Тілдің оң жақ және сол жақ ұрттарға кезектестіріп итеріп ұстау
17
Мм дыбысы
18
Нн дыбысы
19
Ңң дыбысы
Қазақ тіліне тән дыбыстардың ішінде көбіне « ң » дыбысын << H » дыбысымен алмастырып айту жиі кездеседі . Мысалы : оң он , қоңырау - қонырау , менің менін т.б. мұндай алмастыру тек ауызекі сөйлеуде гана емес , жазуда да өте жиі байқалады . « ң » дыбысын дұрыс айткызуда көпшілік пайдаланып жүрген , оң нәтижелерін беріп жаткан тәсілдердiң бiрi : Н дыбысын созып айтуын өтінеміз . Осы кезде шпательмен немесе логопедиялык зондпен тiлдi жумсак таңдайға шейін итеріп тілдің түбірін жұмсақ тандайға итере- тигізіп ұстап тұру керек .
Сөйтiп ң дыбысын созып жеке айтуға дағдыландырамыз . Дыбыс айтуға машықтандыруды алдымен жабық буыннан бастаған жөн . Себебі « ң » дыбысы қазақ тілінде сөз басында кездеспейді және « ң » дыбысы жабық буында анық естіледі . Егер механикалық тәсілмен дыбыс қою қиындау болса , келесі әдісті пайдалануға болады :
