Научная библиотек

Ойымызды тужырымдасак, казхрп отбасы-неке катынастарында 
непзп уш меселенхн басын ашып, беле-жара карауга болады. Онын бхрш- 
хшсх — отбасынын турактылыгы проблемасы, екшшхсх — бала туу меселеа 
жэне ушхнпцсх — турмыс саласындагы проблемалар. Алайда, ажырасу­
дын жогары денгейге жетушщ езх некенщ институт ретшдеп ыдырауы 
немесе жалпы отбасынын дагдарысы да емес. Бул жерде ецпме отбасы­
лык катынастардын сапасы туралы гана болып отыр. Отбасы катынаста- 
рынын сапасы онын типтерх, онда калыптаскан мшез-кулык, журю-турыс 
турлерх аркылы да аныкталады.
2
. Отбасы курылымыныц типтер1 мен оныц журхс-турыс турлер
1
Отбасынын курылымдык типтер! — ерльзайыптылык, турмыстык 
жэне ата-аналык сипаттарга сэйкес пайда болып калыптаскан кубылыс. 
Сондыктан отбасы курылымын онын мушелерх арасындагы езара карым- 
катынастар, релдердх белхсу мен хшкх билхкп журпзу аныктайды.(Бул 
тургьщан алганда онын ен кен тараган тур! — нуклеарлык немесе ерль 
зайыптылык отбасы. Онын непзш ерл1-зайыптылар мен олардын балала- 
ры курайды, ягни мундай отбасында ек1 урпактын ек1лдер1 ем1р еуредх. 
Отбасынын бул туршщ аса келемда етек алуына елемдеп казгрп танда 
кещнен журт жаткан индустрияландыру мен урбанизация процестер! 
себегаш болып отыр. Туыстык жагынан алганда бугхнп тандагы отбасы­
нын тагы бхр турх — кенейген немесе туыстык тургьщан жакын отбасы- 
лар. Мунда ерлх-зайыптылар ез балаларымен, ата-аналарымен, бауырла- 
рымен бхрге турады, онда бхрнеще урпак ешр суредх. Отбасынын курамы 
мен курылымынын осылай езгерух отбасылык-туыстык байланыстардын 
елсхрегенх емес пе деген корытынды жасауга да итермелейдх. Конттын 
пхкхрх бойынша, отбасындагы адамдардын жас ерекшелхктерхне карап 
балаларды ата-аналарына жене ейелдердх жыныстык белгхсх бойынша ер- 
кектерге багындыру тихс. Буг1нп танда осы ею параметрлер де тубегейлх 
турде езгеруде. Жастар ез беттершше емхр сурулерх ушхн ата-аналары- 
нын отбасынан ерте кетедх, еке-шешесшщ мамандыгына сэйкес келмейтхн 
баска кэсштх тандайды. Эйелдердхн эмансипациясы отбасынын иерар- 
хиялык тургыда уйымдасуына, ыдырауына ез есерхн типзд1. Осыган 
байланысты отбасындагы билхктх белу, ягни билжке, лидерлхкке ие болу 
жене ондагы мхндеттердц белу сипатына карай отбасынын екх типх сак- 
талган. Онын бхрхвШш — дестурлх немесе авторитарлык отбасы. Мундай 
отбасында кем дегенде уш урпактын екхлдерх турады, билхктх, ягни ли- 
дерлхктх жасы улкен ер адам ез колына алады. Дестурлх отбасына мынан- 
дай сипаттар тен:
213

— ер адам непзп мэселелер бойынша щепдм кабылдаушы болып са- 
налады, онын кожайындыгы басым;
— эйелдщ ер адамга экономикалык жагынан тэуелдшпт;
— отбасындагы мшдеттерд1 белш, ер адамнын жэне эйедщн М1ндетте- 
ршщ бек!Т1лу1 (ер адам асыраушы, эйел отанасы). Мунда уй шаруасы мен 
бала тэрбиеа непзщен эйелдщ иыгына ту сед 1.
Кдз
1
рп кезде осындай отбасылардьщ курылымын демократияланды- 
ру процесс журш жатыр, эаресе ер адамньщ отбасындагы авторитарлык 
билщ 
жойылуда. Алайда, турмыста элеуметок тенс1зд1к эщ де сакталып, 
ол б

жүктеу/скачать 14,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: