65
2-тарау. Сұраныс және ұсыныс теориясының
С = 180 кг болса, онда жалпы нарықтық ұсыныс
төмеңдегінің кайсысы:
а) 400 кг; ә) 320 кг; б) 900 кг.
29. Нарықтағы тендестік баға дегеніміз:
а) кез келген тұтынушының белгілі бір тауар алу үшін
төлей алатын бағасы;
ә) нарықтағы ұсыныс көлемі мен сұраныс көлемін
теңестіретін баға;
б) өкімет тарапынан белгіленетін баға;
в) жоғарыдағы айтылғандардың ешқайсысы да дұрыс
емес.
30. Нарықтық ортада тауарлар тапшылығы болуы үшін:
а) тауарға деген сұраныс көлемі үсыныс көлемінен аз
болуы қажет;
ә) тауарды сату бағасы тендестік бағасынан төмен
болуы қажет;
б) тауарды сату бағасы тендестік бағасынан жоғары
болуы қажет;
в) тауарға деген сұраныс көлемі ұсыныс көлемінен
аз болуы қажет.
31. Жаңғаққа деген ұсыныс пен сұраныс бір мезгілде
өсетін болса теңдестік баға:
а) өседі; ә) өзгермейді; б) кемиді; в)
деректер жеткіліксіз.
32. Сұраныс 0а = 20- Р пен ұсыныс ОS, = 10 + Р
функциялары берілген. Онда тауардың тендестік
бағасы мен көлемі қандай болады?
а) Р>=10; 0=12; ә) Р=5; 0=15; б) Р=7; 0=15.
33. Егер тауардың бағасы қымбаттаса, онда:
а) тұтынушының тендестік жағдайы өзгереді;
ә) алмастырушы тауарға деген сұраныс кемиді;
б) толықтырушы тауарға деген сұраныс қисығы
өседі;
в) әдетте тауардың сұраныс көлемі артады.
34. Сүттің тендестік бағасьг Ро деп жорамалдайық. Егер
үкімет бағаны 2Р0 деп белгілесе, онда:
66
а) сүт ұсынысы азаяды;
ә) сүт артықшылығы болады;
б) ұсыныс қисығы оңға жылжиды,
в) жоғарыда айтылғандардың ешқайсысы дұрыс
емес.
35. Үкімет X тауарының әр данасына 4 теңгеден салық
салды дейік. Соның әсерінен тауардың нарықтағы
теңдестік бағасы 30%-ке көтеріліп, ал өнім көлемін
өндіру 40% -ке төмендеді. Егер салық салмастан
бұрынғы жағдай төмендегі суретте көрсетілгендей
болса, онда салық салынғаннан кейінгі сатушының таза
бағасы (Р) және салықтың жалпы көлемі (Т)
төмендегінің қайсысы:
а) Р=13 теңге, Т= 400;
ә) Р=9 теңге, Г= 240;
б) Р=12 теңге, Т= 240.
36. Мемлекет сүттің сатып алу бағасын 10 теңгеден 15
теңгеге дейін көтеріп, артық өнімнің барлығын сатьш
алуға жауагосершілік алды делік. Осы жағдай төмендегі
суретте бейнеленгендей болса, онда мем-лекеттің жалпы
шығыны:
67
2-тарау. Сұраныс және ұсыныс теориясының ...
а) 3000 теңге; ә) 1500 теңге;
б) 1800 теңге болады.
37. Егер президент халықтан қысқа мерзім ішінде
алтынның әр грамын 400 теңгеден сатып алуға
міндеттеме жүктесе, онда сүраныс қисығы қандай болар
еді?
68
38. Егер X затына деген сұраныс пен ұсыныстың екеуі де
өсетін болса, онда:
а) осьт заттың тендестік бағасы мен тендестік көлемі
өседі;
б) бағаның қалай болары белгісіз, бірақ заттың
тендестік көлемі өседі;
в) заттың тендестік бағасы өсіп, жалпы табыс өседі.
39. X затына деген ұсыныс пен сұраныс қисықтары
келесі суретте бейнеленген. Егер осы заттың әрбір
дербес бөлігіне салық салынатын болса, онда:
а) D1 сұраныс қисығында тендестік баға мен заттың
көлемі D2 сұраныс қисығына қарағанда жоғары болады;
6) D2 сұраныс қисығында тендестік баға D1 -ге қарағанда
жоғары болады;
69
2-тарау. Сұраныс және ұсыныс теориясының ...
в) D2-ге сұраныс қисығында теңдестік көлемі жоғары болады.
ЖАТТЫҒУЛАРДЫҢ ЖАУАБЫ
Көлемі (млн. банка асбұршақ/жылына)
а) сұраныс пен ұсыныс қисығы;
ә) нарықта (дефицит) жетіспеушілік болады. Оның шамасы - 60 млн. банка асбұршақ/жылына;
б) нарықта артықшылық болады 30 млн. консервіленген банка асбұршақ/жылына;
в) тепе-тендік баға 24 теңгеге тең;
г) тепе-тендік көлемі - 60 млн. банка асбұршақ/
жылына; ал тепе-теңдік баға 28 теңгеге тең.
70
2.1-кесте
Өзгерістер (басқа факторлар тұрақты)
|
Сұраныс қисығы қозғалады
|
Сұраныс қисығының бойымен қозғалады
|
Ұсыныс қисығы қозғалады
|
Ұсыныс қисығының бойымен қозғалады
|
1. Бәсекелес тауарын, бағасының өзгеруі
|
V
|
|
|
V
|
2. Жаңа технологияның енгізілуі
|
|
V
|
V
|
|
3. Тауардың сәнінің өзгеруі
|
V
|
|
|
V
|
4. Тұтынушы табысы-ның өзгеруі
|
V
|
|
|
V
|
5. Шикізат бағасының өзгеруі
|
|
V
|
V
|
|
3. Сұраныс қисығының Д0-ден Д1-те жылжыуын ә және в пункттеріндегі өзгерістер туғызады. Ал а және г пункттеріндегі өзгерістер сұраныс қисығын солға қарай жылжытады. Ұсыныс қисығының жылжуына б және г пункттері әсер етеді.
ЕСЕПТЕРДІҢ ЖАУАБЫ
№1. Негіз етіп 1-тұтынушының бағасын сұраныстың нарықтық кестесін құрайық:
Баға, теңге
|
260
|
200
|
150
|
100
|
70
|
Нарықтық сұраныс
|
30
|
40
|
95
|
155
|
205
|
№2.
Р, теңге
|
200
|
100
|
80
|
60
|
45
|
О кг
|
20
|
70
|
100
|
150
|
170
|
R, теңге
|
4000
|
7000
|
8000
|
9000
|
7650
|
71
2-тарау. Сұраныс және, ұсыныс теориясының ...
№3. Құс етіне деген жаңа сұраныс қисығы алғашқыға параллелъ болады.
№4. Р = 50, OD =OS = 8000 л.
№5. Алғашқы берілгенді келесі кестеде көрсетеміз:
Баға, теңге
|
Сұраныс, мың дана
|
Ұсыныс, мың дана
|
20
|
40
|
10
|
40
|
30
|
20
|
60
|
20
|
30
|
80
|
10
|
40
|
Сұраныс қисығы мынадай нүктелерден өтеді А(Р = 100, О = О) және В(Р = 0,0 = 50). Бұндай жағдайда сұраныс функциясы мынадай түрде болады: ОD = 50 - 5Р. Ұсыныс қисығы координаттар осінің басы арқылы өтеді. Ендеше ұсыныс функциясы мынадай түрде болады: ОD = 5Р. Теңдестік бағасымен тендестік көлемін келесі тендеу арқылы табамыз: ОD =ОS Ро = 50; О0= 25; Р = 40 теңге болғанда болады да, ал баға Р=70 теңге болса, тауар артықшылығы болады.
№6. Жылына, Ро = 240 теңге; 00 = 140 млн. дана.
№7. Ро = 50; О0 = 400.
№8. а) О$ = 30 мың тонна болғанда, Ро = 4 тонна
болады;
ә) Р = 3 болғанда жетіспеушілік 5 мың тонна болады.
№9. Р1 =40.
Достарыңызбен бөлісу: |