«Мейіргерлік істегі психология және коммуникация негіздері» пәні бойынша студентке арналған
) Аудармашымен жұмыс жасауда дәрігер нені білуі қажет?
жүктеу/скачать 1,16 Mb.
|
«Мейіргерлік істегі психология ж не коммуникация негіздері» п ні
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.Бейәлеуметтік және қауіпті мінезді науқастар түсінігі.
| 15) Аудармашымен жұмыс жасауда дәрігер нені білуі қажет?
Дәрігердің сұрақтарын (сөздерін) аудару барысында жіберілетін қателердің барлығы дерлік: сұрақтың түрін өзгертуге байланысты, ашық сұрақтан жабық түрге ауыстыру және керісінше; сұрақтың мазмұнын өзгертумен және өзінің ойларын қосумен байланысты, жауаптарды аудару кезінде: жауаптың жартысын аудармау, яғни жауапты қысқарту; өзінің ойын қосу; тілді жақсы білмегендіктен кететін қателер. Аудармашылармен жұмыс жасауда Van der Veer (1998) мынандай ережелерді ұстануды жөн деп санайды: науқас, аудармашыға толық сене алуы қажет, бұл саяси және ұлттық (үйлесімділікті) сәйкестікті талап етеді. Аудармашы объективті және ауруға қатысы жоқ адам болуы қажет; сондықтан аудармашылық қызметке туыстар мен жақын дос-жарандар жарамайды; аудармашының ұстанымы жағдайға кәсіби тұрғыдан қарауды талап етеді. Сондықтан, сыйлай алатындай мейірімді, жылы қатынас қажет; шыдамсыз немесе тым жанашыр қатынас болмауы тиіс; аудармашы өте анық, нақты, сол қалпында, еш өзгертусіз аударуы тиіс. Және науқастың ойын түйіндеуге тырыспай, бір жақтан сөйлеуі тиіс. Әңгімелеспес бұрын аудармашымен қозғалатын тақырып жайында алдын-ала сөйлесіп алған дұрыс, ал соңында аудару кезіндегі қиындықтарда бірлесіп талқылаған жөн; аудармашы өз өміріне қатысты кейбір жағдайларды аудармай қалдырып отыруы мүмкін. Мысалы, аудармашы өзінің қиындығына, күйзелістеріне ұқсас жағдайларды, тастап кетіп отыруы мүмкін. Сондықтан, мұндай тұстарды аудармашы өзі түсінуі қажет. Тілді түсінбесе де дәрігер науқастың көзіне қарап, жылы шырай танытып отыруды тоқтатпауы тиіс; Кейде аудармашыға науқас эмоциясы мен сезімдері жөніндегі ойларын сұрап отыруға да болады. XXII - практикалық сабақ Дұшпандық ойдағы және ассоциалдық емделушілермен қарым-қатынас 1.Бейәлеуметтік және қауіпті мінезді науқастар түсінігі.2.Әлеуметке қарсы пациенттермен жұмыс барысында ескерілетін мәселелер.Асоциальды (әлеуметке қарсы) және өшпенділік сезімі жоғары науқастарға медициналық қызметкер қандай реакция береді?Мұндай науқастарға медициналық қызметкер әр түрлі реакция танытады: біреулері ашумен және өшпенділікпен жауап берсе, екіншілері пациенттерді өз жағына тарту мақсатымен ,жауыздық көрсету негіздің жоқтығын түсіндіріп,мейірімділікпен достық пейіл көрсетеді;үшіншілері патциенттің жағдайына көңіл аудармай,өздерін түк болмағандай ұстайды.Кейбір жағдайларда пациентке ашуланғанда дұрыс болуы мүмкін,бірақ та бәрінен маңыздысы – оның бұл себебін түсінуі.Ол үшін не қажет? Пациентке оның ашулы және өшпенділікпен қатынас жасап отырған сияқты екендігін айтуы керек.Кейде «ашулы»,«өшпенділік» ұғымдарына өте күшті қабылдануы мүмкін,сондықтан өз пікіріңізді тым қатты түрде айтпауға тырысыңыз.Мысалы:«Сіздің бір нәрсеге көңіліңіз толмай отыр ма?»«Сіз риза емессіз бе?»«Сіз ашуланып отырған сияқтысыз?»Егер медициналық қызметкер пациенттің өшпенділігіне көзі жетпей,тек қана күмәнданса,нақтылау үшін сұрақ қоюына болады:«Не болды?»«Мен бір нәрсені дұрыс сұрамадым ба?»«Мен бір нәрсені дұрыс жасамадым ба?»Бұл жағдайларда не істемеу керек?Пациенттің өшпенділігімен кездескен кезде,өзіңізді ақырзаман орнағандай ұстамаңыз.Сонымен қатар,пациентті мысқылдауға, менсінбей қарауға болмайды,оның өшпенділігіне әрқашан салмақты қарау керек,өйткені ол емдік шараға бөгет жасайды.Пациенттің қанағаттанбауынаң қандай себептері болуы мүмкін?Пациенттің қанағаттанбауының себептері қарапайым болуы мүмкін медициналық қызметкердің түрі мен сөзі ұнамауы, медициналық қызметкер тымжас көрінуі және т.б.Өшпенділіктің себебін табу үшін оның тиімді реакциямен қарсы алу үшін,медициналық қызметкер оның негізгі белгілерін білуі қажет.«Өш алу» дегеніміз не?Ең алдымен,өшпенділік ауытқуы немесе шеттен шыққан жағдай еместігін түсінуіміз керек.Әрқайсымыз кейде болсада ашуланамыз. Өмірде ашу,ашулы ой мен әрекет көрініс бермейтін жағдайлар жоқ.Өмірде орындалатын әрекеттер,аз деңгейде болса да ашумен мотивацияланады.Ашудың өзінің мәні бар – ол өзін-өзі қрғау құралы,сонымен қатар,қорқынышқа қарағанда ол адамды күшті әрекеттерге итермелейді.Яғни,ашу қауіп-қатер жайлы белгі беретін үрей мен қорқыныш сияқты өзін-өзі қорғайтын сезім ғана емес,ол өшпенділік туғызатын күй.Ашудын себебі неде?Медициналық қызметкер үшін ашудың пайда болу себебін білу өте маңызды.Әр пациенттің ашуының себеб,оның өмірлік жағдайларында жатады.Әр ашудың адам өміріне тән тарихы бар.Өмір сүру барысында,әсіресе,балалық шақта,«ашулану стилі» қалыптасады;бір нәрсеге ашулансақ,ашу жиналып,сыртқа шығады.Кейбір пациенттер медициналық қызметкер бұйырып сойлесе ашуланады;басқалары – не істеу керектігін дұрыс,әрі нақты айтпаса ашуланады,үшіншілері – жеке басқа қатысты көп сұрақтар қойылса,оны артық қызығушылық деп есептеп ашуланады т.с.с. Ұқсас жағдайлар,кейбір пациенттерді ашуланшақтыққа итермелесе,басқалары оған ашуланбайды.Әлеуметтік қарсы болу дегеніміз не?Әлеуметке қарсылық – бұл өте күрделі әрі болжамдаулы қиын тұлғалық ауытқу,ол түрлі симптомдар ретінде көрініс бермей,мінез-құлық бұзылыстары ретінде көрінеді. Бұрын бұл ауытқуды «психологиялық тұлға»немесе «социопаттық тұлға» деп анықтайтын(бұл терминдер әдебиеттерде әлі кездеседі). Социопаттар әлеуметтік ортаға бейімделіп,қоғамның талаптары мен моральдық нормаларға көңіл аудармау,қоғамда өмір сүру ережелері мен заңдылықтарын,өзінің инстиктивті қажеттіліктеріне қанағаттандыру үшін,қоғамда өмір сүру ережелері мен заңдарын жазадан да қорықпай бұзуға бейім болып келеді. жүктеу/скачать 1,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|