«Қазақ тілі» пәнінен 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары

1. 
   Сенің ойыңша оқиға неден басталды?
   
2. 
   Оқиға қалай жалғасты?
   
3. 
   Оқиға қалай аяқталады деп ойлайсың?
   

1. 
   Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.
   

Әбу Насыр әл-Фарабидің жастау кезінде жолдасы сақтап қою үшін оған аманат етіп бір бума кітап беріп кетеді. Әбу Насыр кітаптарды үйіне апарып, сақтап қояды. Қолы босаған сәтте әлгі кітаптардың біреуін алып, оқи бастайды. Кітап сөздері ұнап, аяғына дейін оқып шығады. Бірақ онша түсіне қоймайды. Қайта оқиды. Сонда да түсіне қоймайды. Ақыры кітапты қайта-қайта оқи береді. Сонда ғана мағынасын айқын ұғып, анық түсініпті.

Осындай табандылығының арқасында Әбу Насыр асқан білікті ойшыл, ғалым болған екен.

• 
  Мәтіннің мазмұнына сәйкес екі ақпаратты белгіле (P).
  

Жолдасы оған бір бума кітап беріп кетті.

Ол кітаптарды балаларға таратып берді.

Ол кітаптарды бірнеше қайтара оқыды.

• 
  Неге? неліктен? не себепті? деген сұрақтарды қолданып, мәтіннің мазмұны бойынша бір сұрақ құрастыр.
  

• 
  Мәтінге ат қой.
  

• 
  Мәтіннің негізгі ойына сәйкес мақалды анықта.
  

2. 
   Жоспар бойынша оқыған мәтіннің мазмұнын жаз.
   

1. 
   Жолаушының аманаты
   
2. 
   Кітапқа құмарлық
   
3. 
   Әбу Насыр – ұлы ойшыл
   

Су - табиғатта ең көп таралған зат. Жер шарының төрттен үш бөлігін су алып жатыр. Мұхиттар, өзен, көлдерге қоса жер асты сулары да бар. Су бұлт, тұман, бу, жаңбыр түрінде атмосферада да болады. Мұздықтар мен айсбергтер де су болып есептеледі.

Су барлық тірі ағзаның құрамында бар. Адамның, өсімдіктер мен жануарлар денесінің белгілі бір бөлігі судан тұрады.

Су – негізгі тіршілік көзі. Сусыз тіршілік жоқ . «Судың да сұрауы бар» дейді дана халқымыз. Сондықтан суды үнемдеп жұмсау керек.

Cұрақтарға жауап бер.

1. 
   Су жер шарының қандай бөлігін алып жатыр?
   
   1. 
      үштен бір бөлігін
      
   2. 
      үштен екі бөлігін
      
   3. 
      төрттен бір бөлігін
      
   4. 
      төрттен үш бөлігін
      

2. 
   Су табиғатта қалай таралған?
   

Наурыз – өте көнеден келе жатқан мейрам. Бұл күн мен түн теңелетін, жан- жануарлар төлдеп, адамдардың аузы аққа тиетін күн.

«Наурыз» сөзі көне парсы тілінен аударғанда «жаңа күн» деген мағынаны береді. Парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған. Олар бұл күні отқа май құйып, жаңа өнген жеті дән бойынша келешек егін жайлы болжам жасайды. Жеті ақ кесемен ұлттық көже «сумалақ» ұсынады.

Ал қазақ тілінде «Наурыз» сөзі жылдың басы саналатын халықтық мейрам, екіншіден наурыз айы, үшіншіден наурыз күні жасалатын көжеге қатысты айтылған. Қазақ елі бұл күнді «Ұлыстың ұлы күні» деп атайды.

• 
  Берілген сөздерді мағынасымен сәйкестендір.
  

ұлттық мереке атауы

Сумалақ

ұлттың атауы

Парсы

ұлттық тағам атауы

• 
  Ақ сөзі қандай мағынада (тура , ауыспалы) қолданылып тұр? Жаз. Аузы аққа тию - Ақ кесемен ұсыну -
  

• 
  Мәтіннің мазмұнына сәйкес сөйлемдерді белгіле (P).
  

Наурыз» сөзі «жаңа күн» деген мағынаны береді.

Наурызда күн ұзарып, түн қысқарады.

Қазақ елі бұл мерекені «Ұлыс күні» деп атайды.

2-тапсырма

Негізгі сын есім:

Туынды сын есім:

1. 
   Берілген тірек сөздерді мұқият тыңда. Тірек сөздер мен жоспарды пайдаланып, сурет бойынша әңгіме құрап айт. Әңгімеге тақырып ойлап тап.
   

1. 
   Жаңа бәтеңке
   
2. 
   Бәтеңкені сынап көру
   
3. 
   Бәтеңке іздеу
   
4. 
   Күн көзінің көмегі
   

2. 
   Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.
   

Атасы мен немересі орман ішімен келе жатты. Күн ыстық болатын. Олар мөлдір бұлақтың басына келіп тоқтады. Бұлақтан су ішіп, шөлдерін басты.

Рақмет саған, мөлдір бұлақ, - деді атасы.

Бұлаққа несіне рақмет айтасыз? Ол сіздің сөзіңізді естімейді, түсінбейді де ғой, - деді немересі күліп.

Иә, солай,- деді атасы. - Егер бұлақтан қасқыр су ішсе, ол алғыс айтпас еді. Ал біз - адамбыз. Сен адамдардың не үшін «рақмет» айтатынын білесің бе? - деді жай ғана.

Немересі ойланып қалды.

• 
  Атаның сұрағына сен қалай жауап берер едің? Адамдар не үшін «рақмет» айтады?
  

• 
  Мәтіннің мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған 1 сұрақ құрастырып жаз.
  

• 
  Мәтіннің кейіпкерлерін жаз.
  

• 
  Мәтінге ат қой
  

• 
  Мәтіннің негізгі ойын анықта. ____________________________________________
  

1. 
   Берілген туынды сөздерді кестеге жіктеп жаз.
   

2. 
   Су сөзінен екі түбірлес сөз жаса.