Мекендеген жерлері Найман, керей, жалайыр тайпаларының



бет5/14
Дата14.04.2022
өлшемі63,32 Kb.
#139377
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Байланысты:
НАЙМАН ХАНДЫҒЫ
Мәдениеттану. СӨЖ. Иманбаева Аяулым
- 1218 жылы Шыңғыс хан Күшлікке қарсы әйгілі қолбасшысы Жебе ноян басқарған күшті әскерін жіберді. Жебе ноян Жетісуға жетісімен, баршаға дін, сенім бостандығын жариялады.Күшілік хан жеңіліп, өлтірілді.

КЕРЕЙІТТЕР (ІХ ІІ жарт-ХІІІғ. басы)

Тайпаның аты 

-Керлин (Керулен) өзенінің бойында қоныстанғандықтан керілер (керілендіктер) деп аталған. Жазба деректерде Х ғ. бас кезінен кездесе бастайды.

ХІ-ХІІ ғасырларда

-Керейіттер Орхон,Керулен, Селенгі, Аргун өзендірінің бойын мекендеген. Солтүстігінде Орхон өзенінен, оңтүстігінде Хуанхэ өзеніне дейінгі жерді иеленді.

Көршілері

-Батысында-наймандар , шығысында – татарлар, солтүстігінде – меркіттер, оңтүстігінде – танғұттар.

Орталығы

-Битөбе - Хантәңірі тауының шығысында орналасқан қазіргі Улан-Батор қаласы жанында.
-Қарақорым- кейінгі астанасы Орхон өзені бойында орналасқан.

ХІ ғ. екінші жартысында

-Керейіттер хандығының құрамына кірген аймақ саны: 8 (сегіз).Керей, жиркиы, қоңқай, сақай, тутау, албат, тунхай, қыркун.Аталған тайпалардың ең ірісі керейлер болды .

«Монғолдың құпия шежіресі».

-ХІ ғасырдың аяғы – ХІІ ғасыр басында Керейіттер хандығы мен Монғол хандығы арасында жақсы қарым-қатынас болғандығын баяндайтын тарихи шығарма.

Рашид ад-Дин
парсы тарихшы

-«Тайпаның түп атауы керей, «д» («т») жұрнағы –моңғол тілінде көптік белгі, сондықтан да керейіт атанды».
Монғол жеріндегі ІХ-ХІІІ ғасырларда өмір сүрген керейлер – күшті дамыған ел... Олар тек Шыңғысхан... әсерінен әлсіреді. Олардың мәдениеті өте жоғары болып, көне түрік жазуларын пайдаланған» - деп айтқан.

жазуы

-Керейіттердің пайдаланған жазуы: көне түрік жазуы.
-Монғол мемлекеті құрылғанда хатшылары керейіттерден болған.

САЯСИ ТАРИХЫ



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет