Минералды шикізатты базасы
жүктеу/скачать 1,12 Mb.
|
| Белгісіз заттың сараптамасы
Алдын ала зерттеулерден кейін және зерттелетін затты дайындағаннан кейін, систематикалық сараптамаға көшеміз. Осында екі жағдай болуы мүмкін:
Зерттелетін зат жеке дара зат сияқты : металл немесе металл емес, қандай да бір тұз, тотық, қышқыл және т.б.Ал жеке дара зат химиялық таза немесе кішкентай құрамды болуы мүмкін. 2. Сарапталатын зат өзімен балқыма немесе тұздар, қышқылдар қоспасын құрайды. Жеке дара зат химиялық құрамын анықтауда сапалық сараптаманың көмегімен , оның кейбір ерекшеліктері мен зат қоспасының сараптамасынан өзгеше. Егер сарапталатын заттың химиялық формасы белгісіз болса, онда анализдің көмегімен сарапталатын заттың сапалық құрамын анықтайды. Егер сарапталатын заттың химиялық формасы белгілі болса, онда сараптама сарапталатын заттың қоспасына бағытталады. Бос элементтің анықталуы Кейбір жағдайларда бос элементтердің табиғатта немесе өндірісте бар немесе жоқ екенін анықтайды. Бос металдардың анықталуы. Көп жағдайда бос металдардың сыртқы күіне қарай анықтау қиын емес, өйткені металдар мен балқымалар физикалық қаситеттернің мінездемесіне қарай өзгеше болып келеді. Бірақ кейбір кездерде арнайы зерттеулер жүргізу қажет. Бос металды анықтауда әртүрлі тәсілдер қолданылады. Темірдің (III) гексацианоферратымен сынау Fe[Fe(CN)6].0,4% FeCl3 ертіндісі және 0,8% K3[Fe(CN)6] ертіндісін тең көлемде таза қоспа дайындау керек. Бос металл еместерді анықтаудың түрлі әдістері бар. Элементарлы кристалликалық күкіртті күкірткөміртк еруінен көруге болады. Сондықтан ұсақ майдаланған зерттейтін заттың құрамына бос күкірті бар , жақсылап күкірткөміртекпен экстрагирлеу .Онда кәдімгі күкірт күкірткөміртек ертіндісіне айналады.Ертіндіні суалтқанан кейін күкірт қалдық болып қалады. Күкіртті натрий сульфитімен қыздырғанда натрий тиосульфаты аынады:
Шайқалғаннан кейін күкірткөміртегін сынаптан құйып аламыз. Сынапты шынының үстіне салып, оны қыздырған сулы моншаның үстіне қойамыз. Содан кейін оған бірнеше тамшы азид- иодты ертіндіні тамызаиыз. Қатты заттың сараптамасы Берілген қосылыстың систематикалық зерттеуінің алдында, микроскоп арқылы кристалдық формасын анықтайды (егер ол кристалды болса), онда оның түсі, иісі қыздырудағы қатынасы, суға, қышқылға, сілтіге және т.б. Содан кейін сараптаманың систематикалық барысына көшеді. Сараптаманың систематикалық барысы: 1.Катиондарды анықтау
2.Жалынның боялуы 3.Каллилі құбыршаның қызуы 4.Боялған перлердің алынуы 5.Сұйытылған күкірт қышқылының әсері 6.Концентрленген күкірт қышқылының әсері 7.Заттың еруі 8.Ертіндінің рН анықтау 9.Тотықтырыш пен тотықсыздандырғыштың анықталуы.
1. Орташа сынау сараптамасы дегеніміз не? A) заттың аз мөлшерінің химиялық қасиеті мен құрылымы ның сараптамасы B) сапалық сараптама C) аз мөлшерде зерттелетін сараптама D) қышқылдың, негіздің сараптамасы E) заттың физикалық қасиетінің сараптамасы
A) алдын ала сынақ B) орташа сынау C) заттың қасиеті D) заттың массасы 3. Белгісіз заттың сараптамасын жасауда қандай 2 жағдай болады? A) зерттелетін зат жеке дара және зат балқыма B) зерттелетін зат қоспа және зат негіз C) зерттелетін зат катион және зат қышқыл D) зерттелетін зат анион және зат тұз E) зерттелетін зат белгісіз және зат гидрототық 4. Күкіртті натрий сульфитінің ертіндісімен қыздырғанда қандай зат алынады? A) тиосульфат B) перосульфат D) сульфат E) сульфид 5. Реакцияны аяқтаңыз: Na 2SO3 + S... A) Na 2S 2O3 B) Na 2SO3 C) Na 2SО4 D) Na 2S E) SO3 6. Фосфорлы ыдыстағы каллилі құбыршада қыздыру кезіндегі температура қанша болады? A) 600
B) 400 C) 500
D) 550 E) 650
Тәжірибелік жұмыстарға ұсынылатын тақырыптар Қолды кендібұзу Шикізатты ұсақтау мен електеу Гидравликалық байыту Флотациялық байыту Минералды шикізат үлгілерін талдау әдістерінің негізі мен классификациясы Минералды шикізат үлгілерін бақылау мен зерттеуінің физикалық әдісі Минералды шикізат үлгілерін химиялық талдау Техногенді өнімдерді өңдеудің технологиялық сызба-нұсқаларын есептеу мен таңдау СӨЖМ тізімі Минералды шикізат кен орындарын бағалау Минералды шикізат кен орындарын өңдеу және жетілдіруінің экономикалық көрсеткіші Негізгі минералды шикізаттарын және техногенді қалдықтарды өңдеу тәсілдері, экологияға тиетін әсері Минералды шикізат орташа құрамын анықтау және оны өңдеуге орташаландыру әдістері Материалдардың бөліктер немесе бөлшектердің өлшемі бойынша сипаттамасы Материалдардың химиялық құрамы бойынша сипаттамасы Флотациялық реагенттер Ауалы және ортадан тепкіш сепараторлар Гидравликалық классификаторлар Шикізат түріне байланысты байыту әдістерін таңдау СӨЖ тізімі Минералды шикізаттарын кешенді қолдану Күкірт қышқылы өндірісінде қолданылатын шикізат, оның сипаттамасы Термиялық және экстракциялық фосфор қышқылы, тыңайтқыштары өндірісінде қолданылатын шикізат, оның сипаттамасы Тұз қышқылы өндірісінде қолданылатын шикізат Қабырғалы керамика өндірісінде қолданылатын шикізат Цемент өндірісінде қолданылатын шикізат Шыны мен шыныкристаллды материалдар өндірісінде қолданылатын шикізат Жұқа және құрылыс керамика өндірісінде қолданылатын шикізат Тұтқыр материалдар өндірісінде қолданылатын шикізат Кальцинирленген және каустикалық сода үшін шикізат Металлургиялық өндіріс үшін шикізат ресурстары Реактивті және таза заттар үшін шикізат ресурстары Минералды шикізатты талдауының физика-химиялық әдістері ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТ Позин М.Е. Технология минеральных солеу. Частть 1,2. – Л.: Химия, 1970. – 791 б. Позин М.Е. Технология минеральных удобрений. – М.: Хмимя, 1976. – 335 б. Крешков А.П. Основы аналитической химии. – М.: Химия, 1976. – 480 б. Жарский И.М., Новикова Г.И. Физические методы исследования в неорганической химии. – М.: Высшая школа, 1988. – 271 б. Бишимбаев В.К., Р(сслер Л.Б., Жекеев М.К. Состояние и перспективные направления развития основной химической промышленности Республики Казахстан. – Шымкент, Ғылым, 2006, - 290 б. Сулименко Л.М. Технология минеральных вяжущих материалов и изделий на их основе. М.: Высшая школа, 2000. – 303 б. Лугинина И.Г. Химия и химическая технология неорганических вяжущих материалов. В 2 ч. – Белгород: Изд-во БГТУ им. В.Г. Шухова, 2004. – Ч. 1. – 240 б. Ч. 2. – 199 б. Таймасова Б.Т. Технология производства портландцемента. – Шымкен, ЮКГУ. 2004. – 293 б. Таймасова Б.Т. Лабораторный практикум по ХТВМ. Учеб.пособие. – Шымкент, ЮКГУ. 2006. – 111 б. жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|