Оқушылар білімділік,тапқырлық жайында айта келе, тақырыпты түсініп оқуға үйренеді; тілін , сөйлеу мәдениетін, ой өрісін дамытады; үлкенді сыйлауға, құрметтеуге дағдыланады
Жалпы мақсат
Тақырыпты түсініп оқи білуге баулу. Тілін, сөздік қорларын дамыту арқылы сабаққа деген қызығушылығын арттыру
Күтілетін нәтиже
Тақырыпты түсіне отырып тапсырмалармен жұмыс істеуде негізгі анықтамаларды біледі, түснеді және практикада пайдаланады
7 модульдің қолданылуы
АКТ”, “Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер”, “Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау”, “Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету”, “Оқытуды басқару және көшбасшылық”.
Қолданылатын әдіс-тәсілдер
Кім жылдам,Миға шабуыл,Жигсо, Ойлан тап,Кім жылдам
Топ ішінде тәртіп ережелері талданып , сол арқылы сыныптың алтын ережесін құрады.
Бағалау парағы арқылы топбасшылар өз топ мүшелерін бағалап отырады.
Фигуралар арқылы топтар өзара бағалайды.
Әртоп өздеріне берілген сандарды дене мүшелерімен,қимылымен бейнелеу.
Білу
Миға шабуыл
Интерактивті тақтаға «Қайталау–оқу айнасы» әр түрлі деңгейдегі сұрақтар беріледі,
Интерактивті тақтадағы сұрақтар арқылы оқушылардың кезекпен жауап беруі сұралады.
Оқушылар интерактивті тақтадан кез-келген ұяшықты таңдайды да,топ мүшелері кезектесіп жауап береді. Оқушылар еске түсіреді, талдайды.
Түсіну
Постермен өткен тақырыпты қорғау
Осы көрстелген жаңа тақырыпты оқушыларға жинақтау үшін жаңа материалдарға байланысты ресурстар беру, өз бетерінше дайындық жасату.Кітаппен жұмыс жасату Постер арқылы тақырыптарын қорғату
Оқушылардың мақсаты мұғалімді тыңдау, өз ойлары мен пікірлерін айту
Постер арқылы бар білімдерін топпен талқылап отаға топтан оқушы шығып, тапсырманы постер арқылы қорғайды және өз пікірлерін ортаға салады., бір-біріне түсіндіреді, тақырыпты жинақтайды
Қолдану
Жигсо пайдалану
Оқушылар көлемді мәтінді әрқайсысы жеке-жеке топ ішінде оқып шығып топпен талқылайды, сосын топтар құрамы өзгертіліп, құрамында әр бастапқы топтан бір белсенді оқушы бар жаңа (сарапшылар тобы) топтар құрылды.Құрылған сарапшы топ берілген тапсырмаларды біріге талқылап орындайды Осыдан кейін олар өз топтарына қайта оралып, өздерінің бұрынғы топтағы достарына кезекпен өз жанұяларында түсінген материалдарын тиянақты түрде жеткізіп, үйрет керек
Оқушылардың мұндағы мақсаты берілген тапсырманы өздері талқылап , өз ой-пікірлерімен санаса білу
Оқушылар сабақ соңына қарай не үйренгенін қалайсыз?
5.4.2.2. Металл өндірісі жетілуінің шаруашылық салаларына тигізген ықпалын түсіндіру.
Зерттеу сұрағы: Темір өндіру адам өмірін қалай өзгертті?
Сабақтың мақсаттары
Барлық оқушылар істей алады:
Темірден жасалған еңбек құралдарын атайды,
Темір өндіру әдісін сипаттайды.
Темір өндірудің адам өміріндегі өзгерісін анықтайды
Оқушылардың көпшілігі істей алады:
Темірден жасалған еңбек құралдарының тастан және қоладан жасалған еңбек құралдарынан артықшылығын көрсетеді.
Кейбір оқушылар істей алады:
Дерек көздері арқылы тас дәуірі мен темір дәуірі арасындағы сабақтастықты көрсетеді.
Ойлау дағдыларының деңгейлері
Білу, түсіну
Бағалау критерийлері
Темір дәуірі туралы біледі
Темір өндіру әдісін сипаттайды
Пәнаралық байланыс
Тарих, технология пәні
Құндылықтармен байланыс
Ұйымшылдық, ынтымақтастық, өзгенің пікірін құрметтеу, сын тұрғысынан ойлау, білім алуға дайын болу
Тілдік мақсат
Оқушылар істей алады:
Тақырып мазмұнын айта алады, темір дәуірін тас, қола дәуірімен салыстыра алады, ерекшеліктерін атай алады.
Негізгі сөздер мен тіркестер (пәнге арналған сөздік және терминология):
Темір, тайпалық одақ, пеш-көрік
Сыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер
Кен өндіру ісімен танысып, жазба жұмысын орындайды.
«Тірек - сызба» кестесін толтыру
Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба? (айтылым бойынша)
1. Темір өндіру адам өміріне қандай өзгерістер әкелді?
2. Темірден жасалған еңбек құралдарының қандай ерекшеліктері болды?
3. Көшпелі мал шаруашылығына көшуге не себеп болды деп ойлайсыңдар?
Оқылым, жазылым, тыңдалым, айтылым дағдылары бойынша ұсыныстар:
Тақырып мәтінін оқу арқылы терминдерді есте сақтау. Негізгі терминдерді дәптерге жазу.
Алдыңғы білім
Қазақстан территориясында металлургияның пайда болуы.
Жоспар
Жоспарланғн уақыт
Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар ескертпелерді жазыңыз
Ресурстар
Басы
І. Ұйымдастыру кезеңі.
3 түрлі смайликтер арқылы топтарға болу.
1-топ- Темір
2-топ- Дәуір
3-топ- Ұста
ІІ. Сабақтың тақырыбын ашу.
«Ой қозғау»
«Топпен жұмыс»
Тапсырма:Суреттерді салыстырыңдар.
Суретте не бейнеленген?
Суреттердің қандай ұқсастықтары бар?
Суреттердің қандай айырмашылықтары бар?
Оқушыларға – қалай ойлайсыңдар, сендер анықтаған айырмашылықтар қай дәуірде орын алған? Деген сұрақ қою арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашамын.
Бағалау: Дайын жауап үлгісі бойынша
Оқушылар өздерінің жауаптарын дұрыс жауаптармен салыстырып «Бағдаршам» арқылы бағалайды.
Түрлі-түсті смайликтр
АКТ
1-слайд
А4 парақтары
Ортасы
«Жұппен жұмыс»
1- тапсырма: Неліктен б.з.б. ҮІІІ ғасыр мен б.з. ҮІ ғасыр аралығы темір дәуірі деп аталады?
Оқушылардың болжам жауаптары тыңдалған соң «Темір дәуіріне саяхат» атты мәтіннен нақты жауапты тауып, дәптерге жазу тапсырылады. 2-3 жұптасқан оқушылардың жауаптары тыңдалады, олардың жауаптарын толықтыру үшін келесі жұптарға өз ойларын айтуға мүмкіндік беріледі.
Бағалау: «Өзін-өзі бағалау» «Бағдаршам» әдісі
Жұптардың жауаптарына қарай мадақтау және көмек көрсету.
«Топпен жұмыс».
1-тапсырма. Адамдар темірді қалай өндіргенін анықтаңдар.
Оқушылар тапсырманы мәтінді оқу арқылы топпен орындайды.
Дескриптор:
- Пеш-көріктің пайда болуын түсінеді
- Пеш-көріктің құрылысын атайды
- Кен өндіру әдісін біледі
2- тапсырма: Темір өндіру адам өмірін қалай өзгертті?
Темірден жасалған еңбек құралдарының шаруашылық салаларына тигізген ықпалын тірек-сызбамен дәлелдеп түсіндіреді.
Мал шаруашылығында... Темір өндіру адам өмірін қалай өзгертті?
Егін шаруашылығында... Қол өнерде... Интерпретация
Жұмыс нәтижелерін, оқушылар шығармашылық түрде көрсетулері тиіс.
Сурет салу
Фотоколлаж құрастыру
Постер жасау
Әр топ өзінің зерттеулерін қорғайды, бір-біріне сұрақ қояды.
Топтар бірін-бірі 2 жұлдыз, бір тілек арқылы бағалайды.
Кері байланыс:
Топтық жұмыс саған ұнады ма?
Қандай қиындықтар кездесті?
Өзің үшін қандай жаңалық алдың?
3-тапсырма:«Сұрақтарға жауап беріңдер»
Оқушылар слайдта берілген сұрақтарға топпен жауап береді.
Бағалау: Дайын жауап үлгісі бойынша
Топтар өздерінің жауаптарын дұрыс жауаптармен салыстырып өзін-өзі бағалайды.
«Жеке жұмыс»
1-тапсырма. «Саралау тапсырмасы»
1. Берілген суреттер бойынша үш сұрақ құрастыру.
Дескриптор:
-Сұрақты нақты құрастырады
-Терминдерді дұрыс қолданады
2. «Ұстаханадағы бір күн» деген тақырыпта 50-70 сөзден тұратын шағын әңгіме құрау.
Дескриптор:
-Әңгімені жүйелі құрайды
-Терминдерді дұрыс пайдаланады
-Әңгімені қорытындылайды
3. «Тарихи ақпарат» деген газетке темірді игерудің маңыздылығы туралы мақала жазу.
Білімділік: Қалалардың ішінде Вавилон қаласының ерекшелене бастауы, аккад тіліндегі «бабилу» сөзі-«құдайға барар қақпа» деген ұғымды білдіретіні, оған басқа қалаларға қарағанда артықшылықтар беріліп, әсіресе Хаммурапи атты билеуші тұсінда дәуірлей түскені туралы баяндау.
Дамытушылық: оқулықтың мәтінімен берілген жоспар бойынша өз бетінше кесте толтырту, тірек конспект жазып, ауызша сипаттама жасауға дағды қалыптастыру. Қосымша материалдар арқылы интеллектуалдық деңгейін көтеріп, оқушының пәнге қызығушылығын арттыру, тілін дамыту.
Тәрбиелік: Заңдардың негізгі ережелерін оқып үйрену, білу, игеру әрбір адам үшін маңызды қажеттілік болып есептелгенін оқушыларға жеткізу.
Ойлау дағдылары
Білу, түсіну, қолдану
Жоспар
Жоспар- ланған уақыт
Жоспарланған әрекеттер
Ресурстар
Басталуы
Ортасы
Аяқталуы
Вавилон сына жазуы — шығыстықкөне жазу үлгісі. Алғашқы негізі біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықта шумерлер арасында пайда болған. Бабыл сына жазуының археологиялық қазбалардан көп табылған түрі — балшықтан жасалған тақтайшалардағы жазулар. Олардағы Бабыл сына жазуының таңбалары сыналап басылған, яғни сәл көлбеу түсірілген, қыры тікбұрышты жұқа таяқшалардан тұрады. Бастапқы Бабыл сына жазуларында идеографиялық жазу қолданылған. Онда нақтылы түсініктер, бұйым, зат атаулары бейне түрінде берілген. Мыс., аяқтың суреті “тұру”, “жүру”, ал соқа бейнесі “егінші”, “жер жырту” деген ұғымдарды білдіреді. Біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықтың ортасына қарай Бабыл сына жазуында буын жазуы үлгісі қалыптасып, қолданылған бейнелер саны 600-ге дейін азайған. Барынша қарапайым суреттер қолданылып, Бабыл сына жазуын оқу жеңілдей түсті. Тік бағаналар түріндегі оңнан солға қарай жазу дәстүрі енді солдан оңға қарай көлденең, тұтас жолдармен жазылған. Біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықтың 2-жартысында бабылдықтар мен ассириялықтар 300-дей белгі қолданған. Кейін Бабыл сына жазуы жетілдіріліп, дыбыстық жазуғаауысты. Мазмұнына қарай Бабыл сына жазуымен жазылған жазбалар іс қағаздары, тарихи оқиғалардың қысқаша баяны, эпостық жыр жолдары, сөздіктер, т.б. болып бөлінеді.
Қос дөңгелекті күйме арбаның пайда болуы әлемді қалай өзгертті?
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары
5.3.2.1 ежелгі заман тарихындағы мемлекетаралық қатынастарды түсіндіру үшін «империя» ұғымын білу және пайдалану;
5.3.2.2 басқыншылық соғыстар мен империялардың пайда болуы мемлекеттердің шекараларын қалай өзгерткенін түсіндіру
Сабақ мақсаттары
қос дөңгелекті күйме арбаның адамзат баласының дамуындағы маңызын көрсету
Бағалау критерийлері
өз көзқарасын аргумент арқылы қуаттайды
Дескрипторлар:
ең маңызды деген үш проблеманы анықтайды;
проблемалардың маңыздылығын 1-2 дәлел келтіре отырып түсіндіреді;
анықталған проблемалардан шығу жолдарын сипаттайды.
Тілдік мақсаттар
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
империя, қос дөңгелекті күйме арба
Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:
бұл мәселені былай шешуге болатын еді…
Құндылықтарды дарыту
құрмет (іс-әрекет арқылы: оқушылар бір-бірінің пікірін тыңдайды)
қос дөңгелекті күйме арбаның пайда болуы адамзат баласының даму жолын өзгеріске ұшыратты
Пәнаралық байланыстар
география (мазмұн арқылы: Саргон көптеген елдер мен жерлерді жаулап алды)
Бастапқы білім
5.1B бөлімінен Қосөзендегі ежелгі мәдениеттер жайлы біледі
Сабақтың барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
Ресурстар
Сабақтың басы
Ұйымдастыру сәті. Оқушылармен амандасу.Оқушылард топқа бөлү. Сүреттер арқылы топқа бөлу: пирамида,Хаммурапи сүреті, патша Саргоннің сүреті, Аккад мемлекетінің картасы.
1 топ Аккад империясы
2 топ Шумер
3топ Египет
4топ Вавилон
Алғашқы білімдерін еске түсіру . Сандықшадағы сұрақтарға жауап беру.
Тақырыпты (оқушылар жазып алады) және сабақ мақсатын айту
Оқушыларға жаяу сарбаз бен қос дөңгелекті күйме арбаның үстіндегі жауынгердің суретін көрсету. Әр жауынгердің шайқас алаңындағы артықшылықтарын талқылау
Презентация «Қос дөңгелекті күйме арбаның пайда болуы»
Сабақтың ортасы
Аккад империясы мен египеттіктердің территориясы бейнеленген картаны көрсету. Патша Саргон I әлем тарихындағы өте үлкен территорияны жаулап алған ең алғашқы патшалардың бірі әрі Аккад империясы бірінші пайда болған империялардың қатарынан екендігін түсіндіру. Терминді жазып, оны оқушылардың түсінгендігіне көз жеткізу («империя» сөзінің анықтамасы – әр түрлі тілде сөйлейтін, салт-дәстүрі мен дінінде айырмашылық бар халықтар тұратын және тек бір ғана басшыға бағынатын территория).
Саргон өзінің билігін ең алдымен Жоғарғы Месопотамияға таратқанға ұқсайды, одан соң Жерорта теңізіне дейін жеткен болса керек. Кейінірек Саргон Лугальзагесиге дипломатиялық неке арқылы бауырласуды ұсынады, бірақ Лугальзагеси бас тартты. Саргон әскери іс-әрекетке көшіп, өзінің қарсыласын тез арада талқандайды. Лугальзагеси тұтқынға алынып, мыс кісендермен Ниппурдағы Энлил құдайының қақпасы арқылы салтанатты түрде жүріп өтті. Біраз уақыт өткен соң оны дарға асқан болса керек. Ал Саргон болса қысқа уақыт аралығында Төменгі Месопотамияның маңызды қалаларының барлығын жаулап алады. Ол қалалардың ішінде Лагаш та бар еді. Келесі кезек Кіші Азияға («Күміс таулар») жорық жасау болатын.
Саргонның дулығасының суретін көрсету. Оқушылардан оны киген адамның қандай патша болғандығы жайлы сұрау .
Оқушыларды бірнеше кіші топтарға бөлу. Саргонның мемлекеттік басқарудағы кездестірген қиындықтары жазылған карточкаларды таратып беру. Оқушылардың міндеті – Саргон үшін ең қиын болған үш мәселені анықтау. Белгіленген уақыт аяқталған соң мәселелердің шешу жолдарын талқылауға болады.
(Саргон үшін қиын мәселелердің бірі үлкен қашықтықты жүріп өту болған болса керек. Оқушылардың мұндай қорытындыға келуі мәселенің шешімін қос дөңгелекті күйме арбаның пайда болуымен байланыстыруға мүмкіндік береді. Оқушыларға сол заманда өмір сүрген адамдардың технология жағынан шектеулі болғандығын түсіндіру керек .
Оқушыларға қос дөңгелекті күйме арбаның моделін көрсетіп, оның сипаттамасы жазылған парақты таратып беру. Объектінің қалай және қайда табылғандығын айту. Саргонның ойлап табылған күйме арба туралы ойы қандай болғандығын әрі империядағы кейбір мәселелерді қалай шешкендігін талқылау .
Шамамен б.з.б. 2000 жылы көшпелілер ойлап тапқан қос дөңгелекті күйме арбаның Еуразия арқылы қалай таралғандығын бейнелейтін картаны көрсету .
Бекіту. Қос дөңгелекті күйме арбаның пайда болуы әлемнің өзгеруіне алып келгендігін, сол арқылы көшпелілер басқа да өркениеттерге жорық жасай алғандығын түсіндіру
Жұмыс дәптері
Контур карталар
«Саргонның проблемалары» деп аталатын мәтін
«Қос дөңгелекті күйме арбаның сипаты» деп аталатын мәтін
бейнеролик
Сабақтың соңы
Оқушылардың жұмысын бағалау
Оқушылар сабақта нені білгендігі әрі не нәрсені түсінбегендігі жайлы рефлексия жасайды
Үй жұмысы. Оқулықта берілген §24 оқып келу
Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Оқушылардың коммуникативтік дағдылары анықталады. Ұсынылған тапсырмалар мен дидактикалық материалдар оқушылардың оқу әрекетін ұйымдастыру үшін арнайы оқыту әдістерін және іс-әрекеттерді саралау тәсілдерін кіріктіреді. Мысалы, сұрақтардың деңгейі біртіндеп күрделеніп, Блум таксономиясының жоғары деңгейдегі дағдыларына өтуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ айтылым, тыңдалым дағдысы ерекше оқушылардың қажеттілігі ескерілді.
Саргон үшін қиындық туғызған үш негізгі мәселені анықтау, оларды шешу жолдарын ұсыну (бағалау критерийлеріне сәйкес)
Партада дұрыс отыру ережелері еске салынады.
Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілдіме? Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Бүгінгі сабақ мақсаттары шынайы қол жетімді болды. Оқушылар жалпы түсінік алды. Барлық оқушылар оқу мақсаттарына қол жеткізді . Сабақта жоспарланған тапсырмалар толық орындалды. Уақытты тиімді пайдаландым. Сабақта мақсатыма жеттім.
Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе ( оқыту мен оқуға қатысты) ?
1:Сүреттерге анықтама беріп артықшылығын айтты
2: Оқушылар шығармашылықжұмыс жасады
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді ( оқыту мен оқуға қатысты)
1: Сабақта ресурстарды көбірек пайдалану қажет
2: Тапсырмаларды өмірмен байланыстыру керек.
Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері / қиыншылықтары туралы нені анықтадым , келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет ?
Сабақта үлгерімі төмен оқушыға көбірек көңіл бөлу керек және жеке тапсырма дайындау қажет.