Дыбысты қою үшін:
Ө-ө-ө-өрік
Өр-өр-өр-өрмекші
Кө-кө-кө-көлшік
Көй-көй-көйлек
Өр-мек-ші
Өр-кеш
22
Пп дыбысы
23
Рр дыбысы
Р және жұмсақ Р` дыбыстарының айтылуындағы кездесетін кемшіліктер ротацизм деп аталады.
Р дыбысының жалпы жасалу механизмі:
Жоғары және төмен күрек тістерарасында аздап алшақтық сақталады. Тіл қасық пішінде болады. Тілдің бүйір шеттері азу тістерге тиеді, алдыңғы шеті альвеолаға көтереді.Жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді. Ерін пішіні айтылған дыбыстарға байланысты өзгеріп отырады.
Машықтандыру:
Ра-ра-ра-рас
Ро-ро-ро-ром
Ру-ра-ру-рух
Ры-ры-ры-рыс
Жатыр елі сұр күшік,
Өте берді бір мысық
Күшік оған: «ЫРР»- деді
Мысық тұрып: «бырр»- деді
Тілдің дірілін (тербелісін) қалыптастыру
24
Сс дыбысы
Еріндер күлгендей сәл кесіледі, тістер қысылған немесе жақындасқан қалыпта болады. Тіл үшін төменгі қызыл иекке тіреледі, ортасы дөңестеледі, бүйір шеттері жоғары азуға , таңдайдың бүйір жақтауларына жабысады. Тіл ортасымен ауа өтетін дейін жырашық жасалады, ауа ауылдағы тар саңырау кедергісі не ұшырап, ысқарық болып шығады.
Достарыңызбен бөлісу: |
