Модуль. Жеке тұЛҒА 1- сабақ Лексикалық тақырып: Жеке тұлғаның қоғамдағы орны


АЙТЫЛЫМ 3-тапсырма. Топпен талқылаңыздар



бет64/131
Дата26.12.2022
өлшемі499,93 Kb.
#164429
түріСабақ
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   131
Байланысты:
Қазақ тілі В1 деңгейі

АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. Топпен талқылаңыздар:
1. Өнертабыс, жаңашылдық, инновация ұғымдарының мәнін қалай түсінесіз?
2. Инновация термині қашан пайда болды?
3. Инновация терминін кім қолданысқа енгізді?
ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Өнертабыс, жаңашылдық, инновация ұғымдарының мәнін ашатындай нақты мысалдар жазыңыздар.

1 СӨЖ тапсырмасы:


1. «Инновацияның мәні, түрлері және қасиеттері» тақырыбына баяндама жасаңыз.


2-сабақ
Өнертабыс: өнертапқыштық ұғымы
ТЫҢДАЛЫМ
1- тапсырма. Төменде берілген сөздермен (сөз тіркестерімен) сөйлем құрастырыңыз.
патент иесінің құқықтар көлемін анықтау – определение объема прав патентообладателя
өнертабыс – изобретение
құралдар – инструменты
заңмен қорғалатын өнертабыстың пайдаланылуын бақылау – контроль за использованием охраняемого законом изобретения
жетілдірілген – усовершенствованный
патенттік қорғалу – патентная защита
тәсіл – способ
әдіс – метод
құрам – состав
қоспалар – примеси
химиялық қосындылар – химические соединения
жоғары молекулярлық қосындылар – высокомолекулярные соединения
патент қабілеттігі – патентоспособность
өнертабыстың сапалық деңгейінің көрсеткіші – показатель качественного уровня изобретения
өнеркәсіптік үлгі – промышленный образец
көркемдік-конструкторлық шешімдер – художественно-конструкторские решения


ОҚЫЛЫМ
2- тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңыз
Әрбір өнертабыс белгілі бір объектіні, яғни қоғамдық кажеттілікті қанағаттандыра алатын техникалық құралды сипаттайды. Құрылғы, әдіс, зат, микроорганизмдердің, өсімдіктер мен хайуанаттар клеткаларының тегі, сондай-ақ бұрыннан белгілі құрылғы, әдісті, затты, текті жаңа мақсатта қолдану өнертабыс объектілері бола алады. Өнертабыс объектілерін нақтылау, патент иесінің құқықтар көлемін анықтау заңмен қорғалатын өнертабыстың пайдаланылуын бақылауға мүмкіндік беретіндіктен, құқықтық маңызы зор.
Құрылғы – өнертабыс объектісі ретінде. Өнертабыс объектілері сияқты құрылғыларға конструкторлар мен бұйымдар жатады. Кеңістікте орналасқан бір-бірімен тығыз байланыстағы элементтер жүйесі құрылғы болып танылады. Бұл машиналар – мысалы, «Қар жинаушы машина»; құрылғылар – «Магнит өрісі датчигі»; механизмдер – «Шарнирорычажный механизм». Патенттік қорғалуға құрылғының өзі ғана емес, олардың бөлек элементтері де: түйіндері, бөлшектері т.б. жатады.
Тәсіл – өнертабыс объектісі ретінде. Өнертабыс объектісі ретінде тәсілдерге материалдық объектілер көмегімен материалдық объектілерге әрекет ету процестері жатады. Тәсіл – белгілі бір тәртіппен немесе белгілі бір ережелерде сақтау арқылы орындалатын әдістер жиынтығы. Өнімдер алу әдісіне берілген қорғау құжаттарының күші тікелей осы әдіспен алынған өнімге де таралады.
Әдіс өнертабыс объектісі ретінде келесі белгілермен сипатталады: белгілі бір әрекеттің немесе әрекеттер жиынтығынын болуы; әрекеттерді уақыт бойынша орындау тәртібі (кезекпен, бір уақытта, әр түрлі жолдармен т.б.); әрекеттерді жүзеге асырудың режимдері мен шарттары (температура, қысым, қуаттылығы, жылдамдығы т.б.); заттар немесе материалдарды пайдалану (алғашқы шикізат, реагенттер, катализаторлар, микроорганизмдер тектері және т.б.); құрылғыларды (құралдар, жабдықтар т.б.) пайдалану.
Зат – өнертабыс объектісі ретінде. Өнертабыс объектісі сипатындағы заттарға: жеке химиялық қосындылар, сонымен қатар, жоғары молекулярлық қосындылар және гендік инженерия өнімдері (рекомбинантты нуклеидтік кышқылдар, векторлар т.б.) жатады.
Бұрыннан белгілі құрылғыны, әдісті, затты, текті жаңа мақсатта қолдану. Құқықтық қорғау таралатын өнертабыстың бұл түрі бұрыннан белгілі болған құрылғы, зат, әдіс, тектің жаңа мақсаттарда қолданылуы болып табылады, осыған байланысты өзге қажеттілікті қанағаттандырады. Мысалы, бояу ретінде қолдану үшін арнайы синтезделген белгілі «А» заты белгілі бір жағдайда зиянды бактериялар үшін күшті әсер ететін у ретінде қолданыла алады. Белгілі заттың жаңа қасиетін анықтау нәтижесінде зиянды бактерияларды жою үшін жаңа құрал ретінде ұсынылады. Бұрыннан белгілі құрылғыны, әдісті, затты, текті жаңа мақсатта қолдану – заттарға (жеке заттар, композициялар, тектер т.б.) тән, құрылғыларға аса тән емес, себебі олар белгілі бір қызметті атқару үшін жасалады және олардың мақсаты айқын болады. Сондықтан құрылғыға қандай да бір өзгеріс енгізбей өзге мақсаттарда қолдану, көбінесе, мүмкін емес.

АЙТЫЛЫМ
3-тапсырма. Топпен талқылаңыздар:


1. Өнертабыс объектілеріне нелер жатады?
2. Өнертабыстың патентке қабілеттігіне қойылатын талаптар қандай?

ЖАЗЫЛЫМ




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   131




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет