қалау тағы сол сияқты iшкi дүниенi сыртқа шығарып, тану үшiн қызықты
жұмыспен шұғылдану абзал [6, б.15 Маралов В.Г.
Основы самопознания и
саморазвития].
Өзiн-өзi тану аймағы мен саласы жайлы кең түрде Д
. Лафта және Г.
Интрома «Джогари терезесiн» көрсеттi.
Кесте 1.
«Джогари терезесi»
Мен өзім жайлы жақсы
білетінім
Өзім жайлы білмейтінім
Мен
жайлы
өзге
адамдардың білуі
Арена
Соқыр дақ
Мен
жайлы
өзге
адамдардың білмеуі
Жасырын аймақ
Белгісіз
Арена - мен өзiм жайлы бiлетiнiм және мен туралы қоршаған ортадағы
адамдардың бiлуi.
Соқыр дақ - мен жайлы басқа адамдардың бiлуi, бiрақ мен өзiм бiлмеуiм.
Жасырын аймақ - мен өзiм жайлы бiлуiм, бiрақ өзге адамдар мұны
байқамайды.
Белгiсiз - мен өзiм жайлы және өзге адамдарда мен туралы бiлмеуi.
Сонымен, өзiн-өзi тану пәнiнiң
қорытындысы Арена терезесiн
жоғары деңгейге көтеру, кеңейту, ал соқыр дақ аймағын тарылту, жасырын
аймағын
нақтылау, яғни ненi өзге адамдардан жасыру, ненi ашық көрсету мен
мақсатқа жету үшiн ненi қолданған пайдалы және оны жетiлдiру. Осындай
модельдi қолданса тұлға
өзiндік бақылау жасай отыра, өзге адамдардың тұлға
жайлы не ойлайтынын бiле алады [6, б. 64-73 Маралов В.Г. Основы
самопознания и саморазвития].
Өзiндiк сана – «Мен» образын тану субьектiсi ретiнде
«Мен» iс-
әрекетi (Мен-концепциясы). «Мен» образы, «Мен» субьективтi ретiнде
құрылымындағы реттеушi қызмет. Өзiндiк сана құрылымының төмендегi
кестеден көруге болады.
1
.
Эмоционалды құндылық қатынасы
2. Өзiн-өзi тану
3. Өзiн-өзi реттеу
4. Өзiн-өзi бақылау
5. Өзiн-өзi бағалау
«Мен» субьект ретiнде әртүрлi белсендi iс-ірекеттердiң әсерiнен өзiн-өзi
тану қызметiн атқарады, оның өзi эмоционалды құндылық қатынасымен тығыз
бiрге жүредi.
Өзiн-өзi тану қорытындысында «Мен» образы түсiндiрiледi және кейде
жаңа «Мен» образы жинақталынады. Тұлғаның талпынысы «Мен»
образы
бiрден пайда болмайды, ең алдымен тұлға қасиеттерi, қылық, әрекет
ерекшелiктерi тағы сол сияқты өзi жайлы ойлар қалыптасады.
Мұнда басты
орынды өзгелермен салыстыруы, өзiн-өзi бағалауымен ерекшеленедi. Егер
«Мен» образы рационалды түсiнiктi қабылданған мезетте «Мен концепциясы»
жоғары деңгейде болады, ол адам өмiрiне әсерiн тигiзiп,
мақсатын, жоспарын
анықтауға әсерiн тигiзедi [6, б.19-20 Маралов В.Г. Основы самопознания и
саморазвития].
Отандық психолог
В.В. Столин адам ұйымының үш деңгейiн
көрсеттi:
1. Биологиялық индивид;
2. Әлеуметтiк индивид;
3. Тұлға.
Достарыңызбен бөлісу: 
