Микроорганизм. Биотехнология

Str.erytreus;

Rhizopus oryzus;

Caulobacter;

Thiobacillus ferrooxidans;

Azospirillum;

.Белгілі бір структуралық гендердің санын (копияларын) көбейту әдісі амплификация деп атайды бұл әдістің қолдану себебін атаңыз:

ферменттердің түрлерін көбейту үшін;

ферменттердің активтілігін жоғарлату үшін;

ферменттердің синтезін тездету үшін;

ферменттердің әсерін жақсарту үшін;

ферментердің құрылысын өзгерту үшін;

. Түптік культивирлеу мынада жүрмейді:

сепараторда;

биореакторда;

кюветада;

колбада;

ферментерде;

.Инокулятор – бұл:

таза культураны көбейтетін реактор;

өндірістер үшін ферменттер;

химиялық процесі үшін реакторлар;

егіс материалы үшін кептіргіштер;

егіс материалы үшін сепараторлар;

. Қандай өндірісте ашытқылар пайдаланбайды:

амин қышқылдар алуда;

спирт алуда;

нан ашытқысын алуда;

азықтық ашытқы алуда;

ашытқы алуда;

.Қандай бактериялар глутаминның, лизиннің және пролиннің продуценты болып табылады:

Corynebacterium glutamicum;

Lactococus;

Lactobacillus;

Bacillus subtilis;

Escherichia coli;

. Микробтық препараттарды өндіру технологиясы негізделген

микроорганизмнің қасиетіне;

биопрепарат;

қанның қасиетіне;

судың тұтқырлығына;

чашки фермент;

. Азот көзіне мочевинадан басқа бай болып келеді:

кебек;

су;

фермент;

белок;

топырақ;

.L-глутамин қышқылының продуцентін өсіруге арналған қоректік ортада биотиннің мөлшері төмен болу керек себебін атаңыз:

цитоплазмалық мембранадағы фосфолипидтердің мөлшерін көбейтіп оның өткізгіштігін төмендетеді;

биотин көп мөлшерде өсу процессін тежейді;

биотин қоректік ортаның pH-н өзгертеді;

биотин ерігіштігін жоғалтады;

көп мөлшерде биотинді микроорганизмдер сіңіре алмайды;

. Қатты қоректік ортада лимон қышқылын алу қай елде дамыған:

Англия

Шымкент

Алматы

Тараз

Ташкент;

. Өсу фазасында синтезделетін метаболит:

бірінші реттік

көп реттік

екі реттік

үш реттік;

он реттік;

. Өсу процесінің қай фазасында екіншілік метаболиттер түзіледі:

трофофаза;

лаг фаза;

бейімделу фазасы;

қырылу фазасы;

таза культура;

. В12 витаминінің алғы заты:

5,6-диметилбензин;

витамин;

культура;

ашытқы саңырауқұлақ;

вирус;

.Аскорбин қышқылын алу процесінің қай этапын микробиологиялық жолмен өткізеді:

сорбитті сорбозаға айналдыру;

глюкозаны L-кетоглутар қышқылына;

сорбитты фруктозаға;

глюкозаны глюкон қышқылына;

маннитты сорбитке;

. Стерилизация дегеніміз не?

барлық МО жою;

дайын өнімді алу;

соңғы өнімді алу;

глюкоза;

гактоза;

. Өсу факторларына жатады

витаминдер;

су;

культура;

дайын өнімді алу;

соңғы өнімді алу;

.Тағамдық сірке қышқылына хош иісті және дәмді беретін затты атаңыз:

қышқылдардың күрделі эфирлері;

ацетоин;

диацетил;

майлар;

сірке қышқылы;

. Ацетобутилді ашу процесі екі фазадан тұрады. Бірінші фазасында не пайда болады

май қышқылы;

тұз қышқылы;

күкірт қышқылы;

сүт қышқылы;

сірке қышқылы;

.Катаболиттік репрессия не глюкоза эффекті атты құбылысты көрсетіңіз:

ферменттердің синтезін тежейтін;

ферменттердің активтілігін тежейтін;

микроорганизмдердің белсеңділігі азаяды;

глюкоза басқа қанттардың ыдырауын басатындығын;

ең алғашқы пайда болатын фермент синтезделмейді;

.Аскорбин қышқылын химиялық жолмен алады.Бірақ бір кезеңін микробиологиялық жолмен жүргизеді.Қолданатын бактерия түрін көрсетіңіз:

ацетобактер;

сүтқышқыл бактериялар;

аммоний фиксациялаушы;

азот тұтушы бактериялар;

пропионқышқыл бактериялар;

.Ацетон және бутанол продуцентерінен басқа, екі фазалық өсу байқалатын продуцентті атаңыз:

антибиотиктер;

гормон;

фермент;

липидтер;

белок;

. Триптофан алғы заты:

Антринил қышқылы;

май қышқылы;

тұз қышқылы;

күкірт қышқылы;

антибиотиктер;

.Тікелей глутамин қышқылына айналатын бактерия метаболитін көрсетіңіз:

L-кетоглутарат;

қымыздық сірке қышқылы;

лимон қышқылы;

янтарь қышқылы;

сукцинил КoА;

. Не себепті қоректік ортада биотин мөлшері азайған сайын глутар азаяды:

клетка мембранасының өткізгіштігі азаяды;

қымыздық сірке қышқылы;

лимон қышқылы;

липидтер;

сукцинил КoА;

.Микробтардың өсу процесін қай белгімен сипаттайды.Оның біреуі өнімділік,ал екіншісін көрсетіңіз:

жалпы өсу жылдамдығы;

қоректік заттарды сіңіру жылдамдығы;

биохимиялық процестің белсеңдігі;

метоболиттерді клеткадан шығару процесі;

қоректік заттардың келуі;

.Микроорганизмдер түзетін ферментердің басқа организмдердің фементтерінен артықшылығы:

фермент жүйесінің жұмыс істеу қарқынының жоғарылығы;

жеңіл бөлінуі;

оларды әрдайым алуға болдындығы;

кейбір ферменттер микроорганизмдер ғана түзеді;

жоғарғы температураға тұрақтылылығы;

. Нан пісіруге арналған ашытқылар қандай қоректік ортада өседі:

мелассада;

суда;

құмда;

таста;

тұзда;

. Биотехнологиялық өндірістегі ең маңызды қондырғы:

өсіру аппараты;

шыны түтік,ілмешек;

Петри табақшасы;

флотатор,шам;

фильтр сүзгі;

.МО өсу процесінің жалпы жылдамдығын басқа немен сипаттайды

меншікті жылу;

қышқылдылығы;

ылғалдылығы;

сусыз түссіздігі;

қызыл қоюлығы;

.Сірке қышқылының ашу процесін ұсынған ғалым:

Рейхштейн;

Пастер;

Хансен;

Лодзянская;

Кретби;

.Лиофилизацияны қолдану себебі?

дақылдарды ұзақ уақыт сақтау үшін;

анаэробтарды алу үшін;

тұрақтылығын сақтау үшін;

таза дақылдарды алу үшін;

бөтен бактерияларды жою үшін;

.Егіс материалды өсіруге арналган қоректік орта:

энергия көзіне бай болуы керек;

азот көзіне бай болуы керек;

құрамы жағынан негізгі ферментациялық ортаға жақын болуы керек;

таза болуы керек;

тұзсыз болуы керек;

.Түптік культивирлеу әдісі:

технологиялық жағынан дамыған;

ескі беттік қультивирлеу әдісі;

қатты ортада жүргізіледі;

қатты агарда;

қара желатинде;

. Қандай жағдайда лимон қышқылы көп мөлшерде түзіледі:

темірдің иондары артық болса;

фосфор артық болса;

анаэробты;

азот көзі артық болса;

қант артық болса;

. Көбікті басу үшін қолданылады;

өсімдік майы;

сүйек майы;

культура;

шикізат болмаса;

көбік жоқ болса;

. Микроорганизмді қоректік ортада өсіруді не деп атайды:

культивирлеу;

аралас культура;

суспензия;

бактерия;

ашытқы культурасы;

.Биореакторға жатпайды:

ұстағыш, тұндырғыш;

ферментер;

культиватор;

клетканы өсіретін биореактор;

инокулятор;

. Микроорганизм өсіретін аппаратқа араластырғыш не үшін керек?

аппараттың барлық бөлімінде бірдей жағдай болу үшін;

аппараттың барлық бөлімінде МО жойылу үшін;

аппаратта шикізат жойылу үшін;

аппаратта су, көбік кебу үшін;

аппаратты кептіруге жағдай жасау үшін;

.Биотехнологяда қажетті кезеңнің бірі инокулятты дайындау.Бұл кезеңнің мақсаты:

инокулятты қажетті мөлшерде алу үшін;

дақылды жандандыру үшін;

дақылды жаңарту үшін;

инокуляттың сапасын жақсарту үшін;

белсенділігін ұстау үшін;

.Ферментация процесі үшін қоректік ортаны жасау өте маңызды. Биологиялық талаптарға сай болуы керек:

өсуін қамтамасыз ететін барлық қажетті элементтер болуы қажет;

продуценттің өсуі үшін энергия көзі болу керек;

ферментация кезінде өзгермеуі қажет;

жеңіл залалсыздандырылады;

зиянды элементтердің болмауы;

. L-лизиннің алғы заты?

Диаминпимелин қышқылы;

триптофан;

глутар;

валин;

пропион қышқылы;

.Ферментация жолымен өндірістік машстаба қай органикалық қышқыл алынады:

май қышқылы;

сүт қышқылы;

қымыздық қышқылы;

сірке қышқлы;

пропион қышқылы;

.Декстранды түзу үшін бактериялар сахарозаны және бастапқы затты қажет етеді. Бастапқы зат ретінде нені қосады:

аз мөлшерде декстранды;

азот көзін;

кальцийді;

өсу стимуляторын;

Мал өнімдеріне шикізаттарына ветеринариялық-санитарлық сараптама жөнінде және мемлекеттік ветеринариялық қадағалауға есеп беру;

.Xanthomonas campestris-ден алынатын кентонды өсу процесінің қай кезеңінде көп түзіледі:

өсудің соңында;

бастапқы;

белсенді өсу кезеңінде;

қоректік заттардың азайғанында;

өсудің баяулағанында;

.Лизиннің алғы заты:

аспарагин қышқылы;

изоцитрат;

сірке қышқылы;

глицерол;

глутамин қышқылы;

.Қоректік ортада м.о. өсіруді қалай атайды:

культивирлеу;

ауыстырып егу;

суспензия;

колония;

субкультивирлеу;

.Катоболиттік репрессия ферменттердің синтезін реттеуші механизм ретінде іске асыратын белокты көрсетіңіз:

апорепрессор;

транскрипцияны белсеңдіретін;

РНК полимеразаның комплексі;

пермеаза;

трансфераза;

.Глутамин қышқылының продуценті:

Penicillium notatum;

Rhizjpus arrhirus;

Bacillus subtilis;

Corynebacterium diphteriae;

Brevibacterium flavum;

. Микробиологиялық өнеркәсіп неге негізделген?

микроорганизмдерді өсіруге;

өсудің соңына;

бастапқы затқа;

белсенді өсуге;

қоректік заттар азаюға;

.Биотехнологиялық өндірістерде микроорганизмдерді өсірудің себебі:

максимальды мөлшерде биомасса мен өнімдерін алу үшін;

қасиеттерін жақсарту үшін

оптимальды температураны анықтау үшін;

пайдалы қасиеттерін анықтау үшін;

оптимальды рН анықтау үшін;

. МО клеткасының өсу процесінде стационарлы кезеңмен ерекшелігі неде?

өлі клетка мен тірі клетканың тепе-теңдігі;

өлі клетканың қасиеттері жақсау үшін;

температура үшін;

pH ортасы үшін;

стационарлы кезеңі үшін;

. Бактерия үздіксіз өсіргенде популяция қай фазада сақталады?

стационарлы;

өлі клетка фазасында;

лаг фазада;

қырылу фазасында

өлі-тірілі, жойылу фазасында;

. Залалсыздандыру кезінде қоректік орта ішіндегі компоненттерді жақсы сақтау үшін:

уақытын қысқарту және залалсыздандыру температурасын жоғарылату;

оларды бөлек залалсыздандыру;

оларды залалсыздандырудан кейін енгізу;

залалсыздандыру уақытын ұзарту;

температураны төмендету және залалсыздандыру уақытын ұзарту;

. Биотехнологиялық процестің типтік технологиялық жүйесінде келесі саты жоқ;

м.о. селекциялау;

ағын суларын тазалау;

ауаны залалсыздандыру;

м.о. культивирлеу;

егіс материалын алу;

.Микроорганизмдерді өсірудің негізгі екі түрі бар бірі мерзімді және үздіксіз.Ал жартылай үздіксіз процесс дегеніміз:

өсу үшін қоректік заттар мезгіл мезгіл қосылады, ал культуралдық сұйықтық алынып отырады;

қоректік орта мен егіс материал бір мезгілде аппаратқа құйылады;

қоректік орта үздіксіз беріліп отырады;

уақытында культуралды сұйық алынып отырылады;

өсу кезендегі жиналатын биомасса қайтарып аппаратқа түсіреді;

.Биотехнологиялық процесті жүргізу үшін объектілер мен шикі заттардан басқа қажетті компонентті көрсетіңіз:

микроорганизмдерді өсіретін аппарат;

су;

энергия;

завод қоймасы;

транспорт;

.Микроорганизм қолданылатын биотехнология өнімінің 1- кезеңі:

микроорганизм дақылдауды жаңарту;

ферментті сусыздандыру;

дайын өнімнің энергиясы;

микроорганизмнің өзі;

микроорганизмді өсіретін аппарат;

.Аминқышқылдарды түзетін кең таралған продуцент:

Грам оң споратүзушілер;

сулы микроорганизмдер;

күн энергиясы;

м.о. ашытқыны культивирлеу;

егіс материалы жоқ;

.Қажетті заттарды алуға арналған технологиялық процесстің соңғы кезеңі:

керекті заттарды бөліп алып таза түрінде алу;

қалдықтарды пайдалану;

аппараттарды тазарту;

биомассаны бөліп алу;

культуралды сұйықты бөліп алу;

. Ферментерге келіп түседі:

қоректік орта және таза культура;

культуралды сұйықтық;

минералды тұздар және дайын өнім;

аммиакты су және дайын өнім;

аммиакты су және культуральды сұйықтық;

.Лизин синтезіндегі негізгі фермент:

аспартаткиназа;

гомосериндегидрогеназа;

треонингидратаза;

гомосеринкиназа;

аспарагин қышқылының полуальдегид дигидрогеназа;

.Катоболиттік репрессия ферменттердің синтезін реттеуші механизм ретінде; қолданылатын белок:

апорепрессор;

пермеаза;

РНК полимеразаның комплексы;

транскрипцияны белсендіретін;

трансфераза;

.Фермент дегеніміз не?

реакцияларды жылдамдататын биологиялық катализатор;

реакцияларды тежейтін зат;

ақпарат тасмалдайтын зат;

клетадағы зиянды затты байлап тастайтын зат;

клетканың құрылымдық заты;

.Биотин аминқышқылдардың синтезіне әсер етеді, себебі:

мембранадағы фосфолипидтердің мөлшерін бақылайды;

диаминопимелин қышқылының синтезіне;

аспартаткиназаны тежейді;

гомосериндегидрогеназаны жабады;

клетка қабатындағы муреин қышқылын бақылайды;

.Биотехнологияда пайдаланатын микробтық процестің ерекшелігі:

көп кезеңді;

бірақ кезеңді;

тарамды нәрсе;

күрделі зат;

бағалауды тілейді;

Нан пісіру өндірісіне арналған ашытқыларды қандай қоректік ортада өсіреді:

меласса;

торф;

майлы су;

этил спирті;

метил спирті;

.Нитрагинды дайындайтын микроорганизмдерді көрсетіңіз:

түйнек бактериялардан;

целлюлоза түзуші бактериялардан;

картоп таяқшасынан;

пішен таяқшасынан;

клостридиялардан;

.Филогенетикалық организмдердің алыс түрлерін шағылыстыру үшін келесі процесті қолданады:

протопластардың қосылуы;

индукцирленген мутагенез;

сайт спецификалық мутагенез;

мутасинтез;

плазмидалардың аусуын;

.Қоректік ортаны жасағанда қандай принципке негізделеді:

барлық элементтердің түрлері мен мөлшері клетканың физиологиялық қажеттеріне сай болуы керек;

қолайлы көміртек көзін таңдау керек;

минералды заттарды бөлу керек;

микроэлементтер бөлу керек;

қолайлы энергия көзін таңдар керек;

. Мелассалы барда құрамында болмайды:

фосфордың мол мөлшері;

қанттың көп мөлшері;

минералды тұздар;

фосфордың аз мөлшері;

күлді элементтердің көп мөлшері;

.Гормональды табиғаттың өсуін реттеуші болып табылатын физиологиялық активті қосылыстардың үлкен тобы:

гиббереллиндер;

алкалоидтар;

нуклеотидтер;

карротиноидтар;

плазмидтер;

.Азықтық ашытқы алу үшін арнайы аппараттарда... түптіп өсіру технологиясы қолданылады:

ферментер;

термостат;

микробиологиялық бокс;

автоклав;

центрофуга

.Өсімдіктер қалдығының гидролизатында культивирленуші ашытқы түрінің ең тиімдісі:

Candida, Torulopsis, Saccharomyces;

Clostridium pasteurianum, Azotobacter;

Eucaesalpinioideae, Papilijonaceae;

Caesalpiniaceae Mimosacaeae;

Hedysarum coronarium;

.Органикалық қалдықтарды тазартуда анаэробты ашытуда қолданылатын қондырғы...:

септитик;

аэротенк;

гидроциклон;

тұрақтандырушы;

фильтр;

.Өнеркәсіптік биотехнология әдісімен қандай өнімді алуға болмайды:

мұнай парафині;

ферменттер;

амин қышқылдары;

антибиотиктер;

азықтық ашытқы;

.Ферменттердің организмдерде атқаратын қызметі:

реакциялардың жылдамдығын тездетеді;

анаболизм реакция үшін энергия көзі;

қорғаныштық қызмет;

осмос қызметін реттейді;

құрылымдық қызмет;

.Жәй көзге көрінбейтін микроорганизм жасушасын зерттеуге арналған оптикалық құрал:

микроскоп;

ферментер;

рН-метр;

термостат;

вакуум;

.ДНК бактериофагтардың клеткасына векторларды енгізудің жолын көрсетіңіз:

трансдукция;

конъюгация;

протопласттардың қосылуы;

клеткалардың лизисі;

трансформация;

.Индукция синтезі арқылы реттелетін фермент:

пиримидин синтезіне қатысатын;

лактозаны ыдырататын;

катаболизм процесіне қатысатын;

тотығу процесіне қатысатын;

анаболизм процесіне қатысатын;

.Қай ферменттердің синтезі индукция бойынша жүреді:

пиримидин синтезіне қатысатын;

күкірт тотығу процесіне қатысатын;

анаболиз процессіне қатысатын;

катаболизм процессіне қатысатын;

пурин синтезіне қатысатын;

. Мтил спиртінен микрооранизмнің көмегімен аэробты культивиреумен алынған азықтық:

меприн;

гаприн;

эприн;

витамин;

паприн;

. Алғаш рекомбинантты ДНҚ кім ашты?

Гильберт, 1977;

Мечников, 1975;

Киношита, 1967;

Шига, 1972;

Икозата, 1981;

.Химиялық мутагендерге жататын компонент:

нитрозамины;

этанол;

азот қышқылы;

кофеин;

этилен окисі;

. Латын тілінен аударғанда «Селекция» нені білдіреді?

cұрыптау;

шашу;

ұстап көру;

жинау;

тәжірибе;

.Ең ақырғы кезеңінде пенициллинді таза түрінде бөліп алу үшін қолданылатын әдіс:

ион алмастырушы шайырлар қолданады;

иондиффузия әдісі;

электрофорез;

сұйықтық хромотография;

жұқа қабатты хромотография;

.Ферментерде ауа мына функцияны орындамайды:

культуральды сұйықтықты қыздыруды;

алмасуда газ тәрізді өнімдерінің шығуын;

биологиялық жылуды шығаруды;

масса алмасу жылдамдығын жоғарылатуды;

микроорганизмдерді оттегімен қамтамасыз етуді;

.Әдетте бактерияларды үздіксіз өсіргенде популяция саны қай фазада азаяды:

өлу фазасында;

экспоненциалды;

стационарлық фазаның бастапқы кезеңі;

стационарлық фазаның соңғы кезеңі;

лаг-фазада;

. Микробтық препараттардың ішінде жәндіктерге қарсысы жоқ:

энтобактерицинид;

энтобактерин;

дендробациллин;

битоксибациллин;

БНП;

. Bacillus thuringiensis әсер ету механизімі:

эндотоксин түзіледі;

экзотоксин түзіледі;

споралар түзіледі;

көптеген қоректік орталарда өспейді;

мұнай көмірсуларында жақсы өседі;

. Өсімдіктер ауруына қарсы микробиологиялық заттар:

антибиотиктерді қолдану;

вирустарды қолдану;

жоғары дозадағы химикаттарды;

сәулелендіруді қолдану;

физикалық әсер етуді;

. Адам микрофлорасының барлық кезде болуы әсер етпейді::

тіршіліктің денсаулық кепілі;

антибиотик қолдану;

адам ауруы;

колибактеринді қолдану;

бифидумбактеринді қолдану;

. Колибактеринді культивирлеудің технологиялық режимінде жоқ параметрлер:

температурасы 45ºС;

казеиндік қоректік орта;

температурасы 37°С;

аэрациялау;

рН 7,2 – 8;

. Биофильтр дегеніміз:

ағын суды биологиялық тазартуға арналған қондырғы;

фильтр-пресс;

ваккумдық-фильтр;

тек бактерияларды ұстайтын фильтр;

биологиялық сұйықтықтарды фильтрлеуге арналған қондырғы;

. Май продуцентін культивирлеуде көміртегі көзі ретінде әсер етеді:

майдың құрамы;

майдың саны;

майдың түзілу жылдамдығы;

шикізатты утилизациялау жылдамдығы;

экономикалық коэффициент;

. В₁₂ азықтық витаминді өндірісте өндіргенде бардаға...қосылады:

метанол, ₂ * 6 _{2 ;}

шикі мұнайды;

антрацит, _2;

алюминий өндірісінің қалдығы;

сутегі атомы;

. В₁₂ азықтық витаминді алу үшін қай саты қосылмайды:

экстракция;

ашытқы клеткалық қабырғасының бұзылуы;

аммонизациялау;

қаныққан сары фосфор,

флотациялау;

.Организмде ақуыздың жетіспеуі неге әкеліп соғады:

жұмыс істеу қабілетінің төмендеуіне;

жұмыс істеу қабілетінің жоғарылауына;

организмдегі АМФ-ң жоғары синтезі;

организмдегі канцерогеннің жоғарлауы;

адамның репродуктивті қабілетінің жоғарлауы;

. Ақуыздың ең басты құндылығы бұл:

амин қышқылының құрамы;

канцерогеннің жоғары құрамы;

липидтермен байытылған;

пайдалы өнімнің құрамы төмен;

физиологиялық активті қосылыстың құрамында болмауы;

.Микробтық суспензияны булау қандай қондырғыда жүреді:

үш корпусты буландырғыш қондырғыда;

ферментерде;

сепараторда;

құрғақ бөлшекті майдалағышта;

плазмилизаторда;

.Антибиотиктерді өндіруде қоректік ортаға... қажет:

залалсыздандыру;

ион алмасу;

центрифугирлеу;

кептіру;

сепарирлеу;

. Биопрепарат болып саналмайды:

микроорганизмнің көмегімен тазартылған ағын су;

микроорганизмнің метаболизмі тазартылған өнім;

өмір сүруге қабылеті микроорганизм;

жасушаның инактивтелген;

ферментация сатысы;

. Антибиотик өндірісіндегі технологиялық сызба нұсқаға...саты кірмейді:

флокуляция;

ауаны залалсыздау және дайындау;

ферментация;

қоректік ортаны дайындау;

егіс материалын дайындау;

. Ашытқыдан кейінгі барда:

культураның өнімділігіне қолайлы әсер етеді;

культураның өнімділігіне кері әсер етеді;

культураның өнімділігіне әсер етпейді;

өнімділікті құртады;

ашытқыдан барда алынбайды;

. Липид алудың технологиялық сызба нұсқасында жоқ саты:

ашу;

экстракция;

түйіршіктеу;

кептіру;

дистилдеу;

. Энтобактерин алудың технологиялық сызба нұсқасында жоқ саты:

диализ;

сепарирлеу;

кептіру;

стандарттау;

қалыптандыру;

. Сүт қышқылын алудың технологиялық сызба нұсқасында жоқ саты:

плазмолиз;

ашу;

центрифугалау;

булау;

фильтрлеу;

. Ауаны нәзік тазарту жүйесінде мына аппарат жоқ:

ферментер;

тоңазытқыш;

ылғал бөлгіш;

басты фильтр;

компрессор;

. Ауаны нәзік тазалау жүйесінде турбокомпрессор қолданылады:

жылулық залалсыздау үшін;

ауаны айдау үшін;

50°С дейін жылыту үшін;

салқындату үшін;

ылғалды бөлу үшін;

. Фильтрлеу алдында культуралды сұйықтықты алдын ала өңдеу нәтижесінде жүреді:

өлшенген бөлшектердің коагуляциясы;

өлшенген бөлшектердің бөлінуі;

ерітіндіні салқындату;

флотациялау;

сепарирлеу;

. Барабанды ваккум – фильтрде жоқ қондырғы:

аэратор;

барабан;

таратқыш құрылғы;

маятникті араластырғыш;

білік;

. Ваккум -фильтрдің басты кемшілігі:

ассептикалық жағдайды болдыра алмауы;

эффективтілігі төмен;

бағасы жоғары;

қызмет көрсетудің қиындығы;

қол еңбегінің үлкен үлесі;

. Культуралды сұйықтықтағы оттегі концентрациясын анықтау үшін мына тәсіл қолданылады:

электрохимиялық;

химиялық;

физикалық;

реакциялық;

адсорбциялық;

. Ферментердегі биосинтез кезінде меншікті жылу бөлу тәуелділігі уақытысынан сипаты бар:

экстремальды;

логарифмдік;

сызықтық;

тәуелділігі жоқ;

параболалық;

. Культуралды сұйықтықтан ашытқыны бөліп алуда қолдануға болмайды:

жуу, булау, кептіру;

флотирлеу, сепарирлеу, кептіру;

сепарирлеу, булау, кептіру;

сепарирлеу, кептіру;

флотирлеу, айдау, булау, кептіру;

. В12 азықтық витаминін алудың технологиялық сызба нұсқасында жоқ саты:

автолиз;

қыздыру;

ашу;

булау;

кептіру.

.Биосүзгі –бұл:

Ағын суларды биологиялық тазартуға арналған құрылғы;

Сүзгі- прессбиологиялық тазартуға арналған құрылғы;

Вакуумді сүзгіні биологиялық тазартуға арналған құрылғы;

Барлық бактерияларды ұстап қалатын сүзгі;

Биологиялық сұйықтықтарды сүзуге арналған құрылғы;

. Аэротенк –ағынды аэрирлеуші резервуарда ағынды сұйықтық ненің көмегімен тазаланады:

Микроорганизмдерге қаныққан активті ил;

Микроорганизмдерге қаныққан мембраналарды толтырушы;

Химиялық реактивтер;

Микроорганизмдерге қаныққан толтырушылар тобы;

Майда асбесті шариктер және капсулалар;

. Шикізат сияқты табиғи газдың кемшілігіне жатпайды:

газдың үлкен қоры;

аппаратуралық өрнектеудің қиындығы;

биомассаны бөлудің қиындығы;

оттегін мол мөлшерде жіберу қажеттігі;

газды азыққа қолданады;

. Биопрепаратты термикалық сусыздандыру:

Механикалықтан қымбатырақ;

Азықтық ақуыз алуда жарамайды;

Дезитеграторларда іске асырылмайды;

Биотехнологияда іске асырылмайды;

Булағыш құрылғыда іске асырылмайды;

. Ауаны дайындау жүйесі биотехнологияда бөлінеді:

Төрт группаға;

Екі группаға;

Гомогенді және гетерогенді;

Аэробты және анаэробты;

Транспортты және газды;

. Ауа келесі функцияны ферменттерде атқармайды:

рН-ты реттейді;

газ тәрізді алмасу өнімдерін жүргізеді;

Жылулықты жүргізеді;

Микроорганизмдерді оттегімен қамтамасыз етеді;

араластырады қамтамасыз етеді;

. Металлдардың биотехнологиясы - бұл :

Микроорганизмнің әрекетімен концентраттар мен кен орындарынан металдарды шығару;

Металдардың жаңа туған жерлерін іздестіру;

Микроорганизмдердің жаңа штамдардын алу;

Микроорганизмдердің георгафиялық ерекшеліктерін зерттеу;

Кеннен металдарды алу;

.Турбокомпрессорда залалсыздау кезінде ауа температурасы жоғарылайды⁰С:

130-140;

100-110;

10-20;

200-ден асады;

0-5 салқындайды;

. Ауаны тазартуда және залалсыздауда келесі қондырғы қолданылады:

Турбокомпрессор;

Кептіргіш шкаф;

Ферментер;

Сепаратор;

Флотатор;

. Ағынды суларды тазарту процесі:

Залалсызданбаған ауаны беру арқылы жүреді;

Антисептикалық жағдайларда жүреді;

Залалсыздандырылған жағдайда жүреді;

тек қана жабық ыдыстарда ғана жүреді;

Аэробты микроорганизмдер бар жерде жүрмейді;

. Биологиялық фильтрлердің жұмысының негізгі критериялары болып табылады:

Аэрогидравликалық кедергі және секіру коэфицентті;

Қысым және аэрогдравликалық кедергі;

Кедергі, қысым және секіру коэфиценті;

Кедергі меншікті секіру және температура;

Меншікті секіру және аэрогдравикалық кедергі;

. Ауа өндіріс ферментеріне және егіс аэрациясына ненің көмегімен түседі?

Компрессордың;

Инокулятордың;

Эжектордың;

Трансформатордың;

Бағананың;

. Сверхсинтез- бұл микроорганизмдердің өнімді мөлшерімен синтездеу қабілетті:

Оның физиологиялық қажеттілігі аса басым түсуі;

Физиологиялық қажеттілігін қанағаттандыру;

Микроорганизмдердің тіршілік әрекетіне жеткілікті;

Микроорганизмдердің тіршілік әрекетіне жеткіліксіз;

Өсу процесінде синтездемейтін, микроорганизмдердің өсуі үшін қажетті;

. Селекция үшін қолданылатын, микроорганизм штамы:

Арзан және қолайлы субстраттарда өсуі керек;

Арзан және қолайлы субстраттарда өсіп, потогендік болу керек;

Генетикалық әртурлі болмау керек;

Төмен жылдамдықпен өсу керек

Соңғы өнімді ең аз мөлшерде шығару керек;

. Технологиялық сызба нұсқа- бұл процестің тізбегі өрнектеліп көрінуі керек:

Қондырғылардың сатылап орналасуы және технологиялық процестің жүруінде;

Қондырғылардың этапты орналасуы және құралдар саны;

Қондырғылардың этапты орналасуы және операциялардың жүйесі;

Зауыттарда бөлмелердің сатылы орналасуы;

Егіс материалымен қалай жумыс істеуі керек және құралдардың сатылы орналасуы;

. Сусло- экстрактты заттардың су ерітіндісі:

Ашыту үшін қолданылатын, өсімдік шикізатынан және солодтан;

Өсімдік шикізатын ашыту үшін арналған;

Құрамында крахмал бар шикізаттан;

Ашыту үшін арналған полисахаридтерден;

Ашыту үшін арналған ақуыздардан;

. Өсу жылдамдығы:

Уақыт бірлігінде клеткалардың популяциясындаға концентрациясының сандық көбеюі;

Өсу популяциясындаға сандық көбеюі;

Клеткалардың концентрациясының өзгеруі;

Уақыт бірлігінде клеткалардың популяциясындағы концентрациясының мөлшерінің көбеюі;

Уақыт бірлігінде клетка популяциядағы концентрациясының индукциялық жолымен механизмді реттеу;

. Қызылша сығындысы-ұсақталған қант қызылшасы:

Диффузиялық қондырғы арқылы одан заттарды шығарғаннан кейін;

Диффузиялық қондырғы арқылы одан заттарды шығарғанға дейін;

Оның ішінен заттарды шығарғанға дейін антибиотиктерді алу үшін қолданылады;

Азықтық ақуыз шығару үшін тағамдық ашытқы алады;

Оның ішінен В₁₂ витаминін алады;

. Микроорганизмдер- қаруланбаған көзбен қарағанда көрінбейтін организмдердің кең көлемі. Оларға жататындар:

Вирустар, микроплазмалар,бактериялар, актиномицеттер;

Микроскоптық саңылауқұлақтар көптеген балдырлар, қарапайымдар;

Саңылауқұлақтар, жануарлар балдырлар;

Балдырлар, вирустар, адам;

Балдырлар, микроплазмалар, өсімдіктер, саңырауқұлақтар;

. Жасуша- негізгі функциональдық-структуралық бірлік:

Барлық тірі организмдердің;

Минералды тұздардың қышқылдардың негіздердің;

Микроорганизімдердің;

Жануарлардың;

Өсімдіктердің және жануартекті клеткалардың;

. Ингибирлеу:

Қандайда болмасын процестің тежелуі;

Қандайда болмасын процестің тездетілуі;

Әрбір микробтық клеткалардың бөлінуін тездету;

Клеткалардың өсуін тездету;

Клеткалардың бөліну процесін тездету;

. Микроорганизмді сұрыптау- бір немесе бірнеше белгілері бойынша микроорганизмдің жаңа штамдарын шығару және барларын жақсарту мен сұрыптау:

Генетикалық заңдардың негізінде;

Генетикалық заңдылықтардың есебісіз;

Адамның тәжірибелік қолдарының қатысуынсыз;

Культивирлеу тәсілінің есебімен;

Жаңа белгілірді алуға әкелмейтіндер;

. Егіс материалы-осыған... арналған және беттік және түптік тәсілімен өсірілген культура продуценті:

Өндіріс ферментеріне себуге;

Оның ішінен БАЗ бөліп шығаруға;

Метаболитті бөліп шығаруға;

Залалсызданған пробиркада культивирлеу;

Петри табақшаларында культивирлеуге;

. Метаболизм- биохимиялық реакциялардың жиынтығы:

Тіршілік ету процесінде клеткада өтетін;

Тіршілік ету процесінде ферментерде өтетін;

Тіршілік ету процесінде ферментердің қатысунсыз өтетін;

Органикалық қышқылдардың тузілуін тудыратын;

Метаболиттердің түзілуіне әкелетін;

. Микроорганизм культурасы- бұл осы жағдайда тұрған микроорганизмның қоректік ортадағы популяциясы:

Көбею;

Анабиоз;

Жойылу;

Дамудың тежелуі;

Гендік айлалы әрекеттердің;

. Ингибитор-ол зат:

Тежеу немесе қандай болмасын процесті басып тастайды;

Реакцияны тездету, тежеу немесе қандай болмасын процесті басып тастайды;

Тітірді және тежеу немесе қандай болмасын процесті басып тастайды;

Микроорганизмнің өсуін тездетеді;

Клеткалардың бөлінуін тездетеді және тежейді немесе қандай болмасын процесті басып тастайды;

