Микроорганизм. Биотехнология

уақыт бірлігінде клеткалардың популяциясындағы концентрациясының сандық көбеюі;

өсу популяциясындаға сандық көбеюі;

клеткалардың концентрациясының өзгеруі;

уақыт бірлігінде клеткалардың популяциясындағы концентрациясының шамалы көбеюі;

уақыт бірлігінде клетка популяциядағы концентрациясының индукциялық жолымен механизмді реттеуі;

.Өнеркәсіптік жолмен бірінші рет келесі антибиотикті алған:

пенициллин;

левомицитин;

тетрациклин;

олеандромицин;

нистатин;

.Ферментация дегеніміз:

шикі заттардан өнімдер пайда болатын биохимиялық процестер

ашу процесін;

өсу процестерін;

ферменттерді пайдалану;

арнайы аппараттарды жасау;

.Микроорганизмдер биотехнологиясының бұрынғы атауы:

өнеркәсіптік микробиологиясы;

ауыл шаруашылық микробиологиясы;

тағам микробиологиясы;

сыра ашыту өнеркәсібі;

санитарлық микробиологиясы;

. В₁₂ витамині қай витамин?

цианокобаламин;

тиамин;

рибофлавин;

пиридоксин;

декстрин;

.Антибиотиктерді кім ашты?

Ваксман;

Дженнер;

Пастер;

Листер;

Кох;

.Уытын әлсіреткен тірі бактериялардан вакцинаны алғаш рет алған ғалым:

Дженнер;

Эшерих;

Листер;

Кох;

Пастер;

.Басты сүзгі:

бірнеше ферменттерге қызмет етеді;

бір басты ферменттерге қызмет етеді;

қоректік ортамен;

жылуалмастырғыштың алдында орналасқан;

ылғалды конденцирлейді;

. Биоконверсия дегеніміз не?

әртүрлі субстрат пайда болатын затқа айналатын процесс;

ішінде оттегі көп;

тек қана өлі микроорганизмдер болады;

екінші рет қайталап тазалаусыз қолдануға болады;

атмосфераға дайын өнім шығаруға болады;

.Глутамин қышқылын түзетін бактерияны алғаш ашқан ғалым:

Киношита;

Шига;

Икеда;

Икозата;

Ли;

.Біздің заманымыздан бұрын белгілі болған микробиологиялық өнім:

сыра;

айран;

нан;

сірке қышқылы;

шарап;

.Ауыстырылмайтын амин қышқылдарға жататын амин қышқылдары:

адам организмінде түзілмейді;

дизомерлер;

күрделі;

белок құрамына кіретін;

ерітінді;

. Ферментерден шыққан ауаны:

залалсыздану керек;

ішінде оттегі көп;

тек қана өлі микроорганизмдер болады;

екінші рет қайталап тазалаусыз қолдануға болады;

атмосфераға шығаруға болады;

. Ауа өндіріс ферментеріне және егіс материалын аэрациялауға ненің көмегімен түседі?

компрессордың;

инокулятордың;

эжектордың;

трансформатордың;

шыны бағананың;

.Биотрансформация дегеніміз:

энзимнің әсерінен белгілі компоненттің молекуласын өзгерту;

макромолекулаларды ыдырату;

субстратты керекті заттарға айналдыру;

биополимерлерді ыдыратады;

мономорлерден полимерлерді түзуі;

. Селекция үшін қолданылатын микроорганизм штамы:

арзан және қолайлы субстратта өсу үшін;

арзан және қолайлы субстратта өсіп, потогендік болуы керек;

генетикалық әр түрлі болмауы керек;

төменгі жылдамдықпен өсуі керек;

соңғы өнім дайын өнімді ең аз мөлшерде алу үшін;

.Аминоглюкозитты антибиотиктердің ішінде алғаш алынған антибиотик:

стрептомицинді;

линкомицин;

нистатин;

канамицин;

гентамицин;

.Итакон қышқылын алуда негізгі субстрат:

меласса;

ацетон;

сульфит сұйықтығы;

ұн;

картошка қалдығы;

.Бактериялдық шаймалдау дегеніміз?

руда денелеріндегі металды ерітінді түрінде айналдыру;

рудаларды байыту;

металлдарды сорбциялау;

рудалардағы микроорганизмдер санын көбейту;

қышқылды түзу;

. Сүт қышқылды бактерияларды ішек микрофлорасын реттейтінін анықтаған ғалым:

Мечников;

Киношита;

Шига;

Икеда;

Икозата;

.Биотехнология неліктен пән аралық ғылым болып табылады:

Көп ғылымдардың тоғысуына негізделеді;

Көп пәндердің әдістерін пайдаланады;

Нәтижелерін көп ғылымдар пайдаланады;

Технологияның бір саласы;

Фундаменталды заңдықтарға сүйенеді;

. Сусло- экстрактты заттардың сулы ерітіндісі:

өсімдік шикізатынан алыған және солодтан ашыту үшін қолдануға арналған;

өсімдік шикізатын ашыту үшін;

құрамында крахмал бар шикізаттан;

ашыту үшін арналған полисахаридтен;

ашытуға арналған ақуыздардан;

. Микроорганизмдер- қаруланбаған көзбен көргенде көрінбейтін организмдердің мол мөлшері. Оларға жататындар:

вирустар, микроплазмалар, бактериялар, актиномицеттер;

микроскоптық саңылауқұлақтар көптеген балдырлар, қарапайымдар;

саңылауқұлақтар, жануарлар балдырлар;

балдырлар, вирустар, адам;

балдырлар, микроплазмалар, өсімдіктер, саңырауқұлақтар;

. Егіс материалы-... арналған беттік және түптік тәсілімен өсіруге арналған культура продуценті:

өндіріс ферментеріне себуге;

ішінен БАЗ бөліп шығаруға;

метаболитті бөліп шығаруға;

залалсызланған пробиркада культивирлеу;

Петри табақшасында культивирлеуге;

.Ішек бактериялардан ген инженерлік штамдарды қолданып инсулинді ала бастаған жылды атаңыз:

1978ж. ;

1988ж. ;

1996ж. ;

1968ж. ;

1998ж.

. Азықтық ақуыз өнімдерін алу үшін қолданылатын шикізат:

Целлюлозалық гидролизат;

анабиоз жағдайы;

жойылу;

м.о.дамудың тежелуі;

гендік әрекеті;

.Итакон қышқылының өндірістік продуценті:

Aspergillus terreus;

Penicillium notatum;

Aspergillus niger;

Leuconostoc mesenteroides;

Propionibacterium shermanii;

. Тікелей ашытуға жататын қантты шикізат:

меласса;

су;

бактерия;

ашытқы;

вирус;

. Қандай шикізат азот пен көміртегі көзі ретінде қолданылады:

соя ұны;

меласса;

су;

фосфор;

тұз;

.Ауыл шаруашылығының қай қалдығы шикізат ретінде қолданылады:

сабан;

су, балдыр, қарапайым;

су, бактерия, вирус;

ашытқы, балдыр,су;

спирт, шарап, сыра өнімдер;

.Ашытқы биомассасын алу үшін ауыл шаруашылығынан басқа қандай ....:

мұнай көмірсутектері;

соя су;

түйнек бактериясы;

спирт,балдыр,су;

микроплазма, ашытқы, су;

.Микроорганизмдерден итокон қышқылының түзілуін алғаш ашқан ғалым:

Киношито 1931ж. ;

Корнберг 1898ж. ;

Бландо 1847ж. ;

Кэлэм 1939ж. ;

Вемер 1891ж. ;

.Биомасса шығмы (өнім) - алынған биомасса саны:

стационарлық фазаға;

лаг фазада;

логарифмдік сатыда;

цикл ортасыда;

көбею процесі аяқталуынан кейін;

. Антибиотик биосинтезіне не қажет:

фосфор;

микробиологиялық өндірісте антибиотик;

витамин қоректік орта компонент;

вакцина даялауға арналған биологиялық агент;

құрамында вирусы бар қосылыс;

.Крахмалды шикі зат ретінде микроорганизмдерді өсіруде қолданады, крахмалды өңдеу үшін қажетті жолды көрсетіңіз:

ферментативтілік гидролизге ұшырату;

тазарту;

сұйылту;

жоғарғы температурада ысыту;

еріту;

. Сүт өнеркәсібінде қандай шикізат екінші реттік шикізат ретінде қолданылады:

сарысу;

сүттің өзі, айран;

сүт аймағы;

жоғарғы температурада ысытылған сүт;

көк сүт;

. Фосфорға бай шикізат көзі:

жүгері экстракты;

метаболизм;

гидролиз;

ұзақ уақыт қалыпты жұмыс жасау;

культуральды сұйықтық;

. Ортаның тұтқырлығының артуы...:

диффузияны қиындатады;

рН өседі;

рН азаяды;

араластыру процесін жеңілдетеді;

микроорганизм бірден өледі;

.Биотехнологияда қолданылатын шикізат арзан, ұзақ уақыт сақталуы қажет, сонымен қатар:

қол жетерлік;

этанол, керосин;

керосин, метанол;

бензин,су;

дизель,май;

.Ашытқы саңырауқұлақтарының гидролизаты қандай:

Белок және В витамині;

этанол,су;

керосин,май;

су,сүйық парафин;

май,витамин;

.Микроорганизм потогенді емес стандартты ... болып келеді:

нан ашытқысы;

амин қышқылдар,ферменттер;

липидтер, майлар және олардың аналогтары;

майлар, сулар;

көмірсутектер, майлар және микроорганизм;

.Өсімдік қалдықтарды пайдаланудың алдында оларды қышқыл не сілтімен өңдейді, себебін көрсетіңіз:

қанттарға дейін ыдырату үшін;

бөтен заттарды кетіру үшін;

тығыздау үшін;

жұмсарту үшін;

құрамындағы белоктарды ыдырату үшін;

.Итакон қышқылының алғы затын атаңыз:

аконит қышқылы;

глюкон қышқылы;

изоцитрат;

аспарагин қышқылы;

аспарцет қышқылы;

.Бактериялар түзетін полисахаридтердің ішінде плазма орнына пайдаланатынын көрсетіңіз:

Декстран;

Ксантин;

Занфло;

Курдлан;

Склероглюкан;

. Нан ашытуда қолданылытын микроорганизм:

Saccharomyces cerevisiae;

Brevibacterium flavium;

Xanthomonas campestris;

Aspergillus oryzae;

E.coli;

. Треонин және фенилаланин түзетін микроорганизм:

Brevibacterium flavium;

Saccharomyces cerevisiae;

Leuconostac mesenteroides;

Aspergillus oryzae;

Xanthomonas campestris;

.Биомасса (микробтық) - жалпы массасы:

нақты уақыт кезеңіндегі микробтың популяциясы;

егу кезеңіндегі осы микробтың популяциясы;

термиялық инактивизациядан кейінгі осы микроорганизм түрі;

дезинтеграциядан кейін микроорганизмнің түзілуі;

культуральды сұйықтықтан алынуы;

.Бейтарапты өнімдерге этанолдан басқа жататын өнімдерді көрсетіңіз:

бутанол мен ацетон;

пропанол мен этанол;

ацетон пен лактат;

изопропил спирты мен изобутил спирты;

май қышқылы мен сірке қышқылы;

.Кеонтон продуцентінің процентін көрсетіңіз:

Xantomonas campestris;

Pseudomonas aeroginosa;

Leuconostac mesenteroides;

Azotobacter vinelandii;

Cryptococcus lauzentia;

. Антибиотик-биологиялық белсенді органикалық қоспа:

микроорганизмнің қырылуына әкелетін және өсуін басып тастай алатын қабілетке ие;

адамның әсер етуін бәсеңдететін қабілетке ие;

микроорганизмнің өсуін тездететін қабілетке ие және микроорганизмнің қырылады;

вирустардың қырылуына алып баратын қабілетке ие;

микроорганизмнің тез өсуін болдыратын және микроорганизмнің қырылуын шақыратын;

.Анабиоз- организмнің тіршілік етуіне кері әсер ететін жағдай:

сыртқы орта факторларының әсерімен;

осыдан микроорганизм өледі;

микроорганизмдерді культивирлеуге болмайды;

культивирлеуге температураның әсерімен;

культивирлеуде микроорганизмдер барлық уақытта өледі;

. В12 витаминінің продуцентін көрсетіңіз:

пропион қышқылды бактериялар;

ішек таяқшасы;

сүт қышқыл бактериялары;

май қышқыл бактериялары;

энтеробактериялар;

.Лимон қышқылының продуценті:

Aspergillus niger;

Actinomyces olivaceus;

Rhisopus nigricans;

Saccharomyces roseus;

Aspergillus terreus;

.Лизин аминқышқылдардың тұқымдасына жатады:

аспартат;

араматты аминқышқылдары;

пируваттың;

гистидиннің;

валиннің;

.Лизинді алу үшін Corynebacterium glutamicum-нен басқа қандай бактерияларды қолданады:

ішек бактерияларды;

стрептококтарды;

стафилококтарды;

майқышқыл бактерияларды;

пропионқышқыл бактериялары;

.Қан тромбын ерітетін протеиназының продуценті:

Aspergillus oryzae;

Aspergillus fradiae;

Aspergillus sp;

Aspergillus terricola;

Aspergillus niger;

.Бактериялар аминқышқылдардың ең жақсы продуценттері болып саналуының себебі:

амин қышқылдардың L-изомерін;

қозғалғыш;

түзеді тез өседі;

бір клеткалы;

лизиске ұшырамайды;

.Микроорганизмдердің көмегімен алынатын сұйық отынды көрсетіңіз:

этанол;

керосин;

метанол;

бензин;

дизель;

.Ашытқы липидтерінің өсімдік майларына ұқсастығын атаңыз:

қаныққан май қышқылдары көп;

қанықпаған май қышқылдары көп;

бос май қышқылдардың мөлшерімен;

стериндері көп;

жалпы липидтердің мөлшерімен;

. Нитрагин препаратын кандай бактериялардан алады:

түйнек бактериялары;

пропионқышқыл бактериялары;

сүт қышқыл бактериялары;

май қышқыл бактериялары;

ішек таяқшасы;

. Анаэробты бактериялар түзетін газ:

метан;

пропан;

азот;

оттегі;

ауа;

.Культуральды сұйықтықтан антибиотикті бөліп алуда қандай әдіс қолданылады:

экстракциялау;

иммобилизациялау;

биоконверсиялау;

трансформациялау;

дуффузия;

. Микроорганизм потогенді емес стандартты ... өнім болып келеді:

нан ашытқысы;

амин қышқылдар;

липидтер, майлар және олардың аналогтары;

майлар, сулар;

көмірсутектер, майлар;

.Тамақ өнеркәсібінде дәмдік агент ретінде қолданатын амин қышқылын атаңыз:

глутамин;

аргинин;

пролин;

лизин;

валин;

.Спирт алуға қолданылатын бактерия түрін көрсетініз:

Zymomonas mobilis;

Escherichia coli;

Pseudomonas fluorerescens;

Gluconobacter;

Acetobacter aceti;

.Қоршаған ортаны тазартуда қолданылатын микроорганизмдер:

деструктор-микроорганизмдерді;

топырақ микроорганизмдері;

су микроорганизмдерді;

термофильді микроорганизмдерді;

уға төзімді микроорганизмдерді;

.Саңырауқұлақтың қай түрі пектиназа ферментінің продуценті болып саналады:

Aspergillus niger;

Penicillium chrizogenum;

Neurospora crassa;

Thichotecium roseum;

Thichoderma;

.Ферменттердің таза препаратын алғанда соңғы кезеңінде қолданылатын әдісті көрсетіңіз:

гель-фильтрацияны;

концентрлеу;

хроматография;

экстракция;

ацетонмен тұнбалау;

.Ацетонды алу үшін қолданылатын бактериялар:

Clostridium botulinus;

Clostridium tetani;

Clostridium acetobutylicum;

Clostridium pasteurienum;

Clostridium botulinum;

.Алколоидтардың негізгі продуценттері өсімдіктер.Микроорганизмдердің ішінде белгілі продуценттерді көрсетіңіз:

Claviceps;

Aspergillus;

Fusarium;

Penicillium;

Trichoderma туысы;

.Bacillus licheniformis түзетін L-амилазаның ерекше қасиеті:

жоғарғы температуаға тұрақты;

активтілігі жоғарғы;

бөліп алу оңай;

қышқылдыға төзімді;

арзанға түседі;

. МО түзетін каротиноидтарды тағам өнеркәсібінде неге қолданылады:

түсті жақсартады;

тамақты тұздайды;

тамақты сусыздайды;

қышқылдыға төзімді;

арзанға түседі;

. Ағзада биохимиялық реакция жүретін биологиялық катализаторлар:

фермент;

витамин;

кофермент;

көмірсу;

глюкоза;

. Bac.turingiensis препаратының бунақденелілерді құрту себебі

токсиндер бөледі;

таза культура алу;

егіс материалы;

ферментациясатысы;

тазарту,жуу;

.Антибиотик полимиксинді түзетін бактерияларды атаңыз:

Bacillus licheniformis;

Sporolactobacillus inulinus;

Bacillus radians;

Bacillus polymyxa;

Bacillus subtilis;

.Стероидтарды микроорганизмдер арқылы трансформация жолымен алады. Прогестероннан дигиропрогестерон алу үшін пайдаланылады:

Rhizopus oryzus;

Rhizopus arrhizus;

Fuzarium solani;

Aspergillus;

Mucor;

.Гидрокортизонды преднизалонға трансформациялау үшін қолданылатын бактерия туысы:

Lysobacter;

Caulobacter;

Mycobacterium;

Arthrobacter;

Azospirillum;

.Thiobacillus ferrooxidans бактерияларды сульфидты рудалардан металдарды шаймалдау үшін қолданады.Олардың әсерін атаңыз:

минералдағы темірден алынған шала тотықты темір тотығына айналдырады;

сұйытылған металды тұндырады;

темірдің шала тотығын тотықсыздандырады;

биохимиялық реакцияны жүргізеді;

рудалардың құрамын өзгертеді;

.Амин қышқылдардың синтезін арттыру үшін продуценттердің мутантының түрін атаңыз:

аминқышқылдардың аналогтарына тұрақты;

тұзға тұрақты;

антибиотиктерге тұрақты;

жоғарғы температураға тұрақты;

қысымға тұрақты;

. Патогенді бактерияларға пенициллиннің әсері қандай ?

клетка қабығының синтезін бұзады;

клетка тұзға тұрақты;

антибиотиктерге тұрақты;

жоғарғы температураға тұрақты;

қысымға тұрақты;

. Bifidobacterium қолданылады:

дисбактериозға қарсы;

егіс материалын жасауда;

қоректік орта дайындауда;

дайын өнімді бөліп алуда;

антибиотикті кептіруде;

. Вирусты биотехнологияда не үшін қолданады:

вакцина жасауда;

витамин жасауда;

антибиотик алуда;

ақуыз алуда;

нан алуда;

. Стрептомицет МО арқылы трансформациялық жолмен алады:

Rhizopus oryzus;

Caulobacter;

Thiobacillus ferrooxidans;

Lysobacter;

Azospirillum;

.Микроорганизмдердің қандай қасиеттерін қоршаған ортаны тазарту үшін пайдаланады:

химиялық күрделі препараттарды және улы заттарды ыдыратуы;

топырақта тіршіліктердің ұзақ уақыт сақтануын;

тез өсуі;

кең таралғанын;

сыртқы факторларға төзімділігін;

. Эритромицин продуценті: