«Молекулалық физика, термодинамика, нақты сұйықтар мен газдар, тасымалдау құбылыстары» Идеал газдың молекула-кинетикалық теориясы.
Молекулалық физика – молекула-кинетикалық көзқарасынан барлық заттар молекулалардан (атомдардан)тұрады және олар ретсіз үздіксіз қозғалыста болатын , заттардың қасиеттерімен сипаттамаларын қарастырып оқитын физика бөлімі.
Температура-макроскопиялық күйдің термодинамикалық тепе-теңдігін сипаттайтын және денелер арасында жылуалмасуын қаарстыратын физикалық.
Термодинамикалық температуралық шкала (Кельвиншкаласы)–Кельвин градусында градуирленген, судың үштік нүктесімен-яғни мұз, су, және қаныққан бу 609па қысымда термодинамикалық тепе теңдіктегі реперлік нүктелер арқылы анықталған. Осы нүктенің температурасы 273,15 К, Температура Т = 0 К Кельвин нолі деп аталады.
Термодинамикалық температура жәнеХалықаралық тәжірибелік шкала (Цельсий шкаласы бойынша) мына түрде байланысқан: .
Қалыпты жағдайлар : , .
Идеалгаз – газ молекулалардың меншікті көлемі ыдыс көлемімен салыстырғанда ескерілмейтін физикалық модель (нысан),
- газ молекулалардың өзараәсерлесуі болмайды
- молекулалардың бір-бірімен және ыдыс қабырғаларымен соқтығысулары абсолютті серпімді.
7) Бойль–Мариотт заңы: -изотермиялық процесс, кезінде .
8)Зат мөлшері- -зат тұратын молекулалар, атомдар, иондар –құрылымдық спецификалық санымен анықталатын физикалық шама. Өлшем бірілігі моль.
9)Авогадро саны– заттың бір моль-індегі молекулалар саны:
10) Авогадро заңы: қандай да болсын газдардың бірдей температурамен қысымда мольдері бірдей көлем алып тұрады. Қалыпты жағдайда молярлық көлем тең болады: .
11) Молярлықмасса –заттың бір молінің массасы: , осыдан (молярлық массаның өлшем бірлігі – килограмм /моль (кг/моль). Салыстырмалы атомдық масса арқылы М=Mr кг/моль.
11A) Қоспаның молярлық массасы: , мұндағы - i –ші компонентінің массасы, - i – ші компонентінің зат мөлшері, k –қоспа компоненттреі саны
11Б) газ қоспасының i ші компонентасының Массалық бөлігі (компонента массасының қоспа массасына қатынасына тең өлшемсіз шама) , мұндағы - газ қоспасындағы i – ші компонентінің массасы, - қоспа массасы.
12) Парциал қысым – Парциал қысым деп газ қоспасының әрбір газы осы көлемді жалғыз өзі алатын кездегі қысымды атайды.
13) Дальтон заңы: идеал газ қоспасының қысымы парциал қысымдары қосындысына тең: немесе
16) Гей –Люссак заңы. А) тұрақты көлемдегі (изохоралық) массасы газдың қысымы , -температураға тура пропорционал өзгеріп отырады: , , немесе
Б) Тұрақты қысымдағы (изобаралық) массасы ( ) көлемі температураға тура пропорционал өзгереді:
В) температуралардың термодинамикалық шкаласында
, кезінде ,
, кезінде при, (Шарль заңы)
19) Идеал газдың күй теңдеуі
20) Идеал газ бір молі үшін идеал газдың күй теңдеуі: , где
21) Массасы идеал газ үшін Менделеев – Клайперон күй теңдеуі: , немесе , мұндағы - зат мөлшері.
22) Больцман тұрақтысы:
23)Күй теңдеуі: , мұндағы - молеклулалар концентрациясы (бірлік көлемдегі молекулалар саны).
24) Лошмидт саны– көлемдегі молекулаалр саны:
25) Идеал газдың молекула-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі , мұндағы - молекула массасы, - молекулалар концентрациясы
26) Молекула-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуінің басқа жазу түрлері :
А) , мұндағы - молекулалар саны
Б) , мұндағы - газдың барлық молекулаларының ілгерілемелі қозғалысының қосынды кинетикалық энергиясы.
В) Г)
27) идеал газ молекулалардың орташа квадраттық жылдамдығы:
28) Идеал газдың молекуласының ілгерілемелі қозғалысынң орташа кинетикалық энергиясы:
29) Температураның молекула-кинетикалық түсініктемесі: термодинамикалық температура газ молекулаларының ілгерілемелі қозғалысының орташа кинетикиалық энергияның өлшеуіші.
30) Молекулалардың жылдамдық бойынша үйлестірілу функциясы -жылдамдықтар интервалдағы ден -ге дейін молекулалар санын анықтайды.
31) идеал газ молекулаларының жылдамдықтар бойынша таралуы туралы Максвелл заңы
32) Нормалану шарты .
33) идеал газдың ең ықтимал жылдамдығы –бұл идеал газ молекулаларынң жылдамдықтар бойынша таралу функциясы максимал болғандағы жылдамдық . ,
34) Орташа арифметикалық жылдамдық:
35) Газ күйін сипаттайтын жылдамдықтар:
36) Орташа кинетикалық энергия - молекуланың бір еркіндік дәрежесіне сәйкес келетін:
- молекуланың барлық еркіндік дәреже санына келетін (молекуланың толық энергиясы)
- ілгерілемелі қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы
- айналмалы қозғалысының орташа кинеткиалық энергиясы
- тербелімелі қозғалысынң орташа энергиясы
Еркіндік дәреже саны дегеніміз:і– кеңістікте жүйенің орнын анықтай алатын тәуелсіз координаталар саны.