Мәшһүр-Жүсіп Шығармаларындағы заттық МӘдениет лексикасы



бет198/227
Дата06.02.2022
өлшемі6 Mb.
#35973
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   227
Түйін. Расында, сота ұрыс қаруының бір түрі болған. Кейін киім атауына ауысуы мүмкін. Сота сөзі дыбыстық өзгеріске түскен шот сөзі емес пе екен?! Мүмкін сот <> шот (шоқпар) деп көрсетуге болар?! Таяқ соғатын, ұратын қарудың түрі.
Таяқ. Бұл жолда есі бүтін деген жандар, Таяғын қалпағы мен танымаған (М-Ж., 113); Таяғын атасының он бесте алды (М-Ж., 143);
Таяқ – қорғаныс және күн көріс құралы болған. Таяқ > таяныш сөздерінің шығу тегі бір сияқты. Таяқ сөзінен көптеген түркі сөздері туындағаны байқалады. Тая етістігінің негізі ХI ғасырда көне түркі ескерткіштерінде байқалған. Бірақ, бұл сөз оған дейін де тіршілік еткен. Оған куә таяқ және туынды таян сөздері. Таяқ (ағаш таяқ), таяқ (тірегі) – деген мағынада да жұмсалады. Тайан `опираться, подпираться` (Малов, 109). Таймыр, тайга сөздері тай түбірінен шығуы мүмкін. Тур. тат. طاياق, طياق даякъ, дж. تياغ, تاياغ, ад. داياق, подпора, колъ, палка, посохъ, вха, подпорка копья т.б. көптеген мағыналарын берген (Будагов, 732). Ә. Қайдар тая (Алпамыс тая белінде, Өңі суық батырдың – ҚБ, 464) – преполагаемое значение «разновидность меча» – дейді [141, б.30]; Тая > таяқ соғыс қаруы. Найза негізінен қолданылу мақсаты жағынан түйрейтін, шаншатын қарудың түрі. Сота, тая, күрзі т.б. сөздердің этимологиясы әлі нақты анықтауға келмейтінін жазады (Ә. Қайдар, 1998: 37).

Каталог: fulltext -> transactions
transactions -> Казахстан республикасының Ғылым және білім министрлігі
transactions -> Азамат Тілеуберді
transactions -> Қырықбай Аллаберген тарих және баспасөЗ Қазақ мерзімді баспасөзінде тарихтың «ақтаңдақ» мәселелерінің жазылуыбаспасөзінде тарихтың
transactions -> Екінші кітап
transactions -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку
transactions -> МӘШҺҮр тағылымы жинақ 2 Том
transactions -> Е. Жұматаева жоғары мектепте оқытудың біртұтас дидактикалық ЖҮйесінің теориясы монография Павлодар 2012 Кереку


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   227




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет