Механикадан

сызса, 
үстіндегі нүктелерде осындай 
траектория сызады. 9.1 сурет 
С
және 
М
нүктелердің радиус-векторларын сәйкесінше 
десек: 
. (9.1) 
М нүкте жылдамдығын табу үшін (9.1) ден уақыт бойынша туынды аламыз: 
болғандығы үшін: 
; 
немесе 
=
(9.2) 
(9.2) ден уақыт бойынша туынды алсақ, үдеу табылады: 
=
немесе 
=
(9.3) 
(9.2) ілгерілемелі қозғалыстағы дене нүктелерінің жылдамдықтары бірдейлігін, ал (9.3) 
үдеулердің бірдейлігін көрсетеді. Сонымен, теорема толық дәлелденді. 
Демек, дененің ілгерілемелі қозғалысы, оның кезкелген нүктесінің қозғалысымен 
анықталады, яғни 
(9.4) 
Анықталған (9.4) теңдеуі дененің ілгерілемелі қозғалысы кезіндегі қозғалыс заңын береді. 
 
2.2
 
 Қатты дененің айналмалы қозғалысы 
Егер дене қозғалып тұрған кезінде ондағы екі нүкте жылжымайтын болса, онда бұл 
қозғалыс айналмалы қозғалыс делінеді (9.2 сурет). 
Жылжымайтын 
О
және 
А
нүктелерден жүргізілген түзу дененің айналу өсі деп аталады. 
Дененің айналмалы қозғалысын зерттеу үшін жылжымайтын 
Р
0
және денемен бірге 
қозғалатын 
Р
жазықтықты аламыз. 
Олар арасындағы бұрыш 
болсын. 
Дене қозғалғанда, 
Р
0
және 
Р
жазықтықтар арасындағы 
бұрыш өзгеріп барады. Нәтижеде осы бұрыш уақыттың 
функциясы болады: 

(9.5) 
(9.5) дененің бұрылу немесе айналу бұрышы делінеді және ол радианмен өлшенеді. (9.5) 
теңдеуі қатты дененің 
9.2 сурет 
жылжымайтын өсь төңірегіндегі
айналмалы қозғалысының заңы немесе айналу қозғалысының теңдеуі делінеді. 
Айталық, 
t=t

жүктеу/скачать 3,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: