Мектеп жасына дейінгі балалардың тілдерін дамытуда ауыз әдебиетінің маңызы
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
Мектеп жасына дейінгі балаларды тілдерін дамытуда ауыз дебиеті (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Жаңылтпаш есептер
ЖаңылтпаштарЖаңылтпаштар да тіл үйренуге өзіндік үлесін қосатынын мамандар жақсы біледі. Жаңылтпаштарды орнымен және тиімді қолдануға болатын ақыл-кеңестерді тыңдап көріңіздер. Сөйлегенде, өлең, тақпақ айтқанда сөздің және буынның ашық, айқын айтылуына мән беріледі, әдемі сөйлейтін, сөйлеу мақамы жақсы адамдарды тыңдағыңыз келе беретіні де сөзсіз. Қай тілді үйреніп жүрсеңіз де сіз де сөйлеу мақамы жақсы адамдардың қатарына қосылғыңыз келсе, жаттығуыңыз керек. Ол үшін жаңылтпаштарды айтып жаттығып көріңіз. Тіл үйренуде күнделікті жаңылтпаштарды қайталап жаттығып тұру жақсы нәтиже береді. Осының арқасында сіз қиын дыбысталатын тіркестерді, дыбыстау барысындағы қиындықтарды жеңе аласыз. Әсіресе жаңылтпашты тез айта бастағанда түрлі күлкілі жағдайлар болуы мүмкін. Жаңылтпаштар тек қана сөйлеу мақамын жақсартып қана қоймай, сонымен бірге адамның қиялын да дамытуға көмектеседі. Жаңылтпаштармен жұмыс істеген кезде оқушылар (студенттер, ересек адамдар) бір қалыпты, бір сарынды дауыспен оқымаулары керек. Жаңылтпаштарды қолданып өткізген сабақтар қызық ойын түрінде өтуі керек. Сонымен мына жаңылтпаштармен жаттығып көріңіз: Тұз — мұздай, Мұз — тұздай. Бұл, бұл — піл, Бұл бір ірі піл. Бар, май шайқа, Байқа, жай шайқа. Шаншар шаршап жатыр, Қайсар жайша жатыр. Талғат балға тап, Оншақты жаңғақ шақ, Шақсаң, сақ шақ. Ғарышкер ұшты ғарышқа. Ғарышқа ұшты ғарышкер. Айтшы, ғарыш алыс па? Арқада алты арқар бар, Қырқада қырық арқар бар. Қырық арқарда ақ арқар бар. Алты арқарда марқа арқар Жаңылтпаш есептер/Физика, Математика /Жаңылтпаш есептер 1. Дәлелдеу керек: 5 = 6. Мына сандардың теңбе-теңдігіне күмәндарың бар ма: 35 + 10-45 = 42 + 12 — 54? Тексеріңдер. Күмән жоқ. Теңдіктің екі жақ бөлігінен ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығарайық: 5(7 + 2 — 9) = 6(7 + +2-9). Бұған күмәніңіз бар ма? Жоқ. Өйткені қарапайым математикалық түрлендіру — ортақ көбейткішті жақша сыртына шығардық. Теңдіктің екі жақ бөлігінде өзара бірдей көбейткіш болса, онда осы көбейткішке теңдіктің екі жағын да қысқартуға болады дейтін қағидаға сүйеніп, жоғарыдағы 5(7 + 2 — 9) = 6(7 + + 2-9) теңдігін жақша ішіндегі өзара бірдей өрнекке қысқартуымызға болады. Математикалық ешқандай «зандылықты» өрескел бұзған жоқпыз ғой. Олай болса, осы ортақ бөлгішке тендіктің екі жағын да қысқартсақ 5 = 6 теңдігі пайда болады. Күмәніңіз бар ма? Күмәніңіз жоқ. Ендеше, «ағаттықтың» қай тұста жіберілгенін пайымдай аласыз ба? Егер бейхабар болсаңыз мынаған назар аударыңыз: жоғарыда нөл жайлы айтқан тұжырымымызда ешқандай санды нөлге бөлуге болмайды деген едік. Біз өз дәлелдемеміздің ең басында 35 + 10-45 = 42+ 12-54 теңдігін жазған едік. Осы тура теңдік еді: 0 = 0. Жаңсақтық 5(7 + 2 — 9)= = 6(7 + 2-9) тендігінің екі жақ бөлігін (7 + 2-9) өрнегіне қысқартуда болып отыр. Теңдіктің екі жағын ортақ (7 + 2-9) өрнегіне қысқарту деген теңдіктің екі жақ бөлігін осы (7 + 2-9) санына бөлу деген сөз. Енді осы жақшадағы (7 +2 — 9) санына математикалық амалдар тұрғысынан қарайтын болсақ жақшаның ішіндегі өрнек (7 + 2 — 9) = 0, яғни нөлге тең. Олай болса, біз теңдіктің екі жағын да осы 0-ге (нөлге) бөлдік қой. Қателік міне, осында болып отыр, осы қателіктен математикалық жаңсақтыққа тап болдық. Міне, осыдан байқап отырған боларсыздар математикалық қағидалардың дұрыс орындалмауынан дудэмал жайтқа ұрындық! жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|