Енгізілген позиция
Шеттетілген позиция
ДМШ
балалардың
ерекшелігін
қабылдайды, білім беру жағдаятында
баланың шектелуі мен ресурсын «көреді».
Мысалы, «қиындық тудырмайды, қасына
бару және оның қасында тұру маңызды»,
қолыңды иығына қоюға болады
ДМШ баланың проблемаларын көреді,
«көрмейді», «үлгермейді», «шаршайды»,
«айтатын кезде үндемейді» контекстіндегі
қиындықтарды атайды
Білім беру жағдаятында өзін көрсете
білген ДМШ баланың ерекшеліктерін
түсінеді,
логопедтен,
педагогтан'
психологтан,
дефектологтан
қажетті
ақпаратты сұрайды
Білім беру жағдаятында көрсеткен ДМШ
балалардың
ерекшеліктері
туралы
мамандардан ақпарат алады
ДМШ баланы жалпы білім беру процесіне
қосуға
тиімді
психологиялық-
педагогикалық жағдайлар жасау және іске
Баланың
ата-анасына,
мамандарға
жауапкершілік жүктеледі, «қаламайды»,
«мүмкіндігі
жоқ»,
«ата-аналары
23
асыру үшін жауапкершілікті алады
айналыспайды»
Баламен, балалар қоғамдастығымен, ата-
аналармен, мамандармен өзара іс-қимыл
жағдаятында пайда болған өз сезімдерін ой
елегінен өткізеді және талдайды
Өз алаңдауларынан «шеттету», жеке талдау,
«эмоционалдық күйіну» үшін оларды
маңызды материал ретінде атап көрсетпейді
Педагогикалық
өзара
іс-қимылды
жоспарлайды,
жүзеге
асырады,
нәтижелерді талдайды
Педагогикалық өзара іс-қимыл «қара»,
«үндеме», «істе», «үлгер» деген сияқты
нұсқау сипатында болады (педагогикалық
құндылығы болмаса да)
Мамандармен өзара іс-қимыл процесіне
қатысу,
баланы
психологиялық-
педагогикалық қолдаудың тұтастығын
анық көруі
Мамандардан дайын кеңестер күту, ДМШ
балаларды
психологиялық-педагогикалық
қолдаудың бытыраңқы көрінісі
Инклюзивті білім беру тәжірибесін енгізетін мұғалімдерді қолдау жүйесін
тұтас психологиялық-педагогикалық қолдаудың құрамдас бөлігі ретінде
зерттеушілер келесі принциптерді анықтайды:
1. Педагогикалық құзіреттілігін қалыптастыру және дамыту мүмкіндігі
бағытын беру, ашылу және инклюзивті тәжірибеде табысты білім беру
қызметін жүзеге асыру үшін ресурстардың қолжетімділік қағидасы.
2. Мұғалімнің өздерінің қабілеттеріне деген сенімін білу және мұғалім өз
жұмысының нәтижесі үшін толық жауапты болған кезде ғана мүмкін болатын
саналылық пен жауапкершілік қағидаты. Сонымен қатар, маңызды мәселе -
кәсіптік қызметтің мақсатын мұғалімнің өзі қалыптастырады.
3. Мұғалімнің бұрынғы қызметінің тиімділігіне емес, оның әлеуетіне
бағдарланған перспективалық қағидасы [16].
Жалпы, авторлар инклюзивті тәжірибені жүзеге асыратын педагогикалық
қолдау жүйесінің келесі негізгі құрамдастарын анықтайды:
Ұйымдастырылған қолдау:
ұйымдастыру жиілігі өзара іс-қимылдың
уақытша және кеңістіктік шекараларын жасайтын нақты ұйымдастыру
жағдайларын жасауға, инклюзивті тәжірибені енгізу үшін педагогикалық
қызметті құрылымдауға көмектеседі.
Педагогқа қатысты ұйымдастырушылық іс-шаралардың негізгі
міндеттері:
1)
мақсаттарды SMART форматында қою (Қызметтің мақсаты нақты,
өлшенетін, қол жетімді, келісілген және белгілі бір уақыт ішінде болуы керек);
2) баланың жеке оқу бағдарламасын жүзеге асыру үшін сарапшылардың
жауапкершілік аймағын анықтау, ережелер мен мұғалімдердің өзара іс-
қимылдарын енгізу;
3) нәтижелерді және кәсіби басым тапсырмаларды талдау.
Мұндай қолдауға бағытталған анағұрлым сәйкес формалар мыналарды
қамтиды: инклюзивті тәжірибені енгізу бойынша отырыстарға қатысу,
психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация отырыстарын,
топтық кеңестер өткізу.
|