МәШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
жүктеу/скачать 14,12 Mb.
|
| Құлболды. Бәйбішесінің аты – Мақпал. Мақпал Бәйбішеден – тұңғышы Күлік, ортаншысы – Тұлпар, кенжесі – Айдабол. Айдабол он үшінде «Айдабол би» атанған екен. Ол заманда Арғын Сырдарияның күнбатысында жүреді екен. «Арғын дариядан өтіп, Қаратау жайлайды» - деген сөз естіле бастаған соң, Қарақалпақ, Алшын: - Арғын бұ жаққа келсе, таң атырып, күн шығармайды. Өткелден өткізбейміз! – деп, өткел аузында тұрып алыпты. Сыр суында аяқтап өтетін өткел болмайды. Сонда Мақпал бәйбішенің астында торы жорға аты бар, сексен нар жетелеп, судан өтерде қара шұбар манат белдемшесінің етегін жинап алып, іркілместен, аты да үйректей қайқаңдап, жүк-мүгімен нарлары да шегініп тұрмай, өте шығыпты. «Өткізбейміз» деп тұрғандар ләм-мим демеген. Тек қана. –Бай-бай, бәйбішенің бөксесіне болайын! – деседі. Сонда Мақпал бәйбіше: - Күлсең, күлерсің! Күндердің күнінде көбің езуіңді жия алмай жүрерсің! «Бұл қай бөксе?» - десең, Айдабол шыққан бөксе. Артың болса, Айдаболдай ұл тап! – деп жүре берген көрінеді.
Күлік. «Күлік – күлік жүрген жерің бүлік» - деген көнеден сөз қалған. Қырғыз тілінде «күлік» - деген «жүйрік» - деген сөз екен. Жалпы бұл – сөздің түбір тұлғасы «сәйгүлікпен» және көне түркі лексемасы «көлікпен» тығыз байланысты. Мына: Қыс шілдеде - жілік жүгіреді, Жаз шілдеде - Күлік жүгіреді - деген де сөз босқа айтылмаса керек. Күліктің екі әйелі болған, бәйбішесінен – Тілеуімбет, Наурыз, Дәулет; тоқалынан - Өтепберді, Данияр, Сексен. Осы Сексеннен Жүсіпбектің сегізінші атасы Оймауыт туады. Сонда Мәшһүр – Жүсіппен он бірінші ата Күлікте барып қосылады. жүктеу/скачать 14,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|