымыздың
жүктеу/скачать 3,96 Mb. Pdf көрінісі
|
оқу сауаттылығы
| Қызылорда қаласының «Халық» газеті өзінің оқырмандарының арасында сауалнама
жүргізген болатын. Сіздерге сауалнамаға қатысқан респонденттердің ойымен танысу үшін келесі мәтін ұсынылады. Раушан, архитектор: Қобыз кейпіндегі көпір Бізге қобыз бейнесіндегі көпір жасауға болады. Ол қаланың қос бөлігін байланыстырып, шаһарға ерекше көрік беріп тұрар еді. Мұнда келетін демалушылар саны да үзілмейтін болады. Сонымен қатар, ұлттық нақыштағы нысан, яғни, ерекше назар аудартатын көпір болмақ. Енді бұл ұсынысты облыс әкімінің назарына ұсынсам ба деп отырмын. Бұқаралық ақпарат құралдарында қолдау тапса, тіпті жақсы. Сәкен, журналист:Қымызханалар Бізге ұрпақ саулығы керек. Қалада ашылатын әр қоғамдық орынның барынша пайдалы болуын ойластыру керек деп ойлаймын. Айталық, қымыз қырық аурудың алдын алады екен. Салауатты өмір салтын қалыптастыру іс- шараларының бірі ретінде қымызханалар ашуды ұсынып отырмын. Әрине, қымызхана қандай болу керек деген сауал туады. Ол заман талабына сай кафе типтес болу керек. Мұны аз десеңіз, ішіне жалт-жұлт еткен шамдар жақсын, әйтеуір елді өзіне тартсын. Сол арқылы ауылшаруашылығы өнімін өткізсін. Ондай жерлерде терме, түрлі аңыз- әңгімелер айтылып тұрса, нұр үстіне нұр. Қазір коғам соған сусап отыр. Ең бастысы, денсаулық пен ауылшаруашылығының дамуына үлес қосатын, рухани күшейтегін дүние - осы демалыс орындары. Динара, қала тұрғыны:Кемпинг Ашық аспан астындағы спорттық ойын алаңдары салынса жақсы болар еді. Халық сондай орындарға зәру. Бұл бір жағынан бұқаралық спортты дамытуға сеп болса, екіншіден, бос уақытты өткізетін керемет орын болар еді. Содан соң кала сыртында демалыс орындарын көбейткен дұрыс. Мәселен, кемпинг (автотуристерге ариалған демалыс орны) түріндегі орындар бой көтергенін қолдаймын. 7.Салауатты өмір салтына қатысты пікір иесі(иелері) А)Сәкен мен Динара B)Сәкен мен Раушан C)Барлық респонденттер Д)Раушан Е)Динара мен Раушан 8.Берілген мәтін стилі А)Ғылыми B)Іс қағаздар C)Көркем әдебиет Д)Ауызекі сөйлеу Е)Публицистикалық 9.Сауалнамада сөз болмаған мәселе A)Үлттық нақыштағы концерт залын салу. B)Бұқаралық спортты дамыту. C)Қала тұрғындарының денсаулығын нығайту. Д)Қызылорда қаласында демалыс орындарын ашу. Е)Ауылшаруашылық өнімін өткізу. 10. Архитектордың пікірінше, қандай жағдайда оның ұсынысы іске асуы мүмкін? A)Егер демалушылардан қажетті қаражат жиналса B)Егер сотта қаралып, оң шешім қабылданса С)Егер облыс әкімшілігі қабылдап, қаражат бөлінсе Д)Егер қала тұрғындары қолдап дауыс жинаса Е)Егер Қызылорда тұрғындарының жиналысында қаралса 11. Халық өнері туралы ой қозғаған респондент A)Раушан B)Динара C)Сәкен Д)Динара мен Сәкен Е)Раушан мен Динара 12. Мәтіндегі ойға сәйкес келмейтін тұжырым(-дар) 1. Ауылшаруашылық өнімдерін өткізу мәселесі шешімін тапты. 2. Қобыз кейпіндегі көпір қаланың негізгі көркіне айналды. 3. Демалутпылар автокөліктеріне орын бөлу мәселесі өзекті емес. А)Тек екіншісі B)Тек үшіншісі C)Үшеуі де Д)Бірінші мен екіншісі Е)Тек біріншісі 4-мәтін I. Жеделхат - телеграф (телетайп) аркылы берілетін жедел сипатты құжат. Қазіргі заманда ақпаратты жедел жеткізудің факс, интернет сияқты түрлері де болғанымен, жеделхаттар өз маңызын жойған жоқ. Себебі, хат ұзақ жүреді, интернет пен факс қызметі кымбат, оның үстіне чертеж (сызба, кесте) немесе фотосурет жібермейтін болсақ, факсты қолдану міндетті емес. Ал телефон арқылы жүргізілген әңгімені іске тігіп қоя алмайсың, сондықтан ен ыңғайлысы жеделхат болып табылады. II. Жеделхатты кез келген қызметкер құрастырып жібере алады; қажет болған жағдайда жеделхат мәтіні мен онда берілген мәліметті растауға болады. Жеделхат ең ұзақ дегенде 10-12 сағаттан сон, қажет болса бір сағат ішінде де жеткізілетіндігіне 100% сенімді болуға болады. Жеделхат мәтіні қысқа, дәл, ең ұзақ дегенде 300 сөзден аспауы керек. Қысқа жеделхаттың бағасы да төмен болады. Цифрлар жазбаша түрінде беріледі, ешбір түзетулер болмағаны жөн. III. Жеделхаттар ішкі және халықаралық болып бөлінеді. Ішкі жеделхаттарға мемлекет ішінде жіберілетіндер мен қабылданатындар, ал халықаралық жеделхаттарға шет елдерге жіберілген немесе шет елдерден келгендері жатады. Ішкі жеделхаттар «үкіметтік», «жедел», «жай» болып үшке бөлінеді. Басқа құжаттар сияқты жеделхаттың да өз реквизиттері болады. Олар: жеделхаттың категориясы мен түрі, нөмері, датасы, жіберілген уақьггы, алушының аты мен адресі, мәтін, қол. IV. Жеделхат... Мекенжайы («кімге»), Алдымен жеделхатты алушының толық почта индексі, елдің аты, елді мекеннің аты, типі (қала, ауыл, т.б.), көшесі, үй нөмері, корпус, офис нөмері жазылады. Мысалы: 480021, Қазақстан, Алматы қаласы, Мұқанов көшесі, 227, офис 47 Алушының аты-жөні («кімге»). Адресаттың аты-жөні, әкесінің аты толық жазылады, кейде фамилия орнына қызметі көрсетіледі. Мысалы, «Директорға», «Бөлім меңгерушісіне» т.б. V. Жеделхат мәтіні. Жеделхаттың негізгі мақсаты керекті ақпаратты тез жеткізу болғандықтан, оны қысқа және түсінікті етіп жазу керек. Бірақ сөздерді түсініксіз етіп қысқартып тастаудың қажеті жоқ, түсінікті, стандарт қысқартуларды ғана пайдаланған жөн. Егер жеделхат мақсаты алушыдан акпарат алу немесе мәселені шешу т.б. болса, онда етістіктерді бұйрық рай тұлғасында беріңіз. Мысалы: «жіберіңіз», «салып жіберіңіз», «шешім қабылдаңыз» т.б. Ал жеделхат жауап беру мақсатьшда жазылса, етістік ашық рай тұлғасында қолданылатын. Мысалы: «алдым», «жеткізілді», «келеді», «орындалады», «барады» т.б. «Тез арада», «жеделдетіңіз», «жедел», «калай да» сөздерін орынсыз көп қолданудың қажеті жоқ, себебі сіздің жеделхат жібергеніңіздің өзі алушыға көп нәрсені білдіріп тұр. Цифрларды жазбаша жазған дұрыс. Мысалы: 101347 - бір нөл бір үш төрт жеті, бұларды бір сөз ретінде біріктіріп беруге де болады. Мысалы: бірнөлбірүштөртжеті. Мәтін мазмұнына нұқсан келмейтін болса жалғаулық, көмекші сөздер, тыныс белгілері қолданылмайды. Жеделхат мәтінінде түзетулер болмауға тиіс және сөздер тасымалданбайды. Жіберуші қолы. Жеделхат мәтініне кол қойылған кезде фамилия қажет болғанда жіберушінің қызметі қоса көрсетіледі. 13.Ақпарат алу немесе мәселені шешу мазмұнындағы жеделхатта қолданылатын етістік формасы A)Бұйрық рай В)Шартты рай С)Қалау мен ашык рай Д)Қалау рай Е)Ашық рай 14.Қандай сөзді IV бөлімдегі көп нүктенің орнына қоюға болады? А)бланкісі B)мәтіні C)сипаты Д)құрастыру үлгісі Е)толтыру үлгісі 15.Жеделхаттың бөлінуі A)1 B)2 С)3 Д)5 Е)4 16.Қай жауапта ІІІ бөлімде берілген мәлімет дұрыс жеткізіліп тұр? A)Ел мен ел арасында жүретін құжаттарды «сыртқы» құжаттар дейді. В)Бір ел ішінде қатынап жүретін құжаттарды «жай» құжаттар дейді. C)Ел ішінде жүретін хаттарға ешқандай белгі қажет емес. Д)Халықаралық кұжаттарда «үкіметтік» деген белгі болуы мүмкін. Е) Құжат елден шетелге жіберілгенде «жедел» деген белгі қойылады. 17. Жеделхаттың мәтініндегі ең көп сөз саны А)300 B)250 C)200 Д)150 Е)100 18. Жеделхаттың негізгі функциясы A)Мәтін мазмұнын кұпия жеткізу B)Үкіметтік ақпарат алмасу C)Жылдам ақпарат алмасу Ц)Қызметтік құжат айналымы Е)Жылдам халықаралық байланыс 19.Жеделхатта цифрлардың жазылуы A)Рим цифрымен B)Арап цифрымен C)Цифрлар жазылмайды Д)Бөлшек түрінде Е)Жазбаша жазылады 20.Жеделхатты жеткізудің ең кысқа мерзімі А)10-12 сағат B)Жарты сағат C)3 сағат Д)1 сағат Е)24 сағат Нұсқа 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 5001 C D A E E A C E E B B C B E A E A C C B 2 5003 C A B D D A A B D C B E E C D C E B A E 3 5004 B D C C A D A D E A A C B C C B B A C A 4 5005 D B E A A C B D E E E B C D A E B B E E 5 5006 A B B C B E B D A E C C A E A E C D A D 6 5007 A A B E B B D E E D D E D D A E B D C E 7 5008 D A C B B B D B A A D A D D B E C B D C Оқу сауаттылығы 1022 1050 1054 1057 1059 1069 1316 1108 1160 1162 1176 1070 1073 1074 1075 1076 1079 1161 1168 1169 |