Қазіргі қоғам: әлеуметтік теңсіздік. Тілдік жүйе және стиль 6-сабақ Оқу мақсаттары 10.2.4.1 әртүрлі стильдегі (ғылыми, ресми ісқағаздар,
публицистикалық, ауызекі сөйлеу, көркем әдебиет стилі)
мәтіндердің тақырыбын, мақсатты аудиторияға сәйкес
қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра
талдау
Сабақ мақсаттары Екі түрлі стилдегі мәтіндерді салыстыра талдау
Құндылықтарды дарыту Құрмет, ынтымақтастық
Пәнаралық байланыс Әлеуметтану, саясаттану
Тірек сөздер Бай мен кедей, әйел мен ер, гендерлік теңсіздік, тапқа
бөліну, тілдік жүйе, стиль
Сабақтың жүргізілу барысы Оқылымалды жаттығулар 1-тапсырма. Публицистикалық және көркем әдебиет стиліне қатысты алған барлық
біліміңізді
ВЕНН
диаграммасына
түсір.
Стильдердің
ұқсастықтары
мен
айырмашылықтарын жазып шық.
Оқылым тапсырмасы 2-тапсырма . Берілген мәтіндерді оқып, салыстырып, төмендегі сипаттарына қарай
талдау жаса.
-
Тақырыбы мен идеясы
-
Аудиториясы мен мақсаты
-
Құрылымы мен тілі (сөз, сөйлем, мәтін деңгейінде)
1-мәтін Дәстүрден таймаймын деп кедейленген ХХ ғасырдың қазағы алып қашу дәстүрін дамытса, ХХІ ғасырдың қазағы бар салт-дәстүрді ұстанамын деп «несиеленіп» жүр. Бұл жерде «алып қашу» дәстүрін өткен ғасырдың туындысы деп білу қажет. Сәкен
Жүнісовтың «Ақан серісін» алайық: Құлагердің шабандозы – он алты жасар жас жігіт.
Жарыстан соң, түскен олжаға қалың малын беріп, сүйгеніне қосылмақ. Сонда
кедейленген (кедейлену теориясы кейінірек баяндалады) жас жігіт «сүйгенін неге алып
қашпайды» деген сұрақ туындайды. Алып қашып, бар сый-кәде, жоралғыдан айналып
өтпей ме?! Оған сол романда баяндалған Ақан серінің қыз алып қашқан уақиғасын тепе-
теңістірейік. Басқаға атастырылып қойған қалыңдықты ұрлаған Ақан қыз ақысын одан
бірнеше мәрте артық төлеп, бай Ақан ауылы жарлы кедей ауылына айналды. Не болмаса
Қалқаман-Мамырды алайық – жеті атаға дейін бас қосуға болмайтын талапты
орындамай қашқан қос ғашық. Қызды алып қашу мысалдары әдебиет пен тарихта
