МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
жүктеу/скачать 14,12 Mb.
|
| Уа мә уақаға зарфән фәлә кәсрә әннәһу муқаддәр би жумләти уа изә кәнә мубтәдә муштәмилән ғәлә мә ләһу садр әлкәләм мислу «мән әбуук» ау кәнә мәғрифәтәйни ау мутәсәуияни мислу «афдәл минкә афдәл мини» ау кәнә әлхабар фиғлән ләһу мислу «зәйд қамә» уажәбә тәқдимуһу уа лизә тәдмину әлхабар әлмуфрад мә ләһу садр әлкәләм мислу «әйнә зәйдун» ау кәнә мусхаман ләһу мислу «фид дәр ражул» ау мутәғәлләқәту дамир фил мубтәдә мислу «ғәләл тамрат мислиһә зәйдән». Ау кәнә хабаран ғән әннә мислу «ғинди әннәкә қаим» уәжәб тәқдимуһу уа қад иәтәғәддәд әлхабар мислу «зәйд ғалим» ғақил уа қад ятәдамману әлмубтәдә мәғнә шарт фә ясихху духули «әлфә» фил хабар уа зәлик исму мәсул би фиғли ау зарф ау әннәкирәт әлмаусуфәт биһумә мислу әлләзи ятини ау «фи дәри фәләһу дирһәм» уа куллу ражул ятини ау «фи дәр фәләһу дирһәм» уа ләйтә уа ләғәллә мәтғән бил иттифәқи уал хаққи бағдаһум ..
Мағынасы: «Зарф боп келгенде көп жағдайда сөйлемде жасырын болады. Егерде мубтада сөйлемнің басында тұрса “мән әбук?” сияқты, немесе мубтада және хабар белгілі халде болса, “афдалу минкә, афдалу минни” немесе хабары оның етістігі болса “зайдун қамә” онда фәғилді сөйлемнің басына қоямыз. Егерде “әйнә зайдун?” немесе “фи дарри ражулун” немесе мубтадамен байланысқан есімдік: “әләт тамрати мислуһә зайдән” бұл жағдайда хабарды алдында қою керек. Кейде хабар бір неше бола алады. Мысалы: “зайдун ғалимун қаймун”. Кейде хабар шарттың атқарады. Бұл жағдайда хабарға “фә”-ны қосамыз. Мысалы: “фи дәри фәләһу дирһәму”. Кейбір жағдайда хабармен мубтаданы алып тастауға болады. Мустаһил деген сөзі секілді. Кей бір уақытта уәжиб болып алынып тасталады,мысалы «зайд болмаса ондай болмаушы еді»-,деген сөзде. «Зайд мені тік тұрып ұрды»,-деген сөзде. Егер анна деген сөзі кіретін болса, онда оның жұмысы хабар мүбтада секілді болады. Тек қана зарф хабар болса, онда ол муснад болады. 
жүктеу/скачать 14,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|