Микроэкономика

№9. “Экономика”-ның доминантты стратегиясы -20 атаулы кітап өнімін шығарады.

407

10-тарау. Олигополия

№10. Ойын матрицасы

№11. а)

Бұл жерде стратегияның нәтижесі екі санның жиын- тығы ретінде берілген. RІR пайдасының мөлшері 1-мән, ал RМD пайдасының мөлшері 2-мән;

ә) егер RІR “төменгі” стратегаяны тақцаса, онда RМD да

“төменгі” стратегияны қабылдайды, өйткені үлкен

пайда әкеледі (суреттен көріп тұрғандай - 24, 16-

дан үлкен). Егер RІR

408

“жоғары” стратегияны тандаса, онда RМD тағыда

RІR “төменгі” стратегияны тандайды (10, 2-ден үлкен).

Демек, Нэш тепе-тендігінде “төмен” - “төмен”

стратегиясы қабылданады;

в) жоғарыдағыдай ойлай отырып “жоғары” -

“жоғары” Нэш тепе-теңдігін алуға болады;

г) егер КМБ бағаны алғаш таңдаса, ойынның

қорытындысы екі ойыншы үшін де тиімді.

№12. Фирмалар бәсекелес фирмалар болғандықтан, әрқайсысы максимин стратегиясын пайдаланады, өйткені бұл стратегия әрқайсысының пайда алуына мүмкіндік береді. Қарастырып отырған жағдайда бұл бағаның төмендеу стратегиясы. Ең жоғары пайда әперетін стратегия - ол бағаны бір қалыпта ұстап тұру стратегиясы.

№13. Р₁ = Р₂ = 6 -ға деп жорамалдаймыз. Онда бірінші фирманың өнім көлемі (Q₁ = 34, ал пайдасы П₁= 54болады. Ал екінші фирма үшін: (Q₂ = 34;

П₂ = 54.

409

Егер Р₁ = 6, ал Р₂ = 8 болса, онда:

Q₁ = 42; П₁ = 102;

Q₂ = 24; П₂ = 42.

Егер Р₁ = 8, ал Р₂ = 6 болса, онда:

Q₁ = 24; П₁ = 42;

Пп₂ = 42; П₂ = 102.

Егер Р₁ = Р₂ - 8 болса, онда:

Q₁ = Q₂ = 32;

П₁=П₂ = 106.

Сонымен ойынның матрицасы төмендегідей болады:

Бірінші фирма үшін барынша көп стратегия болып төменгі шарттар есептелелді: Р₁ = 6; Р₂ = 6, бұл жағдайда 2 фирмада бірдей (П = 54) тең пайдаға ие болады. Ал тиімділігі ең жоғары стратегия болып төмендегі шарттар есептеледі:

№14. Фирмалардың әр түрлі баға стратегияларының пайда матрицасы:

Әрбір екі саннын жиынтығында бірінші фирманың пайдасы бірінші мән, екінші фирманың пайдасы екінші мән.

№15. Фирмалардың пайда матрицалары төмендегідей:

Бірінші фирма	баға стратегиясы	екінші фирма
		Р=8	Р=10
	Р=8	(60; 60)	(80; 42)
	Р=10	(42; 80)	(70; 70)

Ойын шешуі: бірінші фирма — Р = 8; екінші фирма

Р = 8.

№16. Бірінші фирма үшін А стратегиясы, ал екінші фирма үшін 2-стратегия болады.

№17. Фирмалар нарықты 2-ге тең бөлгендіктен, бір фирманың сұраныс қисығы төмендегідей түрде бейне-

ленген:

Р	10	9	8	7	6
Q	5	6	7	1 8	9

Әрбір фирма үшін шекті табыс шығындарды табамыз:

Q	5	6	7	8	9
MC	-	2	3	5	10
MR	—	4	2	0	-2

Пайданың барынша көп болатын шартын пайдаланып, МR > МС, барынша көп пайда өперетін өнім

көлемін табамыз. Демек әр фирма үшін бірдей Q* = 6 өнім көлемі. Нарықтық баға Р_о = 9 болады.

№18.

