Название презентации



бет9/15
Дата14.12.2021
өлшемі3,72 Mb.
#126259
түріСабақ
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15
Байланысты:
дыбыс қою 105-38

Машықтандыру:

Ла-ла-ла

Ло-ло-ло

Лу-лу-лу

Лы-лы-лы

Ал-ал-ал

Ол-ол-ол

Ұл-ұл-ұл

Ыл-ыл-ыл

Егер тілдің икемсіздігінен көрсетілген тіл қалпын орнықтырды мүмкін болмаған жағдайда, артикуляциялық жаттығуларды орындау керек:
  • Тілді кезекпен жалпйту немесе жеңішкерту
  • Ерінді айналдырып жалау
  • Тіс пен ерін арасын жалау
  • Тілді тіс пен ерін арасында, жоғары –төмен жүгірту
  • Тілдің оң жақ және сол жақ ұрттарға кезектестіріп итеріп ұстау

17

Мм дыбысы

18

Нн дыбысы

19

Ңң дыбысы

Қазақ тіліне тән дыбыстардың ішінде көбіне « ң » дыбысын << H » дыбысымен алмастырып айту жиі кездеседі . Мысалы : оң он , қоңырау - қонырау , менің менін т.б. мұндай алмастыру тек ауызекі сөйлеуде гана емес , жазуда да өте жиі байқалады . « ң » дыбысын дұрыс айткызуда көпшілік пайдаланып жүрген , оң нәтижелерін беріп жаткан тәсілдердiң бiрi : Н дыбысын созып айтуын өтінеміз . Осы кезде шпательмен немесе логопедиялык зондпен тiлдi жумсак таңдайға шейін итеріп тілдің түбірін жұмсақ тандайға итере- тигізіп ұстап тұру керек .

Сөйтiп ң дыбысын созып жеке айтуға дағдыландырамыз . Дыбыс айтуға машықтандыруды алдымен жабық буыннан бастаған жөн . Себебі « ң » дыбысы қазақ тілінде сөз басында кездеспейді және « ң » дыбысы жабық буында анық естіледі . Егер механикалық тәсілмен дыбыс қою қиындау болса , келесі әдісті пайдалануға болады :

  • М дыбысын айтқызу кезінде
  • Ерінді екі саусақпен ашып ұстап тұру керек .
  • Сонда автоматты түрде ң дыбысына қол жеткіземіз .

  • Кейін ұксас дыбыстармен буын айтқызу арқылы « ң » дыбысын айтуына дағдыландырамыз : ан - аң , он- оң , ын- ың , өн - өң , ін iң , ин - цң .



    Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет