«Мұражайтану» пәні бойынша

Т. Мұражайтану құрылымы.

Қарастырылатын мәселлер:

1. Мұражайтану құрылымы.

2.Мұражайтану жалпы теориясы

3.Құжаттнаманың теориясы

4.Ғылыми-қор жұмысының теориясы

5.Мұражайдың құрылымы
Пайдаланатын әдебиеттері:

1. 
   Вопросы музейной работы. М. 1974г.
   
2. 
   Вопросы музейного дела в СССР. Сб.ст. Н.И.И. Музееведения. М., 1963. вып.7.
   

1. Дирекция 2. кузет бөлімі, рестоврация, мұражайландыру, тұрақты ескерткіштерді қолдану бөлімі. 3. Қор бөлімі 4. Қорды рестоврациялау бөлімі. 5. Ғылыми зерттеу бөлімі. 6. Археологиялық, архетектура бөлімі. 7. Ғылыми архив. 8. Ғылыми әдістемелік бөлім. 9. Филиалдар бөлімі. 10. Ғылыми насихат бөлімі. 11. Көркемдік безендіру бөлімі.12. Бухгалтериялық бөлім. 13. Әкішілік шаруашылық бөлім. 14. Жөндеу рестоврация бөлімі. 15. Фото лабаратория. 16. Қорға сатып алушы комисиясы. Мұражай 15 қаңтардан кешіктәрмей форма 8-нк статистикалық есеп ал 20 ақпанда 8-нк жазбаша есеп 1-ОПИК формасы бойынша есеп тапсырады мұражай республиканыңмәдениет министірлігінежыл сайын бухалтерлік есеп пен бүкіл қаражат шаруашылық есебі бойынша жиынтық баланс есебінтапсырады. Рестоврация туралы статистикалық есептер. (жарты жыл,тоғыз ай,жыл нәтижелері кіреді).

Бюджеттен бөліну, арнайы қаржылар мұражайға кіру ақысына жарнама сату, календарлар, плакаттар, сувинерлер, катологтар, тарихи-мәдени ескерткішті қолдағаннан. Бұл сұрақтар мұражайдың іс-әрекеттің қамтушы қызметтер.

Мұражай басқару принципі 1. бір кісіге бағыну 2. міндеттерді ыңғайлы бөлу 3. тура сандық деңгейлер 4. Басшыны ақпаратпен қамту 5. бақылау қою 6. Бірегей бастапқы ақпарат 7. Атқарушының нәтиже қызығушылығы. Басқару міндеттері 1. жоғарғы басшылық а)мақсатты айқындау б)ұйымдастыру құрылымын қалыптастыру стртегиялық ресурстарды бөлу в) табысты басқару. 2.Басшылықтың орта буыны а)тапсырма беру б)жоспарлау в)шешім қабылдау 3.Кадырларды таңдау а)қызметкерлерді үйрету б)жұмысты бақылау және үйлестіру в)қызметкерлердің өз алдында жұмыс істеуіне қолдау көрсету. Өз ауқымымен деңгейінде тек дара шешім қабылдау. Өзі шеше алмайтын мәселені бастыққа қабылдануы. Өз ойын ашық айту. Өз қызметін жақсарту мүмкіншілігін ойластыру. Басқа қызметкерлермен бірге өз қызметін үйлестіру. Өз мамандығын жетілдіру. Жұмыстан ұшып кепеудің 5 өсиеті. 1. Компютерді игеріңіз. Компютер экраны өшкен кезде бәрінің іздейтің сіз болсаныз онда сізге баға жетпейді. 2. Шекарадан аттап өтіңіз тілдерді игеріңіз. Әлемдегі іскер елдер жағдайын. Сонда ғана сіз өте бағалы қызметкер бола аласыз. 3. Жұмысқа белшеңізден батыңыз бар мүмкіндігіңізді тәсілдермен өз тобыңызға іргелі қажетті клентерді мүмкін. 4. Өз архивіңізді құрасыз, әр қашан керекті адамның мекен – жайын телефонын жазыңыз шұғыл қажет болуы мүмкін. 5. Барлық уақытта «ия» деңіз. Барлығын қол алыңыз. Өз мүмкіндігіңізді жоғарғы нәрсені жасауға тәуекелжасауға тәуекел етіңіз.

Мұражайтану ғылыи пәндер сияқты, өзінің оқулық системасы бар. Мұражайтану тарихи теориялық және қолданбалы. Элементтер қалыптасады.

А)Тарих және мұражайтану тарихнамасы

Б)Теориясы
В) Мұражай дерекнемесі

Г)Қолданбалы мұражайтану

Мұражайтанудыңмынадай схемасы түзілген. Мұражайтану құрамына кіретін бөлімдер:өзара тығыз байланысы бар. Бірен сара мәліметтері бір-бірінен қашықта тұруға болмайды. Н.Г. Чернышевскидің тұжырымдалуында «Тарихи затсыз тнория жоқ, бірақта заттың теориясы оныңтарихында ұйымдастыруға болмайды. Тарихнама-ғылымның дамуын анализ деп оныңалға басуынықпал жасап теориямен тарихпентығыз байланысын көрсетеді. Мұражай ісінің тарихы мұражайдың пайда болуын зерттеумен Тарихи ескерткіштерді қорғау мұражай сепін құрлымының қамтитын ұғым. Мұражай ісінің теориясы. Төрт элементерден құралады 1)Мұражайтану жалпы теориясы 2)құжатнаманың териясы 3)Ғылыми қор жұмысының теориясы 4) Мұражай комуникациясының теориясы. 1) Жалпы мұражайтанудың теория обьект, затты, методының және ғылыми құрлымын таныта оның ғылыми пәндер системасында орнын басқа ғылымдармен ара-қатнасын сұрақтарын шешеді. Ғылыми – апаратты құрастырады мұражай затының ерекшелігін мұражайдың қоғамдағы функциясының байланыс жұмысын ұйымдастыру мұражайдың орны. 2) құжатнаманың теориясы мұражайлық маңызы бар құжаттардың сақталуын оның қолдануын және тарихи ескерткіштерге элементеріне ұштастыру құжаттар іріктеп алу оның құнды лығына қарап мағлұматтардың ғылыми-зерттеу жұмысындағы пайдалануына ықпал жасау басқада пәндерге оның керекті мағлұматтарды керектілігінің құжатнаманың теориясы ғылыми іріктеу мен мұражайтануды методын зерттеуінің нақтылығы ғылыми қор жұмысының теориясы мұражайдың зертеуінде екінші сатысы болып есептеледі құнды мұражай заттың зерттеу процесінің оқылығын бұл заттың ішіндегі мағлұматты ала білуі. Мұражай заттың қорының жұмысы бұл ұғым құжатт системасында біздерді таныстырады. Мұражай затты қордың бөлімінің басты жинағы деп есептесек бұ мұражай затының қандай мағлұматты барың оның қолданылуы және құжатқа түсіруарқылы біздерге осы мұражай қорының жұмысы танымалды болып отыр ғылым қор тұм теориясы Мұражай затының қорғау, ұлттық тарихи-мәдениетке байлықты Мемлекет мұражай қорының бөлімі және зерттеу жұмысын жүргізу.

Мұражай комуникация теориясы мұражайда зерттеушілік жұмыс жүргізеді оның комуникациялық институттының бірі болып есептеу себебі мағлұмат таратушы мекеме болып отырып ол мұражайтанудың өздігінше зерттеушілігі жүргізеіді. Мұражай комуникация жан жақты жұмыс жүргізеді әсіресе мұражай затының көрермен көпшілікке таныстыру бұл жұмыстар қандай мұражайдың түрі болмасын осы жұмыстарды жүргізеді. Мұражай комуникациясы өзінің жұмысы мұражайда іс-әрекетін (ғылыми зерттеудің мұражай материалын жариялау) оның тәрбиелік білім беру процесін әдебиеті арқылы таныстыру жүргізеді.

Мұражай деректемесі зертеуінде басты обьект мұражай затты, бірақта бұл жұмысында да теория мен методикасын зертеуіне заттарға дұшар болады. Мұражай деректемесінің зерттеуінде мұражай затының тарихына және тарихнамасына сүйенеді. Бірақта біріінші жұмысы бағыты заттай және көркем сурет типті деректерді зерттеді. Бұл жұмыстарды археология мен этнография материалдарымен ұштастыруымызға болады. Іс жүзінде қолданылатын мұрайжайтану өзінің өмір сүруін мұражай ісінің практикасымен бірге бастайды іс жүзінде қолданылатын мұражайтану үш бөлімдерге кіреді: 1) ғылыми методика 2)техника 3)ұйымдастыру және басқару ғылыми методика іс жүзінде қолданылатын мұражайтанудың негізгі іргесі методика мұражайдың барлық іс-әрекетін қамтиды методика зерттеуі арнайы және жалпы бөлуі мысалы жүргізеді жалпы методика экскурсия жұмысын принциптерін мұражай затын сақталуын т.б. жатады.

Арнайы методика нақты бір профильді және жиыны мұражайды. Зертеуінде жұмыс жүргізеді Оның базасы болып мұражайтану мен профильді пәндер жатады. Методика мұражайтанудың құрамдас бөлігі Мұражай қызметінің әртүрлі салада қолданылатын нақты әдістері мен тәсілдерін өңдейді.

Мұражай өзінің жинақтарын толықтырып отыруы қажет және құрамын жаңартып отыру. Олар ғылыми – құжаттау және қорғау қызметі мынадай талаптарға сай болу керек егерде жинақтар экспозициясы және көркемнің толық өткізуіне болатын болса қоғам дамуының көрінісі мұражай заттары тарихи процестерін көмекші материалдар ретінде қолдануына байланысына Мұражай қорғау қызметі мемлекет тарапынан қорғалады.

Мұражай қызметі қоғам және табиғат дамушы мәдени-тарихи заттарды қорғау жинақтау қалпына келтіру білім тәрбиелік зерттеушілік жұмыстарын жүргізеді.