Семантикалық өзгеріс.
Мұнда фразеологиялық бірліктің компонентер құрамы сақталады,
бірақ қолданылуына байланысты оның мағынасы өзгереді.
Мысалы:
•
Аузын шөпке жеткізбей көтере байлаған аты
тілін тістеп
аш
қалған қонақ оның үйіне екінші қайта өзі де жоламауға тырыса-
тын
(Ж. Ахмади).
1)
тілін тістеу
– сөйлемей қойды, ойына, пікіріне тыйым салды
[ҚТФС, 1977, 535; 2)
тілін тістеу
– нəр сызбады, ашығу деген мағынада
айтылады. Фразеологизмдердегі полисемияның көрінісі.
Лексика-семантикалық өзгеріс.
Мұнда тіркестің жартылай лексикалық құрамы, сонымен қатар,
фразеологиялық бірліктің мəні де өзгереді.
Мысалы:
•
Аспаннан айы құлап
тұрған ана тілін төрге оздыруда тым созы-
лып кеткен былқыл-былқылды енді Елбасы төбеге ұрғандай ғып
тоқтаса ғой. (Ж.Сабыржанұлы).
• Мырзан жүзін суытып ала қойды да, қабағын түкситіп орнынан
тұрды.
Достарыңызбен бөлісу: |
