Қытай императорының атынан жібектен жасалған әшекейлі киімдер жіберілді:
Түрік қағанына.
Византия императорына.
Хорезм шахына.
Кушан патшасына.
Ираншахына.
XІII – XIV ғғ. басында Жібек жолындағы сауданың бәсеңдеп, қалалардың әлеуметтік экономикалық жағынан күйреуіне себеп болған оқиға:
Монғолшапқыншылығы.
Қытай еліндегі ішкі соғыстар.
Тауарлардың жетіспеушілігі.
Басқа сауда жолының пайда болуы.
Керуендердің жиі тоналуы.
Жібек жолының басы басталатын аймақ:
Янцзы өзені аймағы.
Сырдарияның төменгі ағысы.
Ыстықкөл жағалауы.
Қытайжеріндегі Хуанхэөзенініңаңғары.
Орхон өзенінің бойы.
Қытай императоры У-Дидің 138 ж. Батыс елдеріне аттандырған елшілігі қайтып оралды:
5 жылдан кейін
Аталған сауда жолымен өтетін керуендердің көптігіне байланысты.
Б.з.б. ІІ – І ғасырларда Қытай елімен сауда байланысын жасаған:
Қыпшақ хандығы.
Түргеш қағанаты.
Үйсінмемлекеті.
Қимақ қағанаты.
Оғыз мемлекеті.
Жібек сатуда Қытай мемлекетімен бәсекеге түскен ел:
Түрік қағанаты.
Кушан.
Үндістан.
Соғды.
Жапония.
Жібек жолының халықаралық қарым- қатынас жағынан жандана бастаған кезі:
б.з.б. ІІ ғасырдың басы.
б.з.б. І ғасырдың аяғы.
б.з.б.ІІғасырдыңортасы.
б.з.б. ІІ ғасырдың соңы.
б.з.б. ІІІ ғасыр.
568 жылы Түрік қағанаты мен Византия мемлекеті саудаға байланысты одақ құрды:
Қытайға қарсы.
Иранғақарсы.
Жужандарға қарсы.
Соғдыларға қарсы.
Эфталиттерге қарсы.
Қазақстанның Оңтүстік – Шығысындағы Шығысқа шығатын керуен жолының негізгі қақпасы:
Алтай тауы.
Жетісу.
Маңғыстау.
Тарбағатай.
Сыр бойы.
Жібек жолының Қазақстандағы Солтүстік– шығыс тармағы арқылы Монғолияға Мөңке ханға барып қайтқан елші, саяхатшы:
Рубрук.
Сюань-Цзянь.
Марко Поло.
Ибн Хаукәл.
Плано Карпини.
Қазақстан мен Қарақалпақстан шекарасы арасында орналасқан ортағасырлық сәулет өнері:
Якка сардобасы.
Боран мұнарасы.
Білеуліғимараты.
Баба – Ата мешіті.
Ақыртас ғимараты.
Су сақтау әрі белгі мақсатымен құдық үстіне салынған күмбезді құрылыс:
Дың ескерткіші.
Ташнау.
Сардоба.
Терракота.
Минарет.
VII ғ. аяғы – VIII ғ. басында салынған будда ғибадатханаларының орындары табылған ортағасырлық қала:
Ақбешім.
Испиджаб.
Тараз.
Мерке.
Басқамыр.
VI – IX ғғ. Мырзашөл керуен жолының бойына салынған сардобалардың құрылыс жүйесі:
Шатырға ұқсас.
Киізүйгеұқсас.
Мазарға ұқсас.
Күймеге ұқсас.
Дуалға ұқсас.
Ғимараттарды сәндеу ісінде терракота кеңінен қолданыла бастады:
VII – VIII ғғ.
VIII – IX ғғ.
IX – X ғғ.
XI– XIIғғ.
XIII – XV ғғ.
Қазіргі кезде мұражайға айналған, ХХ ғасырдың 60-жылдарына дейін жұмыс істеген шығыс моншасы орналасқан қала:
Сайрам.
Отырар.
Құлан.
Түркістан.
Тараз.
Х – ХІІ ғасырларда Қазақстан аумағында көлемі жағынан ірі қалалар:
Бурух, Хурлуг
Испиджаб,Отырар
Алмалық, Лавар
Қапал, Ақтам
Сүткент, Жент
Х – ХІІ ғасырларда қыш құмырашылардың қолы жеткен жетістіктерінің бірі:
Шыны(әйнек)бұйымдаржасау.
Фарфор жасау.
Керамика жасау.
Мүйізден әшекейлер жасау.
Алтын бұйымдар жасау.
XI–XII ғасырларға жататын «қоржын үй» табылған қала:
Сығанақ.
Ақбешім.
Құйрықтөбе.
Тараз.
Отырар.
ХІ – ХІІ ғасырлар аралығында өрнектеу ісінде кеңінен қолданылған терракота:
Бор тасты күйдіру арқылы алынатын құрылыс материалы.
Мәрмәр тас.
Өрнектелгенкірпіш.
Оюланған темір.
Саз балшық.
1217 – 1218 жж. Хорезм шахы Мұхамед Текеш қай қалада теңге соқтырды?
Баласағұнда.
Отырарда.
Таразда.
Йасыда.
Испиджабта.
Ұлытау етегіндегі ортағасырлық қалалар:
Лавар, Ақтам.
Бурух, Хурлуг.
Басқамыр,Аяққамыр.
Ашнас, Жент.
Балаж, Берукет.
Х–ХІ ғасырларда әйнек жасау кәсібі дамыған қалалар:
Сауран, Сығанақ.
Талғар, Испиджаб.
Құйрықтөбе, Алмалық.
Қарнақ, Құлан.
Отырар,Тараз.
Тараз қаласының батысында 18 шақырым жерде орналасқан, өзінің алғашқы құрылыс жүйесін сақтаған ескерткіш:
Бабаджа-қатынкесенесі.
Алаша хан кесенесі.
Жұма мешіті.
Көккесене.
Түгіскен кесенесі.
Бабаджа-қатын кесенесінің салынған мерзімі:
Х–ХIғғ.
ХI–ХП ғғ.
ХII–ХШ ғғ.
ХШ–XIV ғғ.
XIV–XV ғғ.
ХІ-ХІІ ғасырлардағы екі шығыс моншасы табылған қала:
Қойлық.
Сығанақ.
Йасы.
Отырар.
Янгикент.
Тараз қаласының маңындағы Айша- бибі кесенесінің салынған уақыты:
VII–VIII ғасырлар.
VIII–X ғасырлар.
ХІ–ХІІғасырлар.
ХІІ–ХІІІ ғасырлар.
Х–XI ғасырлар.
Түрлі халықтарда соңғы кезге дейін береке-байлық, денсаулық, сонымен қатар, қаскөй күштерден үй ішін қорғаушы рөлін атқарып келген:
Анимизм.
Яма.
Митра.
Фарн.
Мани.
Қырғыз халқында отқа табынуды байланыстырды:
ҚасиеттіҰмайанамен.
Тәңірмен.
Ата-баба аруағымен.
Буддамен.
Көк аспанмен.
Орта Азия мен Қазақстанға ислам діні ене бастады:
Қарлұқтардың келуімен.
Арабтардыңкелуімен.
Қарақытайлардың келуімен.
Отқа табынуға байланысты.
Оғыздардың келуімен.
«Дін үшін соғыс» ұранымен араб қолбасшысы Насыр ибн Сейяр Орта Азияның бірқатар аймақтары мен Қазақстанның Оңтүстігін басып алды:
A) 633–648 жж.
B) 709–714 жж.
C) 727–738 жж.
D) 747–758 жж.
E)737–748жж.
Х ғасырда ислам дінін алғаш рет мемлекеттік дін деп жариялаған мемлекет:
Қарлұқ қағантаты.
Қыпшақ хандығы.
Қараханмемлекеті.
Оғыз мемлекеті.
Түргеш қағанаты.
Адамдардың шығу тегін белгілі бір аңмен байланыстыратын наным-сенім:
тотемизм.
Қарахан мемлекетінің билеушісі Мұса Боғра исламды мемлекеттік дін етіп жариялаған жыл: A) 940 ж.
B) 955 ж.
C)960ж.
D) 990 ж.
E) 999 ж.
714 жылы Шашты басып алып, Испиджабқа жорық жасаған араб қолбасшысы:
Насыр ибн Сейяр.
Тарык бин Зияд.
Кутейба ибнМуслим.
Ибн Хаукәл.
Әл-Макдиси.
Монғол империясының құрылуы:
1206жылы.
1203 жылы.
1201 жылы.
1204 жылы.
1208 жылы.
Керей хандығы мен монғол тайпаларының арасында жақсы қарым- қатынас орнағандығы қай тарихи еңбекте айтылған?
«Оғызнама».
«Шыңғыснама».
«Монғолдыңқұпияшежіресі».
«Монғол тарихы».
«Шежірелер жинағы».
Шыңғысханның кезіндегі Монғол империясының астанасы:
Ғұз Орда.
Самарқан.
Балықты.
Қарақорым.
Сығанақ.
Шыңғысханның жеке басын қорғайтын жасауылдың атауы:
«Барунгар».
«Кешіктен».
«Жасақ».
«Төлеңгіт».
«Түмен».
Шыңғыс хан әскерінің Қытайды басып алған уақыты:
a. 1207–1208 жж.
b. 1207–1209 жж.
c. 1210–1213 жж.
d. 1211–1215жж.
e. 1217–1218 жж.
«Отырар опаты» – деген:
1219 жылы Шағатай мен Үгедейдің Отырарды қоршауға алуы.
1218 жылы Жебе ноянның Отырарға шабуылы.
Қытайдың Отырарға шабуылы.
Арабтардың Отырарға басып кіруі.
1218 жылы Отырар билеушісі Ғайыр ханның бұйрығымен Шыңғысхан жіберген саудагерлердіңөлтірілуі.
Шыңғысхан қайтыс болды:
a. 1224 ж.
b. 1226 ж.
c. 1227 ж.
d. 1230 ж.
e. 1232 ж.
1207–1208 жылдары Енисей қырғыздары мен Сібір халықтарын басып алған Шыңғысхан баласы:
Орда-Ежен.
Төле.
Үгедей.
Жошы.
Шағатай.
Ұлы хан атағын алғаннан кейін Үгедей тұрған қала:
Отырар.
Балықты.
Қарақорым.
Сарай-Бату.
Сарайшық.
Шыңғысхан әскеріне бір апта бойы қарсылық көрсеткен қала:
Ашнас.
Испиджаб.
Алмалық.
Сығанақ.
Отырар.
Жебе ноян бастаған монғол әскері Жетісу халқын өзіне тарту үшін:
Шаруалар арасында жер үлестірді.
Діни қысым жасамау ұранын басшылыққа алды.
Егіншілікті дамыту ұранын басшылыққа алды.
Жергілікті халықты салықтан босатты.
Қалалар санын көбейтуді ұран етті.
Алтын Ордада әскери істерге басшылық еткен:
уәзірлер.
басқақ.
хатшылар.
даруға.
беклербек.
Алтын Ордада мұсылман дінін мемлекеттік дін ретінде жариялаған билеуші:
Батый хан.
Берке хан.
Өзбекхан.
Меңгу-Темір хан.
Жәнібек хан.
Алтын Орданың негізін қалаған:
Орда-Ежен.
Мөңке.
Жошы.
Батый.
Үгедей.
Батый ханның Алтын Орданы билеген жылдары:
A)1227–1255жылдар.
B) 1206–1227 жылдар.
C) 1266–1280 жылдар.
D) 1255–1266 жылдар.
E) 1290–1312 жылдар.
Әмір Темірдің Тоқтамысты пайдаланудағы түпкі мақсаты:
Сібір хандығының жерін басып алу.
Тоқтамыс арқылы Моғолстанның аздаған жерін өзіне қарату.
Сарай-Берке қаласын басып алу.
АқОрда менАлтынОрданыдабасыпалу.
Сырдария бойындағы қалаларды алу.
Алтын Ордада азаматтық басқару билігін атқарған, түрік әулеттерінен шыққан жергілікті әкімдер:
Басқақтар.
Даруғалар.
Мәліктер.
Хатшылар.
Беклер бектер.
Ақ Орда мемлекетінің астанасы:
Сарашық.
Сығанақ.
Алмалық.
Түркістан.
Орда-Базар.
ХІІІ ғасыр мен ХV ғасыр басында Шығыс Дешті Қыпшақта өмір сүрген мемлекет:
Ноғай Ордасы.
АқОрда.
Батыс Сібір хандығы.
Моғолстан.
Әбілқайыр хандығы.
Ақ Орданың орнына келген мемлекет:
Моғолстан.
Қазақ хандығы.
Сібір хандығы.
Әбілқайырхандығы.
Ноғай Ордасы.
XIV ғасырдың 60-70 жж. Ақ Орданың күш- қуатын нығайтқан хан:
Ұрұс хан.
Барақ хан.
Қойыршақ оғлан.
Өзбек хан.
Темір–Мәлік.
Батый бастаған Батысқа жасалған жорықтың жылдары:
a. 1219 – 1924 жж.
b. 1227 – 1233 жж.
c. 1243 – 1250 жж.
d. 1236– 1242 жж.
e. 1250 – 1255 жж.
Алтын Орданың Жерорта теңізі бойындағы қалалармен сауда қатынасын жақсартқан келісім жасалды:
Византиямен.
Ақ Ордамен.
Ресеймен.
Қытаймен.
Иранмен.
Алтын Орданың гүлденген кезі қай хандардың билік еткен тұсында болды?
Ұрұс хан мен Ерзен хан.
ӨзбекханменЖәнібекхан.
Мамай мен Шейх Ахмед хан.
Маркус хан мен Құршақұз хан.
Ілияс-Қожа хан мен Мұхаммед хан.
Алтын Орда ханы Жәнібектің билік құрған жылдары:
a. 1342– 1357 жж.
b. 1312 – 1342 жж.
c. 1290 – 1312 жж.
d. 1266 – 1280 жж.
e. 1255 – 1266 жж.
1580 жылы Сарайшық қаласының біржола қирау себебі:
Монғол шапқыншылығы
Дон, Еділ казактарының Жайық бойына шапқыншылықжасаусалдарынан
Мұхаммед Хайдардың жазуы бойынша, Моғолстанда Тоғылық–Темір тұсында бір күнде ислам дінін қабылдаған адамдардың саны:
200 мың
100 мың
130 мың
180 мың
160мың
Тарихи жазбаларда «Өзбек ұлысы»,
«Өзбек хандығы» немесе «Шайбани ұлысы» деп аталған мемлекет:
Ақ Орда.
Моғолстан.
Әбілқайырхандығы.
Алтын Орда.
Ноғай Ордасы.
Әмір Темір мен Ілияс-Қожа ханның арасында 1365 жылы 22 маусымда Ташкент қаласының маңында болған шешуші шайқас:
«Батпақшайқасы».
«Самарқан шайқасы».
«Ташкент шайқасы».
«Орбұлақ шайқасы».
«Атлах шайқасы».
Әмір Темірдің Алтын Орданы басып алудан бұрын Ақ Орданы әлсіретуді көздеген мақсатына табылған себеп:
Ұрұс хан мен балалары арасындағы билік үшін талас.
Ұрұс хан мен Тоқтамыс арасындағы ауыз бірлік.
Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы ұрыс.
Ұрұс хан жазалаған Түй – Қожаның ұлы ТоқтамыстыңТеміргеқашыпбаруы.
Мамайдың Куликово даласында Дмитрий Донскойдан жеңілеуі.
1391 жылы 18 маусымда Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы ұрыс болған жер:
Қатуан.
Соғақ суаты.
Құндызша.
Атбасы.
Орбұлақ.
Моғолстан хандығы қай билеуші кезінде ыдырай бастады?
Абдар-Рашидхан.
Жүніс хан.
Тоғылық-Темір хан.
Есен-Бұға хан.
Ілияс-Қожа хан.
Батыс Сібір хандығының астанасы:
Сығанақ.
Қарақорым.
Алмалық.
Сарайшық.
Қызыл-Тура.
Әмір Темірдің Моғолстанға 1371– 1390 жылдары жасаған жорықтарының саны:
Алты рет.
Сегіз рет.
Оншақтырет.
Он екіге жуық.
Он беске жуық.
Моғолстан мемлекетінің құрылуына белсене араласқан тайпа:
Қаңлы.
Барлас.
Дулат.
Арғын.
Үйсін.
Моғолстан мемлекетінің бірінші ханы:
Мұхаммед хан.
Уәйіс хан.
Жүсіп хан.
Есен–бұға.
Тоғылық–Темірхан.
Ноғай Ордасының орталығы:
Сығанақ.
Қызыл-Тура.
Алмалық.
Сарайшық.
Искер.
ХІV ғ. ортасында Моғолстан қай ұлыстың ыдырауы нәтижесінде құрылды?
Төле ұлысы.
Шағатайұлысы.
Үгедей ұлысы.
Жошы ұлысы.
Шайбани ұлысы.
1431 ж. Тоқа-Темір ұрпақтары мен Әбілқайыр хан арасындағы шайқас болған жер:
Құндызша.
Атбасар.
Екіретүп.
Аққыстау.
Соғақ суаты.
Әмір Темір неше жыл бойы жеке-дара билік жүргізген?
15 жыл бойы.
20 жыл бойы.
30 жыл бойы.
35 жыл бойы.
40 жыл бойы.
Ноғай Ордасының негізін қалаған:
Уақас би.
Нұр ад-дин.
Мұса мырза.
Едіге.
Жаңбыршы.
Моғолстан мемлекетінің орталығы:
Сығанақ.
Чимги-Тура.
Алмалық.
Сарайшық.
Искер.
Алғашқы қазақ ханы Жәнібек тұсында достық қатынаста өмір сүрген ноғайлар мен қазақтарды
«екі туысқан Орда» деп атаған ғалым:
Әбілғазы хан.
Рузбихан Исфахани.
Қадырғали Жалайыри.
Ш.Уәлиханов.
Махмұд Қашқари.
92 ру-тайпадан тұрған хандық:
Батыс-Сібір хандығы.
Моғолстан.
Әбілқайырхандығы.
Ноғай Ордасы.
Ақ Орда.
Моғолстан ханы Есен-Бұғаның билік құрған жылдары:
A)1433–1462жж.
B) 1408–1416 жж.
C) 1380–1399 жж.
D) 1418–1428 жж.
E) 1362–1380 жж.
Орда-Базарға дейінгі Әбілқайыр хандығының астанасы болған қала:
Тура.
Искер.
Сығанақ.
Тараз.
Сарайшық.
Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы Терек өзенінің жағасындағы шешуші шайқас болған жыл:
A) 1380 ж.
B) 1391 ж.
C) 1382 ж.
D)1395ж.
E) 1390 ж.
Алтын Орданың ыдырауы нәтижесінде құрылған:
НоғайОрдасы.
Моғолстан.
Әмір Темір мемлекеті.
Өзбек хандығы.
Қазақ хандығы.
Әмір Темір 1405 жылы қайтыс болған қала:
Отырар.
Тараз.
Самарқан.
Бұқара.
Сауран.
Әбілқайыр ханның Сығанақ түбінде ойраттардан жеңілген уақыты:
A) 1450-1451 жылдар.
B)1456-1457жылдар.
C) 1459-1460 жылдар.
D) 1462-1463 жылдар.
E) 1465-1466 жылдар.
1468 ж. Әбілқайыр хан қайтыс болған жер:
Қошқарбасы.
Арықбалық.
Қозыбасы.
Аққыстау.
Отырар қаласы.
Әбілқайыр хандығы негізгі үш халықтан тұрғандығын және олардың ішіндегі ең көбі және ержүректері қазақтар деп айтқан тарихшы:
Масуд ибн Усман Кухистани.
Өтеміс қажы.
Әбілғазы хан.
Шах-Махмұд Шорас.
Рузбихан.
Ноғай Ордасының орталығы Сарайшық қаласының іргесі қаланды:
Xғ.
XIII ғ.
XV ғ.
ІX ғ.
XI ғ.
Моғолстан мемлекеті өмір сүрді:
XIII ғасырдың аяғы – XIV ғасырдың басы.
XIVғасырдың ортасы – XV ғасырдың аяғы.
XIVғасырдыңортасы–XVIғасырдыңбасы.
XIV ғасырдың аяғы – XVI ғасырдың ортасы.
XV ғасырдың – XVI ғасырдың аяғы.
Мемлекет басқаруда Моғолстан ханына көмектескен:
Ұлысбегі.
Оғлан.
Тархан.
Басқақ.
Дарұға.
Ноғай ордасында «мырза» деп аталған:
әскери қызметкерлер.
тақ мұрагерлері.
түріктайпаларыныңбасшылары.
қарапайым халық.
сот істерін атқарушылар.
Шағатай мемлекетінің інжулік жері алып жатқан:
Арал маңын.
Ұлытау баурайын.
Маңғыстау өңірін.
Еділ бойын.
Шу,Іле,Таласалқаптарын.
Інжулік жерлер:
Тікелей хандардың қарамағындағы жерлер.
Дін иелерінің жерлері.
Әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілетін жерлер. d.Шыңғысхантұқымдарыныңжасау ретінде алғанжерлері.
Әскерлерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын салық.
Әскери немесе мемлекеттік басқару ісінде ханға адал қызмет істегендерге берілетін жер.
Моғол хандығындағы миршикардің міндеті:
Алым-салық жинау мен тәртіпті қадағалау.
Ханның аңшылық ісін басқару.
Жастайынан сайланған хандардың кеңесшісі.
Мерекелердетәртіп,салт-дәстүрдіқадағалау.
Сарай қызметінің басшылары.
1269 жылы Талас жағасында өткізілген құрылтайда шығарылған заң бойынша тыйым салынды:
жергілікті тұрғындардың өзге аймақтарға қоныс аударуына.
сауда керуендерінің қалалар арқылы өтуіне. c.отырықшы халық пен қала тұрғындарынан белгіленгеналым-салықкөлеміненартықалуға.
кедейленген малшылардың қалаларға келіп, қоныстануына.
діни ғимараттардың салынуына.
XIII ғасырдың екінші жартысынан бастап Сырдария бойындағы қалаларда өркендей бастаған кәсіп:
Темір балқыту.
Жүн өндеу.
Кірпішкүйдіру.
Зергерлік.
Қару-жарақ жасау.
XIV-XV ғасырларда Қазақстандағы материалдық игіліктер негізделді:
Сауда тауарларына.
Қолөнер бұйымдарына.
Жер өңдеу кәсібіне.
Малбасынаналынатыншикізатқа.
Кен қазбаларына.
В.Рубрук шөлдеп келе жатқанда қыпшақтар сиыр сүтінен жасалған қышқыл сусын бергенін, оны олар:
«Шұбат» деп атаған.
«Қымыз» деп атаған.
«Айран»депатаған.
«Уыз» деп атаған.
«Көже» деп атаған.
ХІІІ ғасырда қыпшақтардың сүттен қалай май алатынын, құртты, қымызды қалай жасайтындарын таңдана жазған:
Араб тарихшылары.
Парсы саяхатшылары.
Орыс саудагерлері.
Қытай елшілері.
Еуропасаяхатшылары.
Қыпшақтар мен қияттардың қызылбастар мен қалмақтарға қарсы соғысын суреттейтін эпостық жыр:
«Қобыландыбатыр»
«Орақ-Мамай»
«Ер Қосай»
«Ертөстік»
«Ер Тарғын»
XIV ғ. Алтын Орда дәуірінде жазылған, Кутбтың сүйіспеншілік, әділеттілік тақырыптарын арнау еткен шығармасы: a.«Хұсрау менШырын».
«Жүсіп-Зылиха».
«Мухаббатнама».
«Оғызнама».
«Күннің баяны».
Сүйіспеншілік, әділеттілік тақырыбын арқау еткен Дурбектің поэмасы::
«Жүсіп-Зылиха»
«Хұсрау мен Шырын».
«Мухаббатнама».
«Оғызнама».
«Кодекс куманикс».
Алтын Орда ыдыраған кезде пайда болған тарихи батырлық жырлар:
«Қамбар батыр», «Шора батыр».
«Орақ-Мамай»,«ЕрҚосай».
«Асан Қайғы», «Қарамерген».
«Ақсақ құлан», «Ел айырылған».
«Ер Төстік», «Жоямерген».
Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күй-аңыздың аты:
«Жошыханныңжортуы»