Название презентации



бет15/15
Дата14.12.2021
өлшемі3,72 Mb.
#126259
түріСабақ
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Байланысты:
дыбыс қою 105-38

Машықтандыру:

Ца-ца-ца- тса- тса-тса

Цо-цо-цо- тсо-тсо-тсо

Це-це-це- тсе-тсе-тсе

Ци-ци-ци- тси-тси-тси

Цитреспен толтырды та,

Цехтарды,

Целлюлоза,

Цистерналар шет қалды.

Ц дыбысын қоюға жасалатын артикуляциялық жаттығулар:
  • «Түтікше»
  • «Күлеміз»

33

Чч дыбысы

Ч дыбысын сәтті қою үшін Т, Щ,С дыбыстарының дұрыс айтылуы маңызды. Ал егер Ш дыбысынан бала дұрыс айта алмаған жағдайда, Ц дыбысы арқылы түзетуге болады. Тілдің ұшын төменгі тістер артынан қойып ,Ц дыбысын айтқанымыз, осы сәтте зондпен немесе саусақ көмегімен тілдің ұшын артқа қарай итереміз.

Ча-ча-ча

Чо-чо-чо

чу-чу-чу

Чапаевтай батыр бар,

Чукавкий ақын бар

Чукина, чуваш басқалар—

“Ч” әрпінен басталар

Ч дыбысы Ц дыбысымен алмасқанда Ш дыбысын түзеткендей механикалык әдіс ұсынылады . Бұл дыбысты түзету үшін Т дыбысы негіз болатын тәсілді де ұсынуға болады . Егер тіл астына зонд көмегімен дыбысты айтқан кезде , тіл шетін аздап көтеріп , сәл шегіндірсе төменгісі пайда болады . Ш дыбысынан ч дыбысы гана шыгып коймайды , егер ч дыбысы буында менгерiлген болса одан ш дыбысын алуға болады . Бұл жағдайда әуелі ұзартып алып , содан соң біріккен дыбыстан онын фриктивті бөлігін ажыратса жетеді . Мысалы : чш - чш - чщ .

34

Шш дыбысы



Ш дыбысының жасалуы:

Ерін аздап дөңгелек еді. Тістер аздап бір- біріне түйіскен, не болмаса сәл жақындаған. Тіл таңдайға «ожауланып» көтеріледі. Тілдің бүйірлері жоғарғы азу тістерге тиеді. Тілдің алдыңғы ұшы альвеол артындағы таңдайға көтеріліп, ортасында жарты ай қуысын жасайды.

Машықтандыру:__Ша_–_ша_–_ша__Жерде_жатыр_алаша__Ша-_ша_–_ша__Алашамыз_тамаша__Шық,_шық_,шық...'>Машықтандыру:

Ша – ша – ша

Жерде жатыр алаша

Ша- ша – ша

Алашамыз тамаша

Шық, шық ,шық...

Шар

Шәй-нек

Ша-шық

35

Щщ дыбысы



Щ дыбысының жасалуы:

Ерінді дөңгелектеп, шудың шығуын төмендетуге дайындаймыз.Тілдің ұшын таңдайға көтеріп СЬ (жұмсақ С) дыбысын айтқанда, жұмсақ таңдай көтеріліп, мұрын жолын бітейді де, дем жұтқыншақ пен ауыз қуысына еркін өтеді.

Машықтандыру:

«Щи-щи»

«Щука-шортан» деп,

«Щедрый-жомарт,мырза»-деп

«Щитті» аударды «қалқан» деп,

Щедрый тұр риза боп.

36

Ыы дыбысы

37

Іі дыбысы

38

Ээ дыбысы

39

Юю дыбысы

40

Яя дыбысы



41

“Күрекше”-тіл босаңсытылады, жалпақ күйге енгізіледі де, төменгі ерін үстіне қойылады. Осы қалыпта бірнеше секунд ұстап тұру керек.

“Түтікше”-тіл ауыздан шығарылады да, түтікше түріне енгізіледі. Жаттығуларды алдымен жайлап, айна алдында жасалады, сонан соң біртіндеп жоғарырақ ырғаққа көшу керек. Әрбір жаттығу 10 секундтан 6-8 рет орындалады.

“Сағат”-тілді жіңішкертіп ұстап оңға, солға жайлап қозғау керек. Осылай санап отырып 15-20 рет қайталау керек.

“Тісімізді тазалаймыз”-

жымиып, тістерді көрсету. Ауызды ашып, тілдің ұшымен жан-жаққа, одан кейін жоғарыдан төмен қарай қозғалыстарды жасау.

“Ожау”-ауызды кең ашып,жалпақ тілді көтеріп жоғары тістерге созып,бірақ тигізбей ұстап тұру керек.

“Тоқылдақ”-ауызды кең ашып тілдің ұшымен жоғарыға альвеолаға немесе таңдайға жиі-жиі соғылғандай қимыл жасау керек.
  • “Күлеміз”-еріндеріміз екі жаққа керілген күйде болады,жымию.

42

43

Мазмұны

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет