Мұғалімнің қызметі және оны түсіндіріңіз
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес білім беру және оқыту
жүктеу/скачать 3,51 Mb. Pdf көрінісі
|
Педагогика полный дайын (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Білім берудегі басқару және көшбасшылық
| Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес білім беру және оқыту.
Белгілі бір шақтық кезеңге тән анатомиялық-физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерді әдетте жас ерекшеліктері деп атайды. Сондықтан педагогика және психология балалардың жас ерекшеліктеріндегі ширақтықты, өзгерімпаздықты айқындайды, тәрбиеленушінің және қоршаған ортамен жасайтын қарым-қатынастар жүйесіне тәуелді болатынын атап көрсетеді. Білім берудегі басқару және көшбасшылық Аталған модуль білім берудің кез келген жүйесіндегі тұрақты даму мен өзгерістердің сырттан енгізілуі мүмкін емес, олар нақты сыныптардағы мұғалімдердің тәжірибесі мен түсініктеріндегі өзгерістерден бастау алу керек деген тұжырымға сыяды. Қандай жағдай болмасын, өзіңіздің өмірлік ұстанымыңызды таңдай білу, адамдық көшбасшылыққа негізделеді. Олай болса, бағдарламаның негізгі идеясы сыни тұрғыдан бағалау, өзгерту және тәжірибе мен білім саясатын қайта бағалау мұғалімдер бастамасымен барлық деңгейлерде өзгерістердің іске асырылатыны негізделеді. Мектеп жұмысының бағдарламасына балаларға көшбасшы болуға үйрететін тренингтер, рөлдік ойындар кіреді. Нақты мақсат қойып, сол мақсатты көре алған адам нәтижеге психологиялық ахуал қалыптастыруда оқушылардың көңілін көтеріп, назарын сабаққа аудару мен жұмысқа ынталандыру мақсатында сергіту сәттері тиімді. Сабақта топқа бөлу,топтарды ауыстыру сыныптастарын әбден танып білуге, кез келген ортада үйлесімділік тауып, кез келген жағдайда тығырықтан шыға алатындай қабілеттерді қалыптастыруға баулиды. Әр сабақты жүйелі дайындай отыра, оқушыларға ойланатындай, түрткі болатындай сұрақтар қоюды үйрендім. Оқушының жауабын тосуға өзімді бейімдедім. Шыдамдылық пен төзімділікті бірдей ұстау керек, егер бұл қасиеттер менің бойымда болса, менен білім алып отырған оқушыларымда осы қасиетке ие болады. Осы қасиеттері бар жеке тұлға өмірде өз бағытын таба алатынына сенімдімін. Шығармашылық бағыттағы тапсырмаларды ойластыра отырып, оны оқушыларға орындата отырып, барлық оқушылардың жұмысқа араласып, сабаққа ынталарының артуына септігін тигіздім. Оқушы сабаққа қызығушылық танытса ғана, өзіне қажетін алады. Жалпы, жаңа тәсілдің бірі – критерий бойынша бағалау. Сабаққа мақсат қойғаннан кейін күтілетін нәтижеге жету үшін табыс критерийлерін құра алдым.Мен өз сабақтарымда бағалаудың әр түрлі тәсілдерін қолдандым. Яғни, бағалау парақтары арқылы өзін-өзі, жұптық, топтық бағалау,мадақтап қолпаштау, «екі жұлдыз, бір ұсыныс», әсіресе смайликтер арқылы бағалау балаларға ұнады. Балалардың біліміндегі олқылықтарды дер кезінде анықтай отырып, келесі сабақтарда тапсырмаларды, сұрақтарды қалай қою керектігін болжадым. Оқушылардың өзара бағалауы кезіндегі талдауынан да басқаларды бақылап, тақырыпты қаншалықты, түсінгенін аңғаруға болады. керек.Қорытынды кезінде «Нені білемін, нені білдім, нені білгім келеді?» кестесін қолдану түсіну дәрежесін бағалауға көмектесті.Оқушылармен тиімді кері байланыс орнату, Қолдау, қолпаштау арқылы оқушылардың өздеріне деген сенімділігінің артқанын байқадым.Оқушылардың сөздік қорларының аздығы, өз ойын жетік жеткізуе алмауы тапсырмаларды орындағанда көрінді. Мұғалім оқушыларға білім беру ортасын құра отырып, тапсырманы бергеннің өзінде де көп ойлану қажет. «Бірге ойлаймыз» дегендей әр оқушыны бірге ойланатындай бір-біріне ықпал етіп сабақты түсінетіндей жағдай жасау керек. Сонда мұғалім әр сабақтың басынан аяғына дейін жүйелі дайындалып, тапсырмалардың барлығын оқушыға бағыттауға көп іздену керек. Педагогикалық технологияларды білім беру саласында пайдаланудың әдіс-тәсілдері, шарттары, дидактикалық-әдістемелік негіздері В.П.Беспалько, Селевко Г.К., Шаталов В.Ф., Эрдниев П.М., Ж.А. Қараев, Ш.Т.Таубаева, Жампеисова М.М., Б.Т.Барсай, Д.М.Жүсібалиева, М.В.Кларин, Қ.Ө.Қариева, С.А.Көшімбетова, Қ.Қабдықайырұлы, А.А.Саипов, Г.К.Селевко, Б.К.Төлбасова, А.Қ.Мынбаева, Л.А.Шкутина және т.б. ғалымдардың зерттеу еңбектерінің арқауы болды. Алайда, оқыту әдісін таңдау - күрделі процестің бірі. Кейбір әдістерді қолдануда біржақты асыра сілтеушілікке жол бермеу керек. Әр тақырып оқытудың ерекше тәсілдері мен жолдарын талап етеді. Соңдықтан, оқытуда әр түрлі әдістерді қолдану қажет. Орыстың ұлы педагог-ғалымы К.Д.Ушинскийдің “Мұғалім – өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, оқуды, ізденуді тоқтатысымен оның мұғалімдігі де жойылады” – деген. Бұл “Ұстаз” атты ұлы сүрлеуге соқпағын салып жол тартқан көкірегі ояу, көзі ашық әрбір адамға берілген елеулі ескерту. Сабақты тартымды өткізіп, оқушылардың қызығушылығын арттыру үшін әр сабағымызды түрлендіріп отыру шарт. Ол үшін тек бір технологиямен шектеліп қалмай,әртүрлі технологияның элементтерін пайдалану қажет. 3 2 6 Оқыту үдерісінің дәстүрлі және дәстүрлі емес формаларын айтып беріңіз. Дәстүрлі сабақ — белгілі бір кезеңге арналған тәрбие үлгісі, оқу-тәрбие процесі мұғалімге көбірек бағытталған, ол тақырыпты енгізу, нақтылау, бекіту және аяқтау кезеңдерден тұрады. Оқу материалы жаңа және күрделірек болса, дәстүрлі сабақ көп жағдайда оқу үрдісінің әдістерінің бірі болып қала береді. Дәстүрлі сабақта оқу-тәрбие үрдісінің бел ортасында мұғалім тұратыны белгілі. Сондықтан кейде дәстүрлі сабақты мұғалімге бағытталған оқыту әдісі деп те атайды. Дәстүрлі оқыту үлгісінде лекция, сұрақ-жауап, практикалық жаттығулар сияқты әдістер көбірек қолданылады. Осы себепті бұл жағдайларда дәстүрлі сабақтардың тиімділігі әлдеқайда төмен болып, оқушылар оқу-тәрбие процесінің пассивті қатысушыларына айналады.Дәстүрлі сабақта сабақтың барлық кезеңдері кезең-кезеңімен жүзеге асырылып, ерекшелік болмайтынын байқауға болады. Бұл оқушының сабаққа деген ынтасының болмауын және сабақтың біркелкі өтуін қамтамасыз етеді. Дегенмен, дәстүрлі білім берудің өзіндік жағымды және жағымсыз қасиеттері бар. Өйткені, Дәстүрлібілім беру әдістерітөмендегідей артықшылықтары бар: Белгілі бір дағдыларға ие болу және белгілі бір ұғымдар мен ғылымды үйренуде пайдалы болу. Дәстүрлі білім беруде ғылымилық ұстанымы қолданылып, оқушыда жүйелі білім қалыптасады деген осы. Оқыту үдерісі мен оқу ортасын мұғалімнің жоғары деңгейде бақылауы білім берудің тәрбиелік сипатын білдіреді. Студенттер бұған баяу қатысса да, сабақ барысында жоғары тәртіп үлгілерін көрсетеді. Уақытты тиімді пайдалану нәтижесінде оқытудың барлық кезеңдері толығымен орындалып, уақытты бөлу жүйелі түрде көрсетіледі. Қазіргі уақытта білім берудің көптеген дәстүрлі әдістері бар кемшіліктеріжәне бұл оқу үрдісінде дәстүрлі емес білім беру әдістерін қолдану қажеттілігін тудырады. Бұл кемшіліктер келесідей. Оқушылар енжар қатысушы болып қалады, мұғалімнің сабақтың ортасында және негізгі басқару рөлінде болуы осындай енжарлыққа әкеледі. Мұғалімнің толық бақылауы барлық студенттерге мотивация тудырмайды. Өйткені оқушылардың орындайтын барлық әрекеттері қатаң талаптарға негізделген. Бұл оқушыда шығармашылық бастаманы оятпайды. Оқушылар мұғаліммен тікелей байланыса алмайды. Сабақтың әрбір кезеңі белгілі бір ережелерге негізделгендіктен және бұл кезеңдер мұғалімнің қалауы бойынша өтетіндіктен, қарым-қатынастың әртүрлі формаларының қажеті жоқ. Еске түсіру деңгейі барлық оқушыларда бірдей болмағандықтан, сынып бойынша меңгеру деңгейі төмен болып қалуы мүмкін. Яғни, дәстүрлі білім беруде оқушылардың оқу-танымдық процесінде қызығушылығын тудыратын түрлі әдіс- тәсілдерді, есте сақтау қабілетін нығайтатын ойын технологияларын қолдану мүмкіндіктерін пайдаланбау осы зардаптарды туғызады. Өз бетінше білім алуға және өз бетінше шешім қабылдауға жағдай жасалмаған. Оқушыны шығармашылық ойлауға ынталандыратын күштің жоқтығы жаңа идеялардың дамуына табиғи жағдай туғызбайды. жүктеу/скачать 3,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|