а) Бәсекелес фирманың пайданы барынша көбейту шар- тынан Р = МС нарықтық бағаны табамыз. Рд = 6. Салада 10 бірдей фирма жүмыс істегендіктен, онда әрбір фирма-ның өнім көлемі Q* = 5-ке тең, ал пайдасы П = 0 тең;

ә) егер фирмалар картель құратын болса, онда пайданы

барынша көбейту шарты монополиялық фирмалармен

бірдей болады. Фирмалардың бірдей екендігін

ескерсек, онда әрбір фирма үшін төмендегідей

мәліметтер аламыз:

б) әр фирманың пайдасы П = (8 -6) . 3 = 6;

в) егер баға орташа шығындар деңгейіне төмендеп,

6 долларға дейін, ал әр фирманың экономикалық

пайдаcы нольге төмендесе, онда нарықтық ұсыныс

өседі.

Q₁ = 4; Q₂ = 3; Q₃ = 4.

Ескерту. Шығындары бірдей және 30-ға тең.

№20. а) егер мұнайға деген нарықтық сұраныс төмендегідей өрнектелсе Q = 300 - Р, онда қарастырып отырған серіктестіктің сұранысы төмендегідей болады:

Q_B =Q-Q₂ =(300-P)-49P=300-50P

немесе Р=6=0,020Q_B

Серіктестіктің шекті табысын табамыз

412

Монополиялық фирманың пайдасын барынша

көбейту шартынан:

6-0,040_B=2,96Q_B

Q_B =2

Демек, серіктестік 2 млн. баррель мұнайды бір аптада шығаруға тиісті.

ә) Р=6—0,02 Q_B=5,96 долл/баррель;

1. Долан Э.Дж., Линдсей Д. Рынок: Микроэкономическая модель. - Санкт-Петербург, 1992.

2. Емцов Р.Г., Лукин М.Ю. Микроэкономика. - М.: ДИС, 1997.

3. Күлекеев Ж.А, Есенғалиева Қ.С., Тілеужанова М.А. Микроэкономикадан тест сұрақтарының жинағы. - Алматы: Мирас, 1995.

4. Күлекеев Ж.А., Есенғалиева К.С., Тастандиева Н.Б. Микро және макроэкономика терминдерінің орысша-қазақша сөздігі. - Алматы: Мирас, 1996.

5. Мамыров Н.К., Кулекеев Ж.А, Султанбекова Г.К. Мик-роэкономика. - Алматы: Экономика, 1997.

6. Макконелл К.Р., Брю С.Л. Экономикс. - М.: Республика, 1992. - Т.1,2.

7. Микроэкономика Практикум/Под общ. ред. Ю.А. Оги-бина. - С.-Пб.: АО “Литер плюс”, “Санкт-Петербург оркестр”, 1994. -Тема 7.

8. Микроэкономика. Теория и российская практика /Под ред. А.Г. Грязновой и А.Ю. Юданова. - М.: ИТД “Кно-Рус”, 1999.

9. Пиндайк Р., Рубинфельд Д. Микроэкономика. —М: Эко-номика, Дело, 1992. - Гл.7.

10. Хайман Д.Н. Современная микроэкономика: анализ и применение. Т.1. - М.: Финансы и статистика, 1992. - Гл. 6,7.

414

ЕСЕНГАЛИЕВА Каламкас Сембаевна

ТЛЕУЖАНОВА Манатжан Ашимкуловна

МИКРОЭКОНОМИКА

Учебное пособие

(на казахском языке)

Редакторы Н.Р. Жексенбаева.

Терушілері С.С. Жүнісова, Р.Б. Оразгильдинова,

З.А. Ибрагимова, Е.В. Полянская.

Компьютерлік кескіндемеші З.А. Ибрагимова.

Мұқаба суретшісі Н.А. Мауль.

Теруге 10.07.2000 жіберілді. Басуға 10.10.2000 қол қойылды. Пішімі 60х84'/_]6. Баспа табағы 26.2. Есептік баспа табағы 21.1. Шартты баспа табағы 24.3. Таралымы 1000 дана. Тапсырыс №3/34

Түрар Рысқүлов атындағы Қазақ мемлекеттік басқару

академиясынын, “Экономика” баспасы. 480063, Алматы қаласы, Сайын көшесі, 81 -үй.