№
|
Термин
|
Түсініктеме
|
1
|
Адьюванттар
|
Иммуногенмен бір мезгілде қолданғанда иммундық реакцияны күшейту үшін қолданылатын заттар немесе қосылыстар (https://ru.m.wikipedia.org/wiki/)
|
2
|
Депрессия
|
Көпке созылмайтын, бірақ созылып кетсе невроз немесе психоздың бастауына айналатын түңілу мен пессимизм арқылы бейнеленетін көніл-күй жағдайы (http://www.karopnd.kz/index.php/ru/home/poleznaya-informatsiya/104-depressiya)
|
3
|
Дəлел
|
Мәселенің нақты күйіне жақын ақпарат түрі және дәледеу нысаны контексттік сипатқа ие болып келеді.Нақты дәлелдер сапалы, әдістемелік тұрғыдан маңызды зерттеулердің нәтижелермен қамтамасыз етіледі. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》)
|
4
|
Кокрандық шолу
|
Шешімді таңдауға көмектесетін жүргізілген зерттеу эффектісі туралы жүйелі шолуларды дайындау және тарату арқылы денсаулық сақтау саласындағы ақпараттық шешімді таңдау негізгі мақсаты болып табылатын халықаралық ұйым. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》)
|
5
|
Консенсус
|
Келіссөздер барысында қандай да бір мәселе бойынша дауыс берусіз ортақ шешімге келу.
(https://kartaslov.ru/)
|
6
|
Өмір салты
|
Бұл жеке адамдардың олардың өмірдегі жағдайын олар өмір сүретін мәдениет пен құндылықтар жүйесінің мақсат, күту, нормалармен сәйкестігі контекстінде қабылдауы. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》)
|
7
|
Клиникалық мейірбикелік нұсқаулық
|
Мейірбикенің шешім қабылдауына көмектесетін құрал.( https://nursekz.com/ru/nursing-clinical-guidelines/)
|
8
|
Когнитивтік бұзылыстар
|
Бас миының аса күрделі функцияларының бұзылуы(https://articlekz.com/kk/article/26600)
|
9
|
Когнитивті-қылық терапиясы
|
Бойында когнитивті және қылық терапиясының техникаларын үйлестіретін психотерапияның формасы.Ол нақты мәселеге бағытталып нәтижеге көзделген. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》)
|
10
|
Когорттық зерттеу
|
Анализдік(сараптау)проспективті зерттеулер түріне жатады.Себеп және қауіп факторының ауру болжамымен байланысын зерттейді.
( https://thelib.info/tehnologii/2974493-s-1200-ra-1178-kogortty-1179-zertteu-degenimiz-ne-ony-1187-arty-1179-shyly-1179-tary-men-kemshilikteri/)
|
11
|
Мультидисциплинарлық команда
|
Бір немесе бірнеше медициналық мекеме ішіндегі науқастарға заманауи әрі сапалы медициналық көмек көрсету мақсатында бірлесіп жұмыс істейтін көп профильді мамандар тобы. (https://articlekz.com/article/24278)
|
12
|
Мета-анализ
|
Бұл бір медициналық әрекетті бірнеше клиникалық зерттеулерден өткізіп, оның қорытындыларын біріктіріп,сандық талдау жүргізу(https://medspecial.ru/wiki/%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7/)
|
13
|
Нейробиология
|
Жүйке жүйесін және бас миын зерттейтін ғылым саласының кең таралған атауы.Ол жеке молекула деңгейіндеі химиялық құрылымнан көптеген күрделі құбылыстарды зерттейді.( https://hi-news.ru/tag/nejrobiologiya/amp)
|
14
|
Нейропатиялық ауырсыну
|
Күрделі, созылмалы ауырсыну жағдайлары, ол көбінесе жұмсақ тіндік жарақатпен бірге жүреді. Нейропатиялық ауырсыну жарақаттанудың немесе аурудың шеткері немесе орталық жүйке жүйесіне зақымдануының нәтижесі болып табылады, онда кез келген жерде зақым пайда болуы мүмкін.( https://kk.approby.com/%D1%81%D0%BE%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8B-%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B/)
|
15
|
Ноцицептивтык ауырсыну
|
Бұл перифериялық және орталық жүйке жүйесінің афферентті нерв талшықтарындағы белсенділік.Ноцицептивтік ауырсыну себебі – бұл дене тінінің жарақаты. Жарақат қан ұю,тілік,көлік апатынан сүйек сынуы,күйік түрінде болуы мүмкін.Ауырсынудың көптеген түрі – ноцицептивтік болып келеді.Ол теріде немесе ішкі ағзаларда орналасқан тіндік жарақаттың рецепторларын ынталандыру (ноцицепторлар)негізінен туындайды.( https://thepresentation.ru/medetsina/zhumanov-s-notsitseptikalyamp1179)
|
16
|
Обсервационндық зерттеу
|
Бұл зерттеуде болып жатқан құбылыстарға ешқандай іс-әрекет жасамай, тек бақылау жүргізіледі. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》)
|
17
|
Сипаттама зерттеулер
|
Бұл гипотезалар туғызатын және белгілі бір уақытта үлгінің сипатын сипаттайтын зерттеулер.Сипаттама зерттеулерге көлденең зерттеу жатады. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》)
|
18
|
Науқас
|
Түрлі ауруларға шалдыққан адам. (https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D2%9B%D0%B0%D1%81)
|
19
|
Плацебо
|
Бұл «нақты» медициналық ем болып көрінетін нәрсе, бірақ олай емес. Бұл таблетка, ату немесе басқа «жалған» емдеу түрі болуы мүмкін. Барлық плацебо жалпыға ортақ болып табылады, оларда денсаулығына әсер ететін белсенді зат жоқ.
(https://www.emergency-live.com/kk/%D0%BC%D2%AF%D0%B4%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%96/%D0%B1%D2%B1%D0%BB-%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%B5%D0%B1%D0%BE-%D0%BD%D3%99%D1%82%D0%B8%D0%B6%D0%B5/amp/)
|
20
|
Полипрагмазия
|
Бір мезгілде (жиі негізсіз) көптеген дәрілерді тағайындау.Бір уақытта бірнеше дәрілік препараттар тағайындалуының себебі қосалқы аурулардың болуы (мультиморбидтілік),дәрілердің қолжетімдігі , клиникалық нұсқаулықтар, емдеу стандарттары себеп болуы мүмкін. (https://med.mcfr.kz/article/88-polipragmaziya-drlk-preparattar-reketn-janama-serler)
|
21
|
Рандомизацияланған бақыланатын зерттеу
|
Пациенттерді топтарға бөлген кезде, жүйелі қателіктердің даму мүмкіндігін төмендететін, емді таңдаудың оптимальды әдісі.Рандомизацияны жүргізу науқастарды сипаты бірдей топтарға жіктеуге мүмкіндік береді.( https://kk.approby.com/%D0%B4%D3%99%D1%80%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD-%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%83-%D2%AF%D1%88%D1%96%D0%BD/)
|
22
|
Ретроспективті зерттеу
|
Зерттеуге алынатын топ мәліметтерді жинаудан кейін құрастырылатын зерттеу түрі. (https://kk.reoveme.com/%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%/)
|
23
|
Өзіндік менеджмент
|
Бұл жеке адамның симптомдарды,емді,физикалық және психологиялық асқынуларды және өмір салтын өзгерту қабілеті.Самоменеджмент нақты нәтижелерге жету, күнделікті мониторинг жүргізу және физикалық,эмоционалдық жағдайды жақсарту үшін науқастың қатысуымен жүзеге асады. ((Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью)
|
24
|
Скрининг
|
Бұл ауруларды және қауіп факторларын ерте сатыда анықтау үшін дер кезінде емдеу, асқынудың алдын алу мақсатында белгілі бір жастағы дені сау адамдарды профилактикалық – медициналық тексерулерлен өткізу. (http://gp11.kz/skrining/)
|
25
|
Систематикалық шолу
|
«,барлық эмпирикалыққа сәйкес келуге тырысатын шолу»нақты зерттеу сұрағына жауап беру үшін алдын ала белгіленген критерийлерге сәйкес келетін мәліметтер (The Cochrane Collaboration,2011).Жүйелі шолуда жүйелі,анық және репродуктивті әдістер қолданылады. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》
|
26
|
Случай-контроль
|
Нақты бір ауруға шалдыққан адамдар тобы зерттелетін зерттеу түрі https://www.eupati.eu/ru/glossary/%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D1%81%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B9-%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C/
|
27
|
Дəлелдеу деңгейі
|
Ұсыныстардағы зерттеулердегі ақпараттың сенімділігін білдіретін құрал.
(Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》
|
28
|
Чек-лист
|
Жұмыс үшін қажетті әрекеттер тізімі. (Адаптированное сестринское клиническое руководство《Управление хронической болью》
|
