Microsoft Word Отчёт по результатам исследования среди пожилых 2020 каз фин (1) (2). docx
Кесте 6. Егде жастағы адамдарға қатысты жасалынатын зорлық- зомбылықтың
жүктеу/скачать 6,51 Mb. Pdf көрінісі
|
қарттар
- Бұл бет үшін навигация:
- Физикалық зорлық- зомбылық
- Экономикалық зорлық- зомбылық
- Психологиялық зорлық- зомбылық
| Кесте 6. Егде жастағы адамдарға қатысты жасалынатын зорлық- зомбылықтың
түрлерінің таралуы, 2008 жылы n=1500, 2020 жылы n=2000. Зорлық-зомбылық түрлері Зорлық-зомбылыққа ұшыраған қарттар % 2008 жылы 2020 жылы Физикалық зорлық- зомбылық Ұру, қылқындыру 1,6% 0,6% Қару немесе тұрмыстық заттарды қару ретінде пайдаланып қорқыту 0,5% 0,2% Үйден қуып шығу 1,5% 0,6% Күшпен үйде шығармай ұстап отыру 0,5% 0,5% Дұрыс күтімнің көрсетілмеуі 2,2% 0,9% Экономикалық зорлық- зомбылық Сіздің кірістеріңіз бен шығындарыңызды бақылауда ұстау 6,4% 2,5% Ішімдікке немесе есірткіге деп сізден ақша бопсалау 3,2% 0,8% Жұмыстан кетуді талап ету 1,2% 1% Материалдық көмек көрсету кезінде бопсалау мен шектеу 2,1% 0,5% Заңсыз түрде мүлікті иемдену 1,7% 0,5% Психологиялық зорлық- зомбылық Дауыс көтеру 18,8% 5,6% Келемеждеу немесе кемсіту үшін дөрекі сөздер айту 4,5% 1,9% Бопсалау 3,2% 0,7% Негізсіз күнә тағулар 10,5% 4,0% Туыстар немесе достармен байланыста болуға кедергілер жасау 1,7% 1,3% Жеке меншіктегі мүлікті бұзу 1,3% 0,7% Ішіпдік/ есірткіні көп қолдануы себептерінен сіздің мазаңызды алу 4,6% 1,9% Ресми ақпарат көздері карантин кезеңінде COVID-19 пандемиясына байланысты тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жиілеуі туралы бірнеше рет хабарлады, бұл проблема бүкіл әлемде байқалады. Егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылық фактілері қаншалықты жиі кездеседі? Осы сұраққа жауап беру үшін сауалнаманың барлық қатысушыларына: «Карантиндік кезінде қарттарға көрсетілген зорлық-зомбылық 54 жағдайлары көбейіп кетті ме?» деген сұрақ қойылды. Әртүрлі зорлық-зомбылыққа ұшырағандардың көпшілігі (61,2%) (178) «жоқ, мұндай жағдайлар көбеймеген, мұндай жағдайлар карантинге дейінгі жиілікте болады» деп мәлімдеді. Шамамен, респонденттердің төрттен бір бөлігі (24,7%) карантин кезеңінде мұндай жағдайлар сирек бола бастады, қалған 14% карантин кезеңінде оларға қатысты зорлық-зомбылықтың өскендігін атап өтті. Бұл мәселе бойынша әлеуметтік-демографиялық сипаттамалардың контекстінде айырмашылықтар жоқ. «Сізге мұны кім істеп жатыр?» деген анықтайтын сұраққа зорлық-зомбылыққа ұшырағандардың айтарлықтай бөлігі «жұбайы» (44%), 27% балалар/ерлі-зайыптылар зорлық-зомбылыққа ұшырайды деп жауап берді; 11% - басқа әйел туыстар; 8,4% - басқа ерлер туыстары; 2,2% - немерелері; Респонденттердің 12,4% бұл сұраққа жауап беруден бас тартты. Ұсынылған нәтижелер 2008 жылғы сауалнаманың нәтижелеріне ұқсас және ерлі- зайыптылардың бір-біріне қатысты зорлық-зомбылықтың әртүрлі түрлерінің жиі кездесетіндігін көрсетеді. Отбасылық зорлық-зомбылыққа ұшырағандардың едәуір бөлігі (178) ұзақ мерзімді байланыстарда болғандықтан (22,5%) өздеріне қатысты мұндай мінез-құлыққа төзетіндіктерін айтқан, әрбір бесінші адам зорлық-зомбылық жапа шегентіндігін атап өтті, осындай жәбірлеуші адамнан кетіп қалуларына себеп бар, өйткені баратын жері жоқ, жұбайымен бірге баспана болғандықтан бірге тұрады дегендер саны (19,1%), ал (19%) зорлық-зомбылыққа төзеуді жалғастыра береді, өйткені олар бәрі ойдағыдай жақсы болады деп сенеді. Жалпы алғанда, 15,2% өз балалары мен немерелері үшін қорқады, тағы 13,5% өздеріне деген мұндай көзқарасқа үйренгендерін, 10,7% агрессорларға материалдық тәуелді, сондықтан зорлық-зомбылыққа төзетіндіктерін айтып кеткен. Әрбір оныншы адам (9,6%) зорлық-зомбылыққа құрбаны болуларының себебі олар айналасындағылардың және таныс адамдардың алдында отбасынан кетіп қалғаны үшін ұялады және респонденттердің (9%) жалғыз қалуға қорқатындықтарынан кейін зорлық көрсетуші адамнан кетіп қалмаған. Көрсетілген деректерді 2008 жылмен салыстыра отырып, егде жастағы адамдар зорлық-зомбылыққа шыдайтын кейбір себептердің таралуы азайғанын ескеру керек, сондықтан «әдет» (41%-дан 13,5%-ға дейін) деп жауап бергендер, ұзақ мерзімді бауырбасу сияқты себептердің үлесі азайды, ол (36%-дан 22,5%-ға дейін), материалдық тәуелділік (29%-дан 10,7%-ға дейін) және жалғыз қалудан қорқу (20%-дан 9%-ға дейін). Тұрғын үй проблемаларын көрсететін жауаптардың үлесі өсті (15%-дан 19%-ға дейін), қарт адамдар зорлық-зомбылыққа шыдайды, өйткені баратын жері жоқ, баспаларары мен оларға күтім жасайтындардың болмауы себебінен олар бір үйдің астында агрессорлармен/қылмыскерлермен бірге тұруға мәжбүр. жүктеу/скачать 6,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|