Өлшенетін шаманың ізделген мәнін табу үшін сол шаманың және тура өлшеулерге жататын шамалар арасындағы белгілі тәуелділікті қолданатын өлшеулер жанама өлшеулер деп аталады:
y= f (х1,х2,..,хm), мұнда хi– тура өлшеулер барысында анықталады.
Егер де х𝑖 шамалары тәуелсіз болса, өлшеу нәтижелерінің қателігі бастапқы шамалар қателігінен келесі формуларымен есептеледі:
а) абсолютты қателік
𝛥𝑦=±√∑𝑛 ( 𝜕𝑓𝛥𝑥)2,
б) қатынасты қателік
𝑖=1
𝜕𝑥𝑖 (5.2)
𝛿=±𝛥𝑦100=±100√∑𝑛(𝜕𝑙𝑛𝑓𝛥𝑥)2.
𝑌 𝑦 𝑖=1
𝜕𝑥𝑖 𝑖
(5.3)
Нәтижелі қателікті есептеу үшін дербес туындыларды қолдану тек қана (5.2) абсолютты қателік үшін дәлелденген. Жанама өлшеулер нәтижесінің қателігін анықтау ережелерін өлшеу нәтижелерінің қосындысы, көбейтінділері мен бірге, олардың айырмашылығы мен қатынастарынада қолдануға болады. Егер де қателіктер кездейсоқ ретінде қарастырылса және өзара корреляцияланған болмаса, онда құрастырушыларды қосқанда дифференциалдау кезіндегі туындылар таңбалары есепке алынбайды.
