Монография \ 3 «санат» а л м п и 1



Pdf көрінісі
бет136/267
Дата03.02.2023
өлшемі12,37 Mb.
#167286
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   267
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

6ip
такырыптан 
6ipey 
емес, б!рнеше идея туып тур. 
BipaK 
булар 
6ip-6ipiHe 
керегар жаткдн ж ок бйткеш бул жазушылардан 
эркдйсысыныц о бастагы ой езеп 
6ip-6ipiHe 
багатгас, украс, 
сыбайлас. Сондыкган бул — идеялык кдрама-кдрсылык 
емес, 
6ipmx: 
дуниеге кезкдрастары 
6ip 
тургыдагы йрнеше 
жазушыныц 
6ip 
такырыптан 
6ip 
багатта, 
6ipaK 
эркдйсысы 
езшше, 
6ipiH-6ipi 
толыкгырар б1рнеше идея тугызуы. Бул 
озгешелистщ туп тамыры эр жазушыныц тек езше тэн дара 
касиетшде, ешкгмге уксамайтын езшдйс творчестволык 
ерекшелшнде жатыр. Сондыкган эр жазушы 
6ip 
такырыпты 
эр кырынан жаркыратьш ашып, оган эркашан жаца, жас 
мазмун мен 
nhuiH 
бере бшген.
Такырып пен идеяныц мацында терещрек тексеруд1, 
талдауды тшейтш мэселелер кеп. Сырттай Караганда, 
кэд!мпдей даулы, талас тусшисгер де жок емес.
Константин Паустовский, мысалы, такырыптыц 
ipici-
усаш , улкен-кшиа болады дегещц мойындамайды. Кдндай 
такырып болсын, оныц мацызы идеясына, автордьщ ой 
езепне, философиясына байланысты деп бтед'г. Паустов­
ский, титл, кешеп такырып, бупнп такырып, яши тарихи 
такырып, бугшп куншц такырыбы деген угымдарга да 
мейлшше шартты турде кдрайды: “Кез флген такырыпты 
бугшп кундою етуге болады, — дейд! ол, —тек жазушыныц 
03i ез гасырыныц бишнде болсын!” . Бул пшрде б1ркдтар 
шындык бар. Жаксы шыгарма эркдшан жас, шебер игершген 
такырьш кдшан да мацызын жоймайтьшы мэл1м. Сондай- 
ак 
ipi 
идеяга апарар такырып усак болмауы да мумкш.
159


Мысалга Шэцгерей Бекеевтщ “Уршык” деген елещн 
алуга болады. Уршык, кэд1мп жш юретш уршык. Осында 
не тур? Тук те турган жок, уп-усак кдна нэрсе. Ал окып 
кдралык, елен 
6 ip -a K
шумак:
Агаш едщ курма ескен,
Уршык болдыч шуда ескен.
Bip кэлылта турмак жок,
Шыгармалык муны естен.
Тамаша! Кашкене нэрседен акын улкен философия 
тугыза бшген. Мундай улкен идеяга экелген такырыпты, 
эрине, усак деуге болмайды.
Леонид Леонов, 
KepiciHiiie, 
такырыптьщ улкен-кшис!, 
мэнд1с1-мэнс1з1 болады деп бшедь Сондыктан ол 
ipi 
жа- 
зушыдан усактамауды, “дуниедеп ец басты нэрселер 
туралы ойлауды” , ец мэнд
1
, мацызды такырыптарга гана 
жазуды талап етедь Кешеп такырып ез алдына, дэл бупнп 
такырыпкд толгану, заманымыздьщ ец улы талаптарыныц 
битнде болу, “болашакуы болжау, ец болмаса жарты гасыр 
алдагьшы анык кере бшу керек, — дейд1 ол, — ейткеш 
шын мэншдеп эдебиетшшер барлык адамзат, буюл элем 
тагдыры ушш, кулш цивилизация, гылым, адамдар тагдыры 
ушш жауап беред!”. Осы жауапкершишсп сезшу Леоновтыц 
угымынша, эр жазушыны тек кана келел1, кесек 
такырыптарга алып барады.
Осы пйарлер, жогарыда айткднымыздай, сыртгай 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   267




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет