Microsoft Word контент Урок 52. Основы бухгалтерского и налогового учета docx

Ұзақ 
мерзімді
- бұл бір жылдан астам уақыт. Мысалы, сіз 5 жылға банктік қарыз аласыз. 4 жыл ұзақ 

мерзімді міндеттемелерде көрсетіледі. 
Қысқа мерзімді
-12 айға дейін. Қысқа мерзімді 
міндеттемелерде қызметкерлер алдындағы қарыздары болуы мүмкін.
Есептелген жалақы жəне сіз қызметкерлерге қанша қарыз екеніңізді осы жерден көресіз. 
Сондай-ақ мұнда қанша салық төлеу керек екенін көруге болады. СІЗ затты сатып алсаңыз, 
жеткізушіге қарыз екеніңізді білдіреді. Ал екінші бөлігі – бұл меншікті капитал жарғылық 
капиталдан жəне бөлінбеген пайдадан тұрады. Бөлінбеген пайда келесі түрде есептеледі: кіріс 
минус шығыстар. Біз кез келген шаруашылық операцияны екі бап бойынша екі жақты жазу əдісін 
қолданып жазамыз жəне осыған байланысты баланстың теңдігі əрқашан сақталады. 
 
Меншік иесі тағы не білуі керек?
Баланс əрдайым өсіп келе жатқан нəтижемен жасалады. 
Ол есепті қайтару үшін жасалады. Ол міндетті түрде есепті кезеңнің соңында – 31 Желтоқсанда 
жасалуы керек. Оны алдыңғы кезеңмен салыстырған жөн.
Сондай-ақ, тоқсан сайын, жарты жыл ішінде, меншік иесі қалағандай, баланс жасалуы 
керек. Шын мəнінде, бұл медициналық тарих жəне компанияның басты құжаты. Иесі мұны 
түсінуі керек. Ол бізде қандай активтер бар екенін жəне сол активтер үшін кімге қарыз екенін 
көруі керек.
Меншік иесі қолдануы керек екінші маңызды есеп – бұл 
кірістер мен шығындар туралы 
есеп
. Ол 1 тоқсан, жарты жыл, жыл үшін жасалады. Бұл белгілі бір кезеңдегі кірістер мен 
шығыстарды көрсетеді. Сауда ұйымы үшін негізгі табыс түрі-табыс. Бұл біз алған барлық ақша 
жəне біз сатқан, бірақ ақша алмаған тауар. Түсімнен өзіндік құн алынады. Біз сатып алған баға. 
Өзіндік құн алынады жəне біз жалпы пайда аламыз. Біз коммерциялық шығындарымызды алып 
тастаймыз.
Бұл сатумен байланысты шығындар. Сіз жабдықты жалға алдыңыз, қызметкерлерге 
жалақы төлейсіз, ЖЖМ пайдаланасыз, салық төлейсіз. Сіздің қызметіңізден барлық шығындар 
жалпы пайдадан алынады жəне біз сатудан пайда табамыз. Егер Сіз банктен несие алсаңыз, 
қаржылық шығындар алынады. Сіз салық салғанға дейін пайда табасыз. Содан кейін сіз 
корпоративті табыс салығын есептейсіз жəне салық салынғаннан кейін таза пайда аласыз. Салық 
салынғаннан кейінгі пайда бөлінбеген пайданы көрсеткен жерде меншікті капитал бөлімінде 
балансқа ауыстырылады. Баланста кірістер мен кірістер көрсетілмейді, олар пайда мен шығындар 
туралы есепте есепке алынады жəне көрсетіледі.
Егер сіз бухгалтерлік есепті толығырақ білгіңіз келсе, интернеттегі материалдарды 
қараңыз. Мысалы, мұндай қызмет бар b-uchet.kz. бұл қызметтегі барлық материалдар мүлдем 
тегін.
Бухгалтерлік есеп дұрыс басқару шешімдерін қабылдау жəне Сіздің компанияңыздың 
қызметін жақсарту үшін барлық экономикалық жəне қаржылық қызметті жинауға жəне көрсетуге 
мүмкіндік береді. Бухгалтерлік есеп арқылы сіз өз компанияңызды тазарта аласыз, ақшаның 
қайда кеткенін іздемей, кімге жəне қанша қарыздарыңызды, сондай-ақ сізге кім қарыз екенін есте 
сақтай аласыз. Сонымен қатар, бухгалтерлік есептің минималды білімі сізге меншік иелері 
ретінде бухгалтеріңізді басқаруға мүмкіндік береді. Сіздің балансыңыз болсын кəсіпорындар 
жыл сайын өсіп келеді.
Кəсіпкер оңайлатылған декларацияда бухгалтерлік есеп жүргізбесе де, ол есеп 
құжаттамасын жүргізуге, бастапқы құжаттарды сақтауға жəне салық салу объектілері туралы 
мəліметтерді хронологиялық тəртіппен қамтитын салық тіркелімін жүргізуге міндетті. Мұны 
істеу үшін Сіз бухгалтердің қызметтерін немесе электрондық қызметтерді пайдалана аласыз, 
мысалы, аман. кз, майбух. кз немесе moyuchet.kz.

Ең бастысы-
айыппұлдарды жəне заң бойынша қудалауды болдырмау үшін салықтарды 
төлеңіз жəне уақытында есеп беріңіз
.
Салық бойынша берешекті Біз салық төлеушінің кабинетінен көре аламыз. Сондай-ақ, 
салыстыру актісіне тапсырыс беруге болады, егер бар болса, əрбір салық бойынша берешек 
шығады. Берешек есеп айырысу шоттарын ЖШС-тен де, ЖК-тен де қамауға алуы мүмкін. 
Салықтар бойынша төленбеген берешек кезінде өсімпұл есептеледі. Тіркеу туралы куəлікпен 
банктің кез келген бөлімшесі арқылы төлеуге болады.