. Катаболизм (метаболизмнің катабалиттік жолдары)-биохимиялық реакциялардың жүйелі жиынтығы:

Құрушы қосылыстарды қиындықтарын азайтуға әкелетін;

Нәтижесінде оданда күрделі түзіледі;

Тек қана микроорганизмдер жүретін нәтижесінде оданда күрделі қосылыстар түзіледі;

Тек қана өсімдіктерде жүретін;

Ферментердің қатысуында жүрмейтін;

. Генерация уақыты-бұл уақыт ...қажет:

Микроорганизм популяциясының өсуін екі еселену үшін;

Микроорганизмнің барлық тіршілік циклі үшін;

Көбею үшін;

Будандастыру парасексуалды циклінің аяқталу үшін;

Микроорганизмнің өсуін басталу үшін;

. Биомасса шығмы (өнім) - қолы жеткен биомасса саны:

Стационарлық фазаға;

Лакфазада;

Логарифмдік сатыда;

Цикл ортасыда;

Көбею процесінің аяқталуынан кейін;

. Биошрот-бұл:

Микробиологиялық өндірістің қалдығы;

Микробиологиялық өндіріске арналған шикізат;

Қоректік орта компоненті;

Вакциналарды даялауға арналған биологиялық агент;

Құрамында вирусы бар қосылыс;

. Фермент номенклатурасындағы «15» цифрі нені білдіреді:

Аммоний сульфатымен культуральды сұйықтықтан тұндырумен алынған,тазартылған;

Органикалық ертіндімен культуралды сұйықтықтан тұндырумен алынған,тазаланған;

Ультрафильтрациямен тазартылған;

Техникалық фермент препараты;

Ең таза фермент препараты;

. Аэрофильтр .....:

Аэрациялауға мәжбүрлігі бар биосүзгі;

Аэродромдарда қойылған сүзгі;

Микророрганизмді культивирлеуге арналған биосүзгі;

Ағын суларды тазалауға арналған биосүзгі;

Азықтық ақуыз алуға арналған сұйықтық айналып жүретін сүзгі;

. Инкубация уақыты-бұл, уақыт ішінде жануарлар немесе тірі жүйелер(эмбриондар,клеткалар)

Белгілі шарттарда шыдай алады;

Тірі қала алады;

Жоғарғы температурада қырылады;

100 ⁰С –дан асқанда культивирленеді;

Субстраттар жетіспеушілігінен қырылады;

. Атмосфералық азотты фисациялау кезінде түзіледі:

Аммиак;

Азот қышқылы;

Аммонии сульфаты;

Аммонии нитраты;

Топырақтағы бос азот;

. Вакцина- белгілі технологиямен жасалатын микробтан шыққан антигендерден тұратын препарат және ол қолданылады:

Ағзада белсенді жасанды иммунитет жасауға(вакцинациялау);

Ауылшаруашылық өсімдіктеріннің вакцинациясына;

Қарапайым атомдардың бағалы биологиялық белсенді заттарды алуда(вакцинациялау);

Адамдардың экстримальді жағдайлардан шығу қабілеттерін шығаруға;

Спирт шарап сыра және т.б. өнімдерді алу үшін;

. Витаминдер –тіршілікке маңызды зат, ол организмде қатысады;

Керекті көлемде беріледі клетка функцияларын орындауға арналған;

Мол және қажетті метаболизм жүзеге асыруына арналған;

Өсімдіктен және малдан шығады және қажетті өсуге арналған;

Олар адамның ағзасында ұзақ уақыт қалыпты жұмыс жасай алады;

Адамның жануарлардың және өсімдіктердің мөлшерінде болады;

. Биосинтез-қарапайым қосылыстардан органикалық заттардың түзілуі:

Тірі организмде жүрерін немесе биокатализатор әрекетімен олардың сыртында өтетін;

Катализатор ферменттерсіз ағып жатқандар;

Керісінше күрделілердің ішіндегі қарапайымдар;

Ақуыздардың, майлардың көмірсутектердің ыдырау жолымен;

Қандай болмасын биологиялық агенттердің (вирус бактерия және т.б.) әрекетімен ағып жатқандар;

. Шешек ауруына қарсы Дженнер ең бірінші вакцинаны тапты:

18ғ.;

17ғ.;

16ғ.;

1941ж.;

1945ж.;

. Биотехнология- ішінде өндірілген биологиялық организмдерді, жүйелер немесе процесстерді қолдану:

Өндіріс сферасында және қызмет көрсетуге;

Микроорганизмдер түрлерін алу мақсатында;

Спирт өндіру мақсатында;

Мәдениет және өнер сферасында;

Ауыл шаруашылығында және тамақ өндірістерде;

. Суларды биологиялық тазалау:

Өндірістік ағын суды және тұрмыстық суды тазалау тәсілі;

Осы уақытта өткізілмейді;

Экономикалық жағынан өзін ақтамайды;

Тамақ кәсіпорындарында қолданылмайды;

Өнеркәсіптік кәсіпорындарда қолданылмайды;

. Микроорганизмде липидтерінің әдетте мөлшері, %:

0,2-10;

10-50;

50-60;

0,01-0,02;

0,5-0,6;

. Фосфорлы моно және диэфирлі байланыстары бар липидтер аталады:

Күрделі липидтер;

Бейтарап майлар;

Орта майлар;

Мето майлар;

Индопарамайлар;

. Құрылымы бойынша липидтер бөлінеді;

Екі топқа;

Бірнеше топқа;

Бөлінбейді;

Он екі топқа;

Осы белгімен бөлінбейді;

.Бактериостатикалық күштің әсері ол ...:

Әртүрлі ингибиторлармен бактерияның өсуін тежеу;

Бактериялардың өсу жылдамдығының артуы;

Бактерияларда белгілі қуаттың болуы;

Бактерияларда жыныстық түрдің және электр қуатының жоқ болуы;

Культивирлеу процесінің кез-келген жерінен орын алады;

. Антисептика химиялық зарарсыздану тәсілі, ол арқылы қол жеткізіледі:

Қандайда болмасын ортада микроорганизмнің көлемін төмендету немесе жою;

Қандайда болмасын ортада микроорганизмнің көлемі мен зиянды қоспалардан тұрады;

Культуралды сұйықтық құрамында антибиотиктен тұрады;

Культуралды сұйықтықта қандай болмасын зат көлемі;

Қырылусыз қандайда болмасын микроорганизм көлемі және ДНҚ-да нуклеотидтер көлемі;

. Анабиоз- организмнің тіршілік етуін қайтымды басып тастайтын жағдай:

Сыртқы орта факторларының әсерімен;

Осыдан кейін микроорганизм өледі;

Осыдан кейін микроорганизмді культивирлеуге болмайды;

Орташа температураның әсерімен;

Осыдан кейін микроорганизмдер барлық уақытта өледі;

. Анаэроб- бұл микроорганизм орташа қабілетті өмір сүре алады:

Бос оттегі жоқ болсада;

Бос оттек болғанда;

Көміртегі көзі жоқ болсада;

Минералды тұздар жоқ болсада;

Басқа микроорганизмдер болғанда;

. Микроорганизм потогенді емес стандартты болып келеді:

Нан ашытқысы;

Амин қышқылдар;

Липидтер ,майлар және олардың аналогтары;

Майлар;

Көмірсутектер, майлар және микроорганизм;

. Ферменттің белсенді орталығы –фермет молекуласының аумағы:

Ферменттің және субстраттың сол аумаққа қатысатын молекуланың қатысуы және ферменттің белсенділігін тудырушы;

Молекула байласының ингибирлеуші процесінің жүру нәтижесіндегі ферменттің активтілігін тудырушы;

Ферменттің қатысатын молекуласы қатыспайды;

Молекулярлық байланыстың ингибирлеу процесінің жүру нәтижесінде субстрат молекуласының жақындауын тудырады;

Фермент молекуласының жақындасуын тудырушы;

. Микроорганизмнің өсу активаторы:

Микроорганизмнің өсуіне қажет емес, бірақ оған стимуляторлық әсер ете алатын қосылыс;

Микроорганизмнің өсуіне қажетті қосылыс;

Микроорганизмнің өсуін тежейтін қосылыс;

Микроорганизмнің өсуіне қажет оның өзіне және оның метаболиттеріне тежеуіш әсер ететін қосылыс;

Микроорганизмнің культивирлеу кезінде қолдануға болмайтын қосылыс;

.Candida ашытқылары қандай түрге жатады:

Ашытпайтын ашытқыларға;

Жартылай ашытатын ашытқыларға;

Ашытатын ашытқыға;

Нан пісіретін ашытқыға;

Улы вирустарға;

. Ферменттердің өнімділігі Р=Dx, мұндағы, D-бұл:

Араластыру коэфиценті;

Шығынның коэфиценті;

Жылу өткізгіштің коэфиценті;

Экономикалық коэфиценті;

Жылу беру коэфиценті;

.Болашақта тамақ өнеркәсібіне арналған биотехнологияда келесідей бағыттар сәйкес келеді:

Микроорганизм клеткаларын биореакторларда өндіру;

Өсімдіктерді микроклондау;

Будандастырылған ДНҚ алу;

Өсу гормондарының биосинтезі;

Микроорганизмді культивирлеуді энергетикалық шешілмейтін жолмен шешу;

. Микопротеинді өндіруде мына штамм қолданылады:

Fusarium graminearum;

Fusarium Niger;

Fusarium lactis;

Sach. Bisborusaaeape;

Sach. Соreamuseapaepat;

. Botrytis cinerea саңырауқұлағын... өндірісіндеқолданылады:

Шараптың

Сыраның;

Пенициллиннің;

Д витаминінің;

Витаминнің;

. Сүт өнімдері өндірісінде лактоза айналады:

Сүт қышқылына;

Алма қышқылына;

Қымыздық қышқылына;

Сірке қышқылына;

Метил спиртіне;

. Тұздап ашытуда сүт қатысады:

Стрептококкалар;

Вирустер;

Candida ашытқылары;

Asp, niger;

Mucor graminearum;

. Йогурт өндірісінде Streptococcus культурасы қандай роль атқарады:

Қышқылдың түзілуі;

Өнімнің иісі;

Йогуртты сақтау мерзімін үлкейтеді;

Йогуртты сақтау мерзімін кемітеді;

Шикізат не ретінде қолданылады;

. Швейцария ірімшігінің дәмін құруда...роль атқарады:

Propionibacterium;

Streptococcus;

Leuconostoc;

Lactobacillus;

S. Lactis;

. Қандай қышқыл ірімшік пісіп жетілуіне және өндірістің жүруінде қажет емес микроорганизмдердің дамуына кедергі болады:

Сүт;

Сірке;

Янтарлық;

Қымыздық;

Күкіртті;

. Сусымалының (сыгуч) ауыстырғыш ретінде қандай култура...қолданылады:

Mucor michei;

Slactis;

Sach; Bisborus

Candida torula;

Sach. Coreamus;

. Ірімшік қайнатуда қолданылатын сыгуч – ол бір бөлігі:

Бұзау асқазанының;

Бұзау бауырының;

Бұзау өкпелерінің;

Тауық асқазанының;

Жылқы бауырларының;

. Түптік культивирлеу әдісімен рибофлавинді алады:

Ashbya gossypii;

Mucor;

Sach; Bisborus

Candida torula;

Sach. Coreamus;

. Автоклавтау – қазіргі заманғы қолданысқа негізделген залалсыздандыру әдісі:

жоғары температура мен сулы будың артық қысымына;

рентгенді және УК сәулелендіруге;

температурамен араластыруға;

қысыммен араластыруға;

жоғары температурамен сәулелендіруге;

. Біріншілік метаболит өнімі болып лимон қышқылында... саналады:

Asp. niger;

Mucor;

Bisboras Sash;

Candida torala;

Coreamus Sach;

. СН₃СНОНСООН- бұл формула...:

Сүт қышқылдың;

Сірке ангидридтің;

Пирожүзім- қышқылдың;

Глутамин қышқылдың;

Фумарлы қышқылдың;

. Тамақ өнеркәсібінде дәм бергіш ретінде қандай амин қышқылы... қолданылады :

Глютамин;

Аспагарин;

Валин;

Лизин;

Треонин;

. Рацемат – бұл өнім,өзінің құрамында бар:

Амин қышқылдарының L және D - түрлері;

А және В витаминдерінің түрлері;

Қаныққан және қанықпаған қышқылдар;

Антибиотиктер;

Нуклеин қышқылдары;

. Оптикалық белсенді изомерлері жоқ қанадй амин қышқылы:

Глицин;

Глутамин ;

Аспаргин;

Триптофан;

Лейцин;

. Барлық ақуыздардардың синтезіне арналған... қажет:

20 амин қышқылы;

8 амин қышқылы;

А тобының витаминдері ;

15 амин қышқылы;

С және Д группа витаминдері;

. Синтезге арналған предщественик болып Пируват саналады;

Аланин және валиннің;

Лизин және метиониннің;

Триптофан және лизиннің;

Метион және триптофаннің;

Лейцин және сериннің;

.Синтезге арналған предщественик болып 3- фосфоглицерат саналады;

Серин және глициннің;

Аланин және валиннің;

Лизин және метиониннің;

Триптофан және лизиннің;

Метионин және триптофанның;

. Синтезге арналған предщественик болып 2- кетоглутарь қышқылы саналады;

Пропиннің;

Сериннің;

Цистеиннің;

Аланинның;

Глициннің;

. Бір немесе бірнеше аминқышқылдарды синтездеуге қабілетін жұмсаған, организмдер- ол :

Ауксотрофты мутанттар;

Гетероторфты полимерлер;

Рацематтар;

Ауксотрофтар;

Гетеротрофтар;

. Қышқылы аз ортада және мырыш иондары аммоний артық болған кезде синтезді күшейтеді:

L-Глютаминін;

L-Аланинің;

D-Лизиннің;

L-Лизиннің;

D-Сериннің;

. НООС - СН ₂- СН ₂- NH₂ СН - СООН – бұл формула:

Глютамин қышқылының;

Аспагарин қышқылының;

Линоль қышқылының;

Линолен қышқылының;

Алма қышқылының;

. Төменде көрсетілген аминқышқылдардың қайсылары адам организмін синтездеуге қабілеті жоқ:

Лейцин, метионин, триптофан;

Алании, метионин, лизин;

Серин, изолейцин;

Валин, аланин, метионин;

Аргинин, аланин;

. Ақуыздарда көбінесе тепе–теңдікте тұрған ауыстырылмайтын амин қышқылдары ;

Сояның;

Картоптың;

Лимонның;

Жүгері дәндері;

Бұзау асқазанының;

. СН ₂- СООН - СОН - СООН - СН₂СООН - бұл формула:

Лимон қышқылының;

Глютамин қышқылының;

Аспагарин қышқылдың;

Линол қышқылының;

Линолен қышқылының;

. Кейбір термофильді бактериялар...айналдыруға қабілетті:

Целлюлозаны сірке қышқылына;

Аргининді треонинге;

В₂ витаминін В₆ витаминіне ;

Глюкозаны крахмалға және синтез кезінде майға;

Крахмалды майларға;

. Техникалық сірке қышқылы:

Пластмасса өңдіруде қолданылады;

126 ⁰С температурада қайнайды;

Антибиотик өндірісінде қолданылады;

15 ⁰С температурада қатады;

Тетрациклин алуға арналған субстрат болып табылады;

. Кальций тұзынан сүт қышқылын бөліп алу үшін, оны өңдеу керек:

Күкірт қышқылымен;

Өсімдік майымен;

Аммиакпен;

Фенолфталинмен;

Пенициллинмен;

. Микроорганизмдер анаэробты процесте электрон акцепторы ретінде нені қолданады:

көміртегі;

сутегі;

оттегі;

азот;

қорғасын;

. Микроорганизмдер анаэробты процесте көміртегін ненің есебінде қолданады:

элекрон акцепторы ретінде;

хладоагент ретінде;

индуктор ретінде;

кофактор ретінде;

процесті тежеу үшін;

. Пермеат - бұл:

Ақуыздар бөлінгеннен кейін қалатын, сұйық қалдықтар;

Бактериялы клетка түрі;

Asp Niger метаболизмінің өнімі;

L және Д түрінің аминқышқылдарының қоспасы ;

Ақуыз бөлінгеннен кейін құрамында антибиотиктері бар культуральды сұйықтық;

. Технологиялық әдістің көмегімен өсімдік қалдықтарынан алуға болады:

Метанол және этанол;

Мұнай парафині;

Сүтті сыворот;

Циклопентан;

Алма және қымыз қышқылын;

. Анаэробты жүйенің аэробты жүйемен салыстырғандағы негізгі кемшілігін ата:

реакция жылдамдығының төмендігі;

энергияны көп жұмсауы;

көптеген қосымша өнімдердің көп түзілуі;

Оттегі қажет емес;

биомасса көп алынады;

. Тамақ өнеркәсіпте каратиноидтарды не ретінде қолданылады:

Бояғыш заттар ретінде ;

Дәм күшейткіштер ретінде ;

Антиоксизанттар ретінде ;

Қоюландырғыштар ретінде ;

Глюкоза алмастырғыш ретінде;

. Анаэробты процестердің дамуымен жоғары жету үшін.... қажет:

Активті биомассаның концентрациясы;

Температура;

рН;

Қысым;

Көбік басу жүйесі;

. Шұжық өндірісінде казеинді ауыстырғыш ретінде қолдануға болады:

Сыра ашытқыларын;

Меласса бардасын;

Жүгері экстракті;

Картоп ұнын;

Пиво сусласы;

. Төменде көрсетілгендердің қайсысын микроорганизмдердің көмегімен алуға болмайды ;

Мұнай парафинін;

Витаминдер;

Ақуыз және майлар;

Антибиотиктер және алкалоидтер;

Этанол;

. Сүт ферментациясы кезінде қандай қышқылдар түзілуі мүмкін:

Пропин және май;

Итакон және тұз;

Лимон және линален;

Итакон және линален;

Сүт және күкірт;

. Көлемді аэрация әдісін қолданады:

фермент продуцентін беттік культивирлеуде;

фермент продуцентін түптік культивирлеуде;

антибиотик продуцентін беттік культивирлеуде;

антибиотик продуцентін түптік культивирлеуде;

барлық жауабы дұрыс.

. Биомассадан соңғы өнімді бөліп алу мақсатымен дезинтеграциялау үшін қолдануға болады:

литикалық ферменттерді;

араластыруды;

антибиотиктерді;

глюкозаны;

кез келген ферментті.

. Реннин ферменті қолданылады:

Сүтті ірімшікке айналдыруда;

Полисахаридтердің гидролизінде;

Ауыстырылмайтын амин қышқылдарын толықтыруда;

Сыра ашытуда ;

Биомассаны культуралды сұйықтықтан бөлінуде;

. Сүтті ірімшікке айналдыру үшін қандай фермент қолданыллады;

Реннин;

Протеиназа;

Мезим;

Липаза;

Пектин;

. Каталитикалық және пластикалық функцияны орындайды:

Ақуыздар;

Майлар;

Қышқылдар ;

Витаминдер;

Көмірсутектер;

. Сорбиндік және бензойлық қышқылдар ... қолданылады:

Тамақ өнімдерін консервілеуде;

Жеміс-жидек шырындарын ағарту үшін;

Фумар қышқылын алуда;

К витаминін синтездеуде;

Тамақтық өнімдердің жарамды құндылықтарын күшейтуде;

. Тамақтық өнімдерінің бейтарап бояғыш заттарына...жатқызуға болады;

Каратиноид және флавиоид;

Ферменттер және алкалоидтар;

Стероидтар және каратиноидтер;

Хинондар және хинолиндер;

Пиразолондар және ксантендер;

. Ақуыздардың энергетикалық функциясы сонымен салыстырғанда аз дәрежеде көрсетілген:

Көмірсутектермен;

Витаминдермен;

Алкалоидтермен;

Каратиноидтармен ;

Амин қышқылдарымен;

. Қандай гормон қандағы қанттың тұрақты деңгей ұстап тұрады:

Инсулин;

Тиреоглобулин;

Адреналин;

Интермедин;

Вазопрессин;

. Метанда газ тәрізді сутегін қолданумен метаногенді бактериялар сутегін және көмірсутегі диоксидін өзгертеді:

Электрондар доноры ретінде;

Хладлагент ретінде;

Индуктор ретінде;

Кофактор ретінде;

Процесті тежеу;

. Холестериннің артық мөлшерін организммен шығарып тастауға қандай қосылыстар жағдай жасайды:

Поли қанықпаған май қышқылдары;

Майда еритін витаминдер;

Қанықпаған пироқышқылдары;

Амин қышқылдары;

Су еритін витаминдер;

.Майлардың қышқылдануын қорғап қалады:

Е витаминінің түрінің изомерлері;

Д витаминінің түрінің изомерлері;

Полиқанықпаған май қышқылдары ;

Су еритін К витаминдерінің түрлері ;

Ауыстырылмайтын амин қышқылдары;

.Моносахаридтерге жатады:

Глюкоза, рибоза, арабиноза;

Рафиноза, глюкоза, фруктоза ;

Мальтоза, лактоза, арабиноза;

Ксилан, рибоза, глюкоза;

Глюкоза, фруктоза, мальтоза;

. Полисахаридтерге жатады:

Рафиноза, мальтоза, лактоза;

Сахароза, рибоза, фруктоза ;

Арабиноза, рафиноза, крахмал;

Крахмал, рафиноза, ксилоза;

Мальтоза, рибоза, арабиноза;