Мемлекеттік басқарудағы нормашығармашылықты жетілдірудің кейбір мәселелері

1. 
   Послание Президента Республики Казахстан – Лидера Нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана «Стратегия Казахстан – 2050: Новый политический курс состоявшегося государства».
   
2. 
   Указ Президента Республики Казахстан от 21 июля 2011 года «Концепция новой модели государственной службы Республики Казахстан».
   
3. 
   Система государственного управления Канады. Интернет – ресурс: http://www.gmu-countries.ru
   
4. 
   Конституция Республики Казахстан // ИПС «Әділет». (4.06.2013)
   
5. 
   Результаты исследований Всемирного банка по оценке качества государственного управления в странах мира. Интернет-ресурс: http://www.worldbank.org/
   
6. 
   Результаты исследований Организации Объединенных Наций по формированию глобального рейтинга стран мира по уровню развития электронного правительства. Интернет-ресурс: http://www.unpan.org
   
7. 
   Результаты исследований по восприятию уровня коррумпированности государственного сектора Международной организации Transparency International. Интернет-ресурс: http: //cpi.transparency.org/
   
8. 
   Назарбаев Н.А. Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев: Послание Президента Республики Казахстан народу Казахстана // Казахстанская правда. 1997. 11 октября.
   
9. 
   Результаты исследований по индексу глобальной конкурентоспособности Всемирного экономического форума Интернет – ресурс: данные исследований. Источник: http://www.weforum.org/gcr
   
10. 
    Результаты исследований Всемирного банка и Международной финансовой корпорации Doing Business. Интернет- ресурс: http://doingbusiness.org/
    
11. 
    Результаты исследований по глобальному рейтингу стран и территорий мира по показателю валового внутреннего продукта Всемирного банка http://www.worldbank.org/
    
12. 
    Результаты исследований по индексу человеческого потенциала Всемирного банка. Интернет-ресурс: http://hdr.undp.org/
    

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КОНСТИТУЦИЯСЫ ЖӘНЕ ЗАҢНАМАДАҒЫ АУДАРМА МӘСЕЛЕЛЕРІ.

Нұрышева Толқын Серікқалиқызы

Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы

Мемлекеттік басқару академиясы

Мемлекеттік және жергілікті басқару кафедрасының доценті,

заң ғылымдарының кандидаты
Қазақстан Республикасы Конституциясының ең жоғары заңды күші бар және Республиканың бүкіл аумағында тікелей қолданылатыны [1] барлығымызға белгілі. Сондықтан Қазақстандық заңнама Конституцияға сәйкес болуы тиіс. Бірақ осы тұрғыда көптеген мәселелер туындайды, әсіресе заңнамадағы аударма өзінің шешімін табуды қажет етеді.

Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы 1991 ж. 20 желтоқсандағы N1017-XII Қазақстан Республикасының Заңының 19-бабында азаматтықты тоқтату негіздері берілген, онда Қазақстан Республикасының азаматтығы: Қазақстан Республикасы азаматтығынан шығу және Қазақстан Республикасы азаматтығынан айырылу салдарынан тоқтатылатындығы, ал 21-бабында Қазақстан Республикасы азаматтығынан:

1) Қазақстан Республикасының мемлекетаралық шарттарында көзделген реттерді қоспағанда, адамның басқа мемлекетте әскери қызметке қауіпсіздік қызметіне, полицияға, юстиция органдарына немесе өзге де мемлекеттік өкімет және басқару органдарына орналасуы салдарынан;

2) егер Қазақстан Республикасының азаматтығы көрінеу жалған мәліметтер немесе жалған құжаттар табыс ету нәтижесінде алынса;

3) Қазақстан Республикасының мемлекетаралық шарттарында көзделген негіздер бойынша;

4) егер Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде тұрақты тұратын адам дәлелсiз себептермен үш жыл бойы консулдық есепке тiркелмесе;

5) егер адам басқа мемлекеттің азаматтығын алған болса, айырылатындығы бекітілген [2].

Аталған баптар ҚР Конституциясының 10-шы бабының 2-ші тармағында бекітілген «Республиканың азаматын ешқандай жағдайда азаматтығынан айыруға болмайды» деген нормасына қайшы келеді. Бұл мәселені айқындау барысында көптеген сұрақтар туындайды. Осы мәселемен Жоғары оқу орындары «Құқықтану» мамандығының екінші курс студенттерін «Қазақстан Республикасының конституциялық құқығы» пәнінен Мемлекеттік аралық бақылаудан өткізу барысында дайындалатын тест тапсырмаларын сараптау барысында жиі кездесуге тура келді. Себебі тест тапсырмаларын құрастырушы маман-заңгерлердің өзі «азаматтығынан айыру негіздері» бойынша көптеген тест тапсырмаларын енгізеді. Бұдан «конституциялық құқық пәнінің оқытушылары конституциялық нормаларға дұрыс мән бермейді ме, әлде ол нормаларды өздері де білмейді ме?» - деген сұрақтар туындайды. Әрине олар жоғарыда аталған заңға сүйеніп тест тапсырмаларын құрастырады және конституцияның нормаларын көзге де ілмейді. Менің ойымша бұның кесірі заңнаманы мемлекеттік тілде қабылдау тетігінің дұрыс жолға қойылмауынан және Конституцияның нормаларын дұрыс меңгермеген тұлғалардың орысшадан қазақшаға аударуынан пайда болады.

Осы мәселені одан әрі қарастыратын болсақ «лауазымды адам» деген ұғым да жеке ашуды қажет етеді. Конституциялық құқық ғылымында тұлғаның құқықтық мәртебесінің «екі жақтылық» (дуалистік) мағынасы қалай анықталатындығын білу қажет. Яғни адамның құқықтық мәртебесі мен азаматтың құқықтық мәртебесі бір-бірінен шектеледі. Егер адам құқығы оған тумысынан берілсе, ал азаматтың құқықтары алынған болып табылады. Тұлға әлеуметтік-экономикалық аяда адам ретінде, ал саяси аяда азамат ретінде танылады. Азаматтың құқықтық мәртебесіне адамның құқықтары, сонымен қатар мемлекет пен азаматтың арасындағы ерекше өзара қатынасын анықтайтын саяси құқықтар мен міндеттердің кешені жатады. Қоғамның саяси өміріне тек қана Қазақстан Республикасының азаматтары қатыса алады. Қазақстан Республикасының азаматтары бірлестіктерге бірігу бостандығына, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға, сондай-ақ республикалық референдумға қатысу құқығына ие болады.

Сондықтан қазақстандық заңнамада бекітілген «лауазымды адам» ұғымына тоқталып өту керек. «Мемлекеттік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 23 шілдедегі N 453 Заңының 1-бабы «Негізгі ұғымдарға» арналған және онда «лауазымды адам - ұдайы, уақытша немесе арнайы өкiлеттiк бойынша өкiмет өкiлiнiң мiндеттерiн жүйеге асыратын не мемлекеттiк органдарда ұйымдастырушылық-өкiм берушiлiк немесе әкiмшiлiк-шаруашылық қызметтердi орындайтын адам», -деген ұғым берілген [3], орысша нұсқасы - Статья 1. Основные понятия. Должностное лицо - лицо, постоянно, временно или по специальному полномочию осуществляющее функции представителя власти либо выполняющее организационно-распорядительные или административно-хозяйственные функции в государственных органах. Ал Әкімшілік рәсімдер туралы 2000 ж. 27 қарашадағы № 107-II Қазақстан Республикасының Заңында - «Лауазымды адамдар» деп осы Заңда мемлекеттiк функцияларды (өкiмет өкiлiнiң функцияларын) тұрақты, уақытша немесе арнайы өкiлеттiк бойынша жүзеге асыратын не мемлекеттiк органдарда ұйымдастырушылық-өкiмдiк немесе әкiмшілiк-шаруашылық функцияларын орындайтын адамдар ұғынылады,- деген түсінік берілген [4]. Біріншіден, байқап отырғаныңыздай бір ұғым екі заңда (қазақшасында) әр түрлі берілген, екіншіден «лицо – тұлға, яғни адам емес». Конституцияның нормаларына сәйкес адам саяси құқықтар мен бостандықтарға ие болмайды, сондықтан барлық заңнамаға «лауазымды тұлға» деп енгізу қажет. Ал «функции представителя власти» дегенді «өкiмет өкiлiнiң мiндеттерi» деп аударған. Конституцияда «өкімет» деген ұғым да бекітілмеген, ал міндет пен функцияның да мағыналары әр түрлі. Бұл да аталған заңдардың бір ғана ұғымы, егер заңнамаға осындай талдау жасаса, онда оның қаншалықты сапасыз аударылғанына көз жеткізу қиын емес.

Келесі мәселе Қазақстан Республикасының «Нормативтік құқықтық актілер туралы» заңындағы ұғымдарды ашумен байланысты туындайды. Онда:

1) заң - аса маңызды қоғамдық қатынастарды реттейтін, Қазақстан Республикасы Конституциясы 61-бабының 3-тармағында көзделген түбегейлі принциптер мен нормаларды белгілейтін, Қазақстан Республикасының Парламенті, ал Қазақстан Республикасы Конституциясы 53-бабының 4) тармақшасында көзделген жағдайларда Қазақстан Республикасының Президенті қабылдайтын нормативтік құқықтық акт;

5) кодекс - осы Заңның 3-1-бабында көзделген біртектес аса маңызды қоғамдық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалар біріктіріліп, жүйеге келтірілген заң;

6) Конституциялық заң - Қазақстан Республикасы Конституциясында конституциялық деп аталған, Қазақстан Республикасы Конституциясы 62-бабының 4-тармағында белгіленген тәртіппен қабылданатын заң, - деп бекітілген [5].

Осы ұғымдарда да қайшылықтар кездеседі. Конституциялық заңдар Конституцияда көзделген мәселелер бойынша әр Палата депутаттарының жалпы санының кемінде үштен екісінің көпшілік даусымен қабылданады (ҚР Конституциясының 62-бабының 4-тармағы). Ал заңдар Палаталар депутаттары жалпы санының көпшілік даусымен қабылданады. Яғни қарастырылып отырған нормативтік құқықтық актілердің қабылдану тәртібі ҚР Конституциясында бекітілген. Яғни Конституциялық заң – нормативтік құқықтық акт, заң емес. Сондықтан жоғарыда берілген ұғымдарды да қайта бекіту керек. Айта кететін жайт «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінде 1-тарау «ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚ ТУРАЛЫ ЗАҢДАР» деп берілген [6], орысша мәтінінде - Глава 1. Законодательство об административных правонарушениях, сондықтан қазақша аудармасы заңнама болуы тиіс. Себебі Қазақстан Республикасында жоғарыда аталған Кодекс бар, ал әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңдар жоқ. Осы Кодекстегі тағы бір ақаулыққа тоқталып өтсек, онда Ерекше бөлімнің «Жеке адамға қол сұғатын және отбасы-тұрмыстық қатынастар саласындағы әкімшілік құқық бұзушылықтар» деп аталатын 9-1-тарауын оның Жалпы бөліміне енгізген. Бұл тарауды 10-1-тарауы ретінде енгізген логикалық тұрғыдан алғанда дұрыс болар еді (орысша нұсқасында 9-1 тарауы ерекше бөлімде берілген).

Қазақстан Республикасының «Нормативтік құқықтық актілер туралы» заңындағы 3-баптағы нормативтік құқықтық актілердің туынды түрлерінің аудармасы да көңілге қонымсыз, атап өтсек:

- қағида - қандай да бір қызмет түрін ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібін белгілейтін нормативтік құқықтық акт [5], ал орысша мәтіні - 3) правила - нормативный правовой акт, определяющий порядок организации и осуществления какого-либо вида деятельности. Қағида (қағидат - принцип) – нормативтік құқықтық акт болып табылуы мүмкін емес, сондықтан аталған ұғымды да аудару барысында кемшіліктер бар екені сөзсіз.

Қорытынды ретінде заңнамадағы аударма мәселелерін шешудің кейбір жолдарын ұсынамын:

• 
  біріншіден, нормативтік құқықтық актілер мемлекеттік тілде қабылданып, одан кейін ғана орыс тіліне аударылуы қажет;
  
• 
  екіншіден, нормативтік құқықтық актілерге ғылыми сараптама жүргізу барысында сарапшы ретінде «ҚР конституциялық құқығы» пәнінің оқытушыларын (12.00.02 мамандығы бойынша заң ғылымдарының кандидаттарын, докторларын) қатыстыру қажет;
  
• 
  үшіншіден, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесінің нормативтік құқықтық актілердің (Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізетін Заңдар, Конституциялық заңдар, Кодекстер, заңдар) Конституцияға сәйкестігін алдын-ала бақылау міндетін (ҚР Конституциясының 72-бабы 1-тармағында анықталған субъектілердің өтінішінсіз) бекіту қажет.
  

1 Қазақстан Республикасының Конституциясы // Қазақстан Республикасы Парламентінің жаршысы. – 1996. - № 4. – 217-қ.; 1998. - № 20. – 245-қ.; 2007. – № 10. – 68-қ.

2 1991 ж. 20 желтоқсандағы «Қазақстан Республикасының азаматтығы

туралы» N1017-XII ҚР заңы (енгізілген өзгерістер және толықтырулармен бірге). - Алматы, Юрист. - 2008 – 12 б.

3 «Мемлекеттік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 23 шілдедегі N 453 Заңы (Закон Республики Казахстан от 23 июля 1999 года № 453-I О государственной службе)

4 Әкімшілік рәсімдер туралы 2000 ж. 27 қарашадағы № 107-II Қазақстан Республикасының Заңы

5 Нормативтiк құқықтық актiлер туралы 1998 ж. 24 наурыздағы № 213-1 Қазақстан Республикасының Заңы

доцент кафедры «Государственное

и местное управление» Академии государственного управления

при Президента Республики Казахстан,

к. ю. н.

Конституционно-правовой статус Ассамблеи народа Казахстана и вопросы совершенствования ее деятельности
В Республике Казахстан накоплен уникальный опыт мирного проживания разных народов, и к нему все чаще и чаще обращают свое внимание другие государства мира. Становлению и утверждению казахстанской модели полиэтнического общества во многом способствовала Ассамблея народа Казахстана – уникальный институт, деятельность которого направлена на укрепление межэтнического и межконфессионального согласия.

Идея создания Ассамблеи народа Казахстана была выдвинута Президентом Казахстана Н.А. Назарбаевым на I форуме народа в 1992 году, выступая на котором Глава государства подчеркнул: «Не одно поколение казахстанцев создавало наше главное достояние – дружбу народов. Многое переосмысливая заново, казахстанцы не вправе растрачивать это богатство, забывать добрые традиции. Они сформировались не в последнее десятилетие и не коммунистическими директивами. Надо повседневно слышать голос каждого народа, любой национальности. Именно поэтому необходимо перевести форум на постоянную основу, создать новый общественный институт» [1].

Ассамблея народа Казахстана была создана на основании Указа Президента Республики Казахстан от 1 марта 1995 года «О создании Ассамблеи народа Казахстана». Правовой основой данного документа являлась статья 78 Конституции Республики Казахстан 1993 года, согласно которой «Президент Республики Казахстан образует Совет Безопасности и иные консультативно-совещательные коллегии» [2]. Данная норма нашла свое отражение и в первоначальной редакции действующей Конституции Республики Казахстан 1995 года, согласно которой «Президент Республики Казахстан образует Совет Безопасности, Высший Судебный Совет и иные консультативно-совещательные органы» [3].

Указом Президента Республики Казахстан № 856 от 26 апреля 2002 года были утверждены Положение об Ассамблее народа Казахстана и Стратегия Ассамблеи народа Казахстана. Позднее Указом Президента Республики Казахстан № 1561 от 23 апреля 2005 года «Об укреплении института Ассамблеи народа Казахстана» в эти документы были внесены некоторые изменения и дополнения.

В мае 2007 года Парламент РК принял ряд конституционных поправок, существенно меняющих роль всей представительной ветви власти. Одно из важнейших нововведений конституционной реформы – увеличение числа депутатов в Мажилис Парламента до 107 человек, 9 из которых избираются Ассамблеей народа Казахстана.

Также согласно п.п. 20 ст. 44 Конституции РК Президент Республики Казахстан образует Совет Безопасности и иные консультативно-совещательные органы, а также Ассамблею народа Казахстана и Высший Судебный Совет.

В связи с этим, возникла необходимость принятия нового документа, определяющего нынешний правовой статус Ассамблеи. Этим документом стал Закон РК «Об Ассамблее народа Казахстана», принятый 20 октября 2008 года.

Данный Закон определяет статус, порядок формирования и организацию работы Ассамблеи народа Казахстана, направленных на реализацию государственной национальной политики, обеспечение общественно-политической стабильности в Республике Казахстан и повышение эффективности взаимодействия государственных и гражданских институтов общества в сфере межэтнических отношений.

Согласно п.1 ст. 1 Закона Ассамблея народа Казахстана (далее – Ассамблея) – учреждение без образования юридического лица, образуемое Президентом Республики Казахстан, способствующее разработке и реализации государственной национальной политики.

Ассамблея осуществляет свою деятельность на всей территории Республики Казахстан.

Ассамблеи областей (города республиканского значения, столицы) – учреждения без образования юридического лица при акимах областей (города республиканского значения, столицы), деятельность которых координируется Ассамблеей [4].

Согласно ст. 3 Закона целью Ассамблеи является обеспечение межэтнического согласия в Республике Казахстан в процессе формирования казахстанской гражданской идентичности и конкурентоспособной нации на основе казахстанского патриотизма, гражданской и духовно-культурной общности народа Казахстана при консолидирующей роли казахского народа.

Данная цель определила следующие основные задачи Ассамблеи:

1) обеспечение эффективного взаимодействия государственных органов и институтов гражданского общества в сфере межэтнических отношений, создание благоприятных условий для дальнейшего укрепления межэтнического согласия и толерантности в обществе;

2) укрепление единства народа, поддержка и развитие общественного консенсуса по основополагающим ценностям казахстанского общества;

3) оказание содействия государственным органам в противодействии проявлениям экстремизма и радикализма в обществе и стремлениям, направленным на ущемление прав и свобод человека и гражданина;

4) формирование политико-правовой культуры граждан, опирающейся на демократические нормы;

5) обеспечение интеграции усилий этнокультурных и иных общественных объединений для достижения цели и задач Ассамблеи;

6) возрождение, сохранение и развитие национальных культур, языков и традиций народа Казахстана.

Ассамблея осуществляет свои задачи на основе принципов приоритета прав и свобод человека и гражданина; приоритета интересов народа и государства; равенства прав и свобод человека и гражданина независимо от его расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений или по любым иным обстоятельствам; равноправия и персональной ответственности членов Ассамблеи за деятельность в ее составе; гласности.

Основными направлениями деятельности Ассамблеи являются содействие в разработке и реализации государственной национальной политики; содействие формированию казахстанского патриотизма; развитие государственного языка и других языков народа Казахстана; совершенствование региональной политики в межэтнической сфере; участие в разработке и реализации планов и мероприятий в области демографии и миграции; пропаганда казахстанской модели межэтнического и межконфессионального согласия в стране и за рубежом; осуществление просветительской и издательской деятельности, направленной на достижение межэтнического согласия; осуществление мониторинга состояния межэтнических отношений, в том числе в области применения государственного языка и других языков народа Казахстана; участие в общественно-политической экспертизе законопроектов по вопросам государственной национальной политики; поддержка казахской диаспоры в зарубежных странах в вопросах сохранения и развития родного языка, культуры и национальных традиций, укрепления ее связей с исторической Родиной; выработка рекомендаций и реализация практических мер по урегулированию разногласий и споров, недопущению конфликтных ситуаций в сфере межэтнических отношений и участие в их разрешении; методическая, организационная и правовая помощь этнокультурным общественным объединениям; проведение семинаров, конференций, осуществление иных мероприятий, обеспечивающих диалог государственных органов и общественных объединений по вопросам межэтнических отношений; взаимодействие с институтами гражданского общества и международными организациями по вопросам обеспечения межэтнического и межконфессионального согласия; оказание содействия в развитии связей других этносов Казахстана с их исторической родиной; иная деятельность, содействующая межэтническому согласию и не противоречащая законодательству Республики Казахстан.

Сегодня Ассамблея народа стала важным элементом политической системы Казахстана, скрепившим интересы всех этносов, обеспечившим неукоснительное соблюдение прав и свобод всех граждан независимо от их национальной принадлежности.

В целях повышения роли Ассамблеи народа Казахстана в реализации задач Стратегии "Казахстан-2030", укреплении стабильности и согласия в обществе и процессе формирования казахстанского народа, его сильной государственности, открытого гражданского общества, согласно Стратегии Ассамблеи народа Казахстана на среднесрочный период, утвержденной Указом Президента Республики Казахстан от 26 апреля 2002 года № 856, ставится задача совершенствования деятельности Ассамблеи народа Казахстана по реализации государственной политики в области межэтнических отношений и повышения ее роли в демократизации политической системы, решении актуальных задач общественного развития [5].

В соответствии со Стратегией в сфере межэтнических отношений представляется необходимым дальнейшее совершенствование системы взаимодействия государственных органов и координации их деятельности по вопросам межэтнических отношений рабочим органом Ассамблеи, а также контроля рабочим органом Ассамблеи эффективности деятельности государственных органов по реализации задач, поставленных на сессиях Ассамблеи.

Согласно вышеуказанной Стратегии следующим важным направлением является обеспечение информационного и идеологического сопровождения деятельности Ассамблеи путем:

- публикации материалов по вопросам межэтнических отношений, информации о деятельности Ассамблеи и этнокультурных объединений, аналитических и других материалов;

- достижения роста популярности и авторитета Ассамблеи среди общественности, институтов гражданского общества с помощью использования современных РR-технологий;

- совершенствования wеb-сайта Ассамблеи во всемирной информационной сети Интернет.

Стратегия также предусматривает необходимость проведения рабочим органом Ассамблеи мониторинга деятельности государственных органов в сфере межэтнических отношений, разработки согласованных планов по взаимодействию органов Ассамблеи с центральными и местными исполнительными органами в области реализации мероприятий по вопросам государственной политики в сфере межэтнических отношений, реализации комплекса мер, направленных на повышение эффективности работы Ассамблей и их рабочих органов.

По нашему мнению, данные направления и указанные мероприятия поспособствуют реализации принципов гласности, открытости, прозрачности в деятельности Ассамблеи как института гражданского общества, а также обеспечат планомерную и последовательную работу и результативное взаимодействие Ассамблеи народа Казахстана с Ассамблеями областей (города республиканского значения, столицы), центральными и местными органами исполнительной власти.

В итоге конечным результатом реализации Стратегии Ассамблеи народа Казахстана должно стать укрепление государственной независимости и суверенитета Республики Казахстан на основе демократизации общества, его консолидации, обеспечения гражданского мира и межэтнического согласия, внутриполитической стабильности, а также выполнения задач, поставленных в Стратегии "Казахстан-2030" [5].

Исходя из этого, нужно отметить, что деятельность Ассамблеи народа Казахстана как учреждения, способствующего разработке и реализации государственной национальной политики, требует дальнейшего совершенствования.

1. 
   Выступление Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева на Форуме народов Казахстана. – Алматы, 14 декабря 1992 года.
   
2. 
   Сапаргалиев Г. Конституционное право Республики Казахстан: академический курс. Алматы: Жеті жарғы, 2005. – 544 с.
   
3. 
   Конституция Республики Казахстан от 30 августа 1995 года (с изменениями и дополнениями от 7 октября 1998 года, от 21 мая 2007 года). – Алматы: Юрист, 2010.
   
4. 
   Закон Республики Казахстан от 20 октября 2008 года N 70-4 «Об Ассамблее народа Казахстана» (по состоянию на 14 июня 2010 года). www.assembly.kz
   
5. 
   Указ Президента Республики Казахстан от 26 апреля 2002 года № 856 «Об утверждении Стратегии Ассамблеи народа Казахстана на среднесрочный период (до 2011 года)» (с изменениями и дополнениями от 23 апреля 2005 г. N 1561; от 26 июля 2007 года N 370)