Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы рухани мәдениет лексикасы



бет12/88
Дата06.02.2022
өлшемі3,93 Mb.
#34029
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   88
Түйін. Талаќ – біз байќаѓандай `уаќытша ажырасу`, `м‰лдем ажырасу` - деген маѓынаны береді екен. Жалпы талақ сөзі мен тұл сөзінің шығу тегі бір сияқты. Тұл бөлімін қараңыз. Неке қияр, талақ, ғида, мүддетін ислам дінінің келуімен кейбір ережелері бекіген сияқты. Бата беруі магияға жатса, неке суын іштіру рәсімі фетешизмнің белгісі сияқты. Талақ сөзі қазақ тіліне шариғатпен қоса кірген элемент (Р. Сыздық. 2004: 172). Үйлену, от басылық мәдениетпен тығыз байланысты дәстүр ол – киіт кигізу.
Киіт кигізу. Менен көрме, өздеріңнен көр, деп, ер басына елуге санын жеткізіп киіт қылды (М-Ж. 9 т. – 297 б.). Е. Жанпейісов «кит» В. Радловтыњ т‰сінігі бойынша: 1) `кµйлек, киім`; 2) `кµйлектен т±ратын сыйлыќ, єкесініњ ќалыњдыќќа сыйы. (РСл, II, с. 1374). Л.З. Будагов тек ќана `єкесінен ќызына сый` деген формаѓа тоќтайды да: киітеь, кіить (кимек етістігінен), кид, киид `морфологиялыќ схемасына кµз ж‰гіртеді `єкесінен ќалыњдыќќа сый` дейді (БСл, II, с. 183). Осындай этимологияѓа басќа да ѓалымдар тоќталады. М±ныњ ішінде: ки+іт; киит, кии, кийит, кит т.б. `киіммен сый`, `киімдерді кию`, `кµйлек, киім`, киіну`, `ки` бар. Т‰бір т±лѓа ки «киін» – деп ќарастыру да жоќ емес [208, б.80-81].

Каталог: fulltext -> transactions
transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі
transactions -> Азамат Тілеуберді
transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың
transactions -> Екінші кітап
transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том
transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   88




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет