Microsoft Word Отчёт по результатам исследования среди пожилых 2020 каз фин (1) (2). docx


Кесте 6. Егде жастағы адамдарға қатысты жасалынатын зорлық- зомбылықтың



Pdf көрінісі
бет45/95
Дата03.11.2023
өлшемі6,51 Mb.
#189121
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   95
Байланысты:
қарттар

Кесте 6. Егде жастағы адамдарға қатысты жасалынатын зорлық- зомбылықтың 
түрлерінің таралуы, 2008 жылы n=1500, 2020 жылы n=2000. 
Зорлық-зомбылық түрлері
Зорлық-зомбылыққа 
ұшыраған қарттар %
2008 жылы 
2020 жылы 
Физикалық 
зорлық-
зомбылық 
Ұру, қылқындыру 
1,6% 
0,6% 
Қару немесе тұрмыстық заттарды 
қару ретінде пайдаланып қорқыту
0,5% 
0,2% 
Үйден қуып шығу 
1,5% 
0,6% 
Күшпен үйде шығармай ұстап 
отыру
0,5% 
0,5% 
Дұрыс күтімнің көрсетілмеуі 
2,2% 
0,9% 
Экономикалық 
зорлық-
зомбылық 
Сіздің кірістеріңіз бен 
шығындарыңызды бақылауда ұстау 
6,4% 
2,5% 
Ішімдікке немесе есірткіге деп 
сізден ақша бопсалау 
3,2% 
0,8% 
Жұмыстан кетуді талап ету 
1,2% 
1% 
Материалдық көмек көрсету кезінде 
бопсалау мен шектеу 
2,1% 
0,5% 
Заңсыз түрде мүлікті иемдену 
1,7% 
0,5% 
Психологиялық 
зорлық-
зомбылық 
Дауыс көтеру 
18,8% 
5,6% 
Келемеждеу немесе кемсіту үшін 
дөрекі сөздер айту 
4,5% 
1,9% 
Бопсалау 
3,2% 
0,7% 
Негізсіз күнә тағулар 
10,5% 
4,0% 
Туыстар немесе достармен 
байланыста болуға кедергілер жасау 
1,7% 
1,3% 
Жеке меншіктегі мүлікті бұзу 
1,3% 
0,7% 
Ішіпдік/ есірткіні көп қолдануы 
себептерінен сіздің мазаңызды алу
4,6% 
1,9% 
Ресми ақпарат көздері карантин кезеңінде COVID-19 пандемиясына байланысты 
тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жиілеуі туралы бірнеше рет хабарлады, бұл проблема 
бүкіл әлемде байқалады. Егде жастағы адамдарға қатысты зорлық-зомбылық фактілері 
қаншалықты жиі кездеседі? Осы сұраққа жауап беру үшін сауалнаманың барлық 
қатысушыларына: «Карантиндік кезінде қарттарға көрсетілген зорлық-зомбылық 


54 
жағдайлары көбейіп кетті ме?» деген сұрақ қойылды.
Әртүрлі зорлық-зомбылыққа 
ұшырағандардың көпшілігі (61,2%) (178) «жоқ, мұндай жағдайлар көбеймеген, мұндай 
жағдайлар карантинге дейінгі жиілікте болады» деп мәлімдеді. Шамамен, респонденттердің 
төрттен бір бөлігі (24,7%) карантин кезеңінде мұндай жағдайлар сирек бола бастады, қалған 
14% карантин кезеңінде оларға қатысты зорлық-зомбылықтың өскендігін атап өтті. Бұл 
мәселе 
бойынша 
әлеуметтік-демографиялық 
сипаттамалардың 
контекстінде 
айырмашылықтар жоқ. 
«Сізге мұны кім істеп жатыр?» деген анықтайтын сұраққа зорлық-зомбылыққа 
ұшырағандардың айтарлықтай бөлігі «жұбайы» (44%), 27% балалар/ерлі-зайыптылар 
зорлық-зомбылыққа ұшырайды деп жауап берді; 11% - басқа әйел туыстар; 8,4% - басқа 
ерлер туыстары; 2,2% - немерелері; Респонденттердің 12,4% бұл сұраққа жауап беруден бас 
тартты. Ұсынылған нәтижелер 2008 жылғы сауалнаманың нәтижелеріне ұқсас және ерлі-
зайыптылардың бір-біріне қатысты зорлық-зомбылықтың әртүрлі түрлерінің жиі 
кездесетіндігін көрсетеді.
Отбасылық зорлық-зомбылыққа ұшырағандардың едәуір бөлігі (178) ұзақ мерзімді 
байланыстарда болғандықтан (22,5%) өздеріне қатысты мұндай мінез-құлыққа 
төзетіндіктерін айтқан, әрбір бесінші адам зорлық-зомбылық жапа шегентіндігін атап өтті, 
осындай жәбірлеуші адамнан кетіп қалуларына себеп бар, өйткені баратын жері жоқ
жұбайымен бірге баспана болғандықтан бірге тұрады дегендер саны (19,1%), ал (19%) 
зорлық-зомбылыққа төзеуді жалғастыра береді, өйткені олар бәрі ойдағыдай жақсы болады 
деп сенеді. Жалпы алғанда, 15,2% өз балалары мен немерелері үшін қорқады, тағы 13,5% 
өздеріне деген мұндай көзқарасқа үйренгендерін, 10,7% агрессорларға материалдық 
тәуелді, сондықтан зорлық-зомбылыққа төзетіндіктерін айтып кеткен. Әрбір оныншы адам 
(9,6%) зорлық-зомбылыққа құрбаны болуларының себебі олар айналасындағылардың және 
таныс адамдардың алдында отбасынан кетіп қалғаны үшін ұялады және респонденттердің 
(9%) жалғыз қалуға қорқатындықтарынан кейін зорлық көрсетуші адамнан кетіп қалмаған. 
Көрсетілген деректерді 2008 жылмен салыстыра отырып, егде жастағы адамдар 
зорлық-зомбылыққа шыдайтын кейбір себептердің таралуы азайғанын ескеру керек, 
сондықтан «әдет» (41%-дан 13,5%-ға дейін) деп жауап бергендер, ұзақ мерзімді бауырбасу 
сияқты себептердің үлесі азайды, ол (36%-дан 22,5%-ға дейін), материалдық тәуелділік 
(29%-дан 10,7%-ға дейін) және жалғыз қалудан қорқу (20%-дан 9%-ға дейін). Тұрғын үй 
проблемаларын көрсететін жауаптардың үлесі өсті (15%-дан 19%-ға дейін), қарт адамдар 
зорлық-зомбылыққа шыдайды, өйткені баратын жері жоқ, баспаларары мен оларға күтім 
жасайтындардың 
болмауы 
себебінен 
олар 
бір 
үйдің 
астында 
агрессорлармен/қылмыскерлермен бірге тұруға мәжбүр. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   95




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет