Сөйлеудің дамуындағы сентизивтілік кезең.
Орташа есеппен 0 ден 6 жасқа дейін созылады, және де баланың өмірге келуінен бұрын пайда болады (мәселен, ананың әлі дүниеге келмеген құрсақ ішіндегі баласымен әңгімелесуін оған өлең айтып беруін еске түсірейік).
Балалар дыбысқа еліктей бастайды.
1-жасында:
- Бала саналы түрде алғашқы сөзін айта бастайды; Оның өмірінде алғашқы рет сөздік ойлау көрінісі пайда болды;
Бірақ та бала фрустрация ситуациясына түседі. Бұл сөздің қандай бір мағынаны білдіретін жақсы біле тұра, өзінің ойын толық жеткізе алмағанынан.
Тәртіпті қабылдаудағы сентазивтік кезең.
Бұл сентазивтік кезең туралы Мария Монтессоронның еңбектерінен басқа ел жерде келтірілмеген. Оның әйгілі фразасын еске түсіреік: «Сананың шынай болмасын тәртіптілік негізінде көрінеді» деген.
Бұл кезең 0 ден 3 жасқа дейін созылады – және де бұл кезеңнің жоғары деңгейі 2 - 2,5 жаста көрініс табады.
1. Қоршаған ортадағы тәртіп.
Мұны орындау балаға мынадай жағдайларды шешуге көмектеседі:
- заттар арасындағы байланысты. Мұнда баланы қоршаған ортаны заттар арасындағы заңдылықтарға сәйкес орналастыру екені туралы айтылып отыр: ыдыс аяқтар ас бөлмесінде, аяқ киімдер аяқ киім қоятын жерде, киім шкафта, ойыншықтар барлық кезде өз орнында, яғни арнайы қобдишада, сондай - ақ баланың тамақтанатын, ұйықтайтын орнының тұрақтылығы, өзінің тамақ ішетін ыдысының болуы және т. с. с.
2. Уақыттағы тәртіптілік.
Балаға күнделікті тәртібтің қажеттілігі өте маңызды. Мұндай тәртібті орналастыруға ата - аналардың қатынасуы өте қажет. Баланың 2 және 3 жастада мұндай жеке күнделікті тәртіпті ұстануын қадағалап отыру қажет.
3. Үлкендердің балаға деген қатынасындағы тәртіптілік.
Мұндай жастағы балаға үлкендердің миындай қатынасындағы тәртіптілік маңызды болып келеді.
– үлкендердің балаға деген талаптары тұрақтары болуы қажет, яғни көңіл - күйге байланысты болмауы керек.
Сенсорлы дамудағы сентизивтік кезең.
Орташа есеппен бұл кезең 0 - ден