МәШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
жүктеу/скачать 14,12 Mb.
|
| Ләә иләһә иллә Аллаһ тілден салмай.
Дәріс беріп шәкірттерге әдеттенген. Үйренген тірлікте мінез қалмай - дейді. Және осы іспеттес дін туралы көптеген өлең жырлар жазады. Әдеб.: Мәшһүр-Жүсіп Көпейұлы. Шығармалары. 1 том. Павлодар. «ЭКО» ҒӨФ, 2003. –Б. - 262. Л¦Т (ѓ.с.) لوط – пайѓамбар. Л±т (ѓ.с.) ¤лі тењіздіњ мањындаѓы, Ќызыл тењіздіњ сол жаќ жаѓалауында орналасќан Содон деген ќалада µмір с‰реді. Ибраћим (ѓ.с.) пайѓамбардыњ заманында ќатар µмір с‰рген жиен туысы. Ибраћим (ѓ.с.) – мен бірге ±заќ мерзімді саяхаттар мен сапарларда бірге ж‰рген, шыѓарып салып ж‰рген адамныњ бірі. Ол Ибраћим (ѓ.с.) халќыныњ кµрші еліне пайѓамбар ретінде жіберілген. Біраќ б±л ел жабайылыќ єрі т±рпайылыќ істер гомосексуализммен айналысатын болѓан. Л±т (ѓ.с.) уаѓыз айтумен Аллаћтыњ хаќиќат жолына т‰суіне, Аллаћќа ќ±лшылыќ етуге шаќырѓанда оныњ пайѓамбарлыѓын мойындамай, керісінше µзіне ќарсы шыѓып, ескіше µмір с‰ре береді. Уаѓыз айтып, т‰зу жолѓа шаќырѓандыќтан оны халыќ жек кµріп кетеді де, ж±рттан ќуып шыѓады. Аллаћќа д±ѓа етіп, жалбарынѓан Л±тќа (ѓ.с.) Аллаћ екі періштені жігіттіњ кейпінде жібереді. Аллаћтыњ елшілік ќызметіндегі екі періште µз адамдарын жинап, т‰нде т±рѓан жерін тастап кетуін ескертеді. Ел-ж±ртты, жерін тастап кеткен Л±т(ѓ.с.) Ибраћимѓа барып пана табады. Тањѓа жуыќ Л±тќа (ѓ.с.) ќарсы шыѓушыларды аспаннан тас жаудырып, ќайнап т±рѓан балшыќтар жаудыру арќылы халыќты ќатты азаптайды. Сол бір ќаланы астан-кестен етіп, халќын, ќаласын Аллаћ жер бетінен біржолата жоќ ќылады. Б±л оќиѓа жайында Тауратта, Інжілде, Ќ±ранда жазылѓан. Дін жайында жазылѓан кµптеген лирикаларында, шыѓармаларында, баптарында аќын Мєшћ‰р – Ж‰сіп Кµпеев те жазѓан болатын. Мысалы: ¤тіпті Зауал, Кєфел, пайѓамбар Л±т, Біз енді ќ±тыламыз ќайда барып?! Ѓарасат майданына жияр дейді, Пендені жиып, теріп, айдап алып. Єдеб.: Мєшћ‰р-Ж‰сіп Кµпей±лы. Шыѓармалары. 2 том. Павлодар. «ЭКО» Ѓ¤Ф, 2003. –Б. 310. МЕККЕ مكة – мұсылмандардың қасиетті қаласы. Онда Қағба бар, бас мешіт Масджид әл-Харам орналасқан. Исламның негізін қалаушы Мұхаммед (с.а.с.) пайғамбардың отаны. Арабтардың ежелгі мәдени орталығы. Мұсылман аңыздары бойынша мұнда бірсыпыра уақыт Адам ата мен Хауа ана, Шис, Ибраһим, Исмаил пайғамбарлар тұрған. Аңызға қарағанда Меккені джурхум, хузаа тәрізді ежелгі тайпалар қоныс еткен. Ал 4-ғасырдың аяғында мұнда құрайыш тайпасы қоныстанған. 6-7 ғасырда оның халқы Қағбадан оңтүстік-шығысқа қарай 800-900 метр және оңтүстік-батысқа қарай шамамен 500 м. ауданды алып жатты. Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбар Меккеден кеткенімен Мәдинедегі жаңа құлшылық ету үшін Қағбаға қарама-қарсы қойған жоқ, қайта оның есігін соған қаратты (құбыла). Мұсылмандардың Меккені 630 жылы жаулап алуы оның діни орталық ретіндегі айырықша жағдайын қалпына келтіріп қана қоймай, одан да жоғары дәрежеге көтере түсті. Қағбаны айналып тәуап ету салтына Арафат тауына бару енгізілді. Меккеге барып тәуап ету мұсылмандықтың бес парызының бірі болып жарияланды. Меккенің орталығындағы Қағбаның айналасына ғибадатханалар комплексі (Байтуллаһ) орналасқан. Мәшһүр – Жүсіп шығармаларының бірі «Ізбас қажы» атты өлеңінде Меккенің жайы жақсы айтылған. Сондай-ақ басқа да шығармаларында, Мұхаммед пайғамбарға арнаған діни дастандарда, Имандалаққа тәрбиелеу мақсатында жазылған лирикаларында жиі аталады. Соның бірін мысалға келтірсе: Төртімен Мұхаммед үйге қайтты, Төрт барып фифмге көңіл айтты… Ибраһим сол жерде өліп(жатты) қалды, Жаны- жұмақ, сүйегі-Мекке барды. «Меккеде аман-есен ж‰р, -деп - µзі!» - Єњгіме б±л заманда ж±рттыњ сµзі. Алыстан єкем бар деп, ањсап келген, Мен едім т±ѓырында ќалѓан ізі - деп жырласа, тағы бір қолжазбасында: «Манағы Меккеден көшіп шыққан ел қайта өз қонсытарына келіп, жаудан қалған олжаға шаш етектен ілініп, мәз – мейрам болысыпты»- деген еді. Әдеб.: Мәшһүр – Жүсіп Көпейұлы. Шығармалары. 6 том. . –Павлодар. «ЭКО» ЖШС, 2005. – Б. 61. Рүстемов. Л.З. Казахско – русский толковый словарь арабско – иранских заимствованных слов. – Алма – Ата., Мектеп, 1989. - Б. 195. Мәшһүр – Жүсіп Көпейұлы. Шығармалары. 1 том. . –Павлодар. «ЭКО» ЖШС, 2003. – Б. 73. Мәшһүр – Жүсіп Көпейұлы. Шығармалары. 3 том. . –Павлодар. «ЭКО» ЖШС, 2003. – Б. 94. жүктеу/скачать 14,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|