Кәсіпкерлікке оқытудың қазіргі тәсілдемелері

35 
 
Тәсілдемелерге қысқаша сипаттама.
 
1. 
Cараланымдық 
тәсілдеме 
оқушылардың  жасына,  жынысына,  білім 
деңгейіне  және  тәрбиесіне  қатысты  тәрбиелік  міндеттерді  мұғалім  әрекетімен  
жүзеге асыруын қамтиды. 
Cараланымдық
 тәсілдеме адамның қасиеттерін, оның 
мүдделерін,  бейімділігін,  өзін-өзі  тану  деңгейін  және  әлеуметтік  жетілуін 
зерттеуге бағытталған. 
Cараланымдық
 тәсілдеме оқушылардың ақыл-ой, мінез-
құлық, қарым-қатынас, жетекші қасиеттердің қалыптасу деңгейіндегі ұқсастық 
негізінде  топтастырылады.  Қазіргі  тәжірибеде  интеллектуалды  дамуы  әртүрлі 
деңгейдегі  балалар  топтары,  физикалық  кемістігі  бар  балалар,  тәрбиені  қажет 
ететін  жасөспірімдер  және  т.б.  ерекшеленеді.  Оқушылардың  әр  тобы  жеке 
көзқарас пен тұлғаға бағытталған тәрбиені, сондай-ақ педагогикалық ықпал ету 
әдістерінің өзіндік жүйесін қажет етеді. 
2. Жеке тәсілдеме 
әр жеке тұлғаның өзіндік ерекшелігімен анықталады: 
интегративті  қасиеттер,  бейімділіктер,  таланттар,  қабілеттер,  мінездің  күшті 
жақтары,  темперамент  типі,  өзін-өзі  басқару,  мінез-құлық  және  белсенділік, 
өзіне  деген  көзқарас.В.  М.  Коротовтың  пікірінше,  жеке  тәсілдеме  әр  баланың 
мүдделерін,  мінезі  мен  темперамент  ерекшеліктерін,  физикалық  және 
психикалық даму деңгейін, оның отбасындағы тәрбиесі мен даму жағдайларын, 
басқалармен,  атап  айтқанда  ұжымдағы  құрдастарымен  қарым-қатынасын 
ескеруі  керек.  Демек,  педагогикалық  іс-әрекеттің  принципі  бола  отырып,  ол 
жекелеген және сараланған тәсілдемелердің ережелерін қамтиды. 
3.  Тұлғалық  тәсілдеме
  –  бұл  белсенді  білім  беру  ортасын  құруды  және 
даму  мен  өзін-өзі  дамытудағы  жеке  тұлғаның  өзіндік  ерекшелігін  ескеруді 
көздейтін  психологиялық-педагогикалық  ғылымның  маңызды  принципі.  Дәл 
осы  принцип  баланың  оқу  процесіндегі  орнын  анықтайды,  оны  іс-әрекеттің 
белсенді 
субъектісі 
ретінде 
тануды 
білдіреді, 
демек, 
субъективті 
қатынастардың қалыптасуын білдіреді. 
4.  Интерактивті  тәсілдеме
  –  бұл  интерактивті  сабақ  барысында  оқу 
материалын  оқумен  байланысты  оқушылардың  атқаратын  белгілі  бір  қызмет 
түрі.  Интерактивті  тәсілдер:  шығармашылық  тапсырмалар;  шағын  топтардағы 
жұмыс; оқыту ойындары (рөлдік, іскерлік ойындар және білім беру ойындары); 
қоғамдық ресурстарды пайдалану (маманды шақыру, экскурсиялар); әлеуметтік 
жобалар және басқа да аудиториядан тыс оқыту әдістері (әлеуметтік  жобалар, 
жарыстар,  фильмдер,  спектакльдер,  көрмелер,  қойылымдар,  әндер  мен 
ертегілер);  жаттығулар;  жаңа  материалды  зерттеу  және  бекіту  (интерактивті 
дәріс, көрнекі құралдармен, бейне және аудиоматериалдармен жұмыс); күрделі 
және  пікірталас  сұрақтары  мен  мәселелерін  талқылау  («Ұстанымды  (пікір 
шкаласын) қарызға ал»; мәселелерді шешу («Шешім ағашы»). 
5.  Ізденістік  тәсілідеме.
  Оқытудың  осы  тәсілі  шеңберіндегі  мақсат  – 
оқушылардың  жаңа  тәжірибені  өз  бетінше  игеру  мүмкіндіктерін  дамыту; 
мұғалім  мен  оқушылардың  іс-әрекетінің  бағыты  жаңа  білімді,  іс-әрекет 
тәсілдерін, жеке мағыналарын қалыптастыру болып табылады. 
6.  Инновациялық  тәсілдеме.
  Инновациялық  сабақтар,  әдетте,  кез-келген 
тақырыпты  немесе  бірнеше  тақырыпты  оқып,  оқушылардың  білімін  бақылау 

36 
 
және  бағалау  функцияларын  орындағаннан  кейін  жүзеге  асырылады.  Мұндай 
сабақтар  ерекше,  дәстүрден  тыс  жағдайда  өтеді.  Орындалған  жұмысты 
қорытындылау  кезінде  жағымды  атмосфера  жасайды,  қателік  жасаудан 
қорқудың салдарын, дәстүрлі жағдайда пайда болатын психологиялық кедергіні 
шешеді. Мұндай сабақтар барлық оқушылардың міндетті қатысуымен, сондай-
ақ  есту  және  көру  құралдарын  (компьютерлік  және  бейне  техникалар, 
көрмелер,  буклеттер,  стендтер)  міндетті  түрде  пайдалану  арқылы  жүзеге 
асырылады. 
Мұндай 
сабақтарда 
әдістемелік, 
педагогикалық 
және 
психологиялық сипаттағы әртүрлі мақсаттарға қол жеткізуге болады [11]. 
 

жүктеу/скачать 2,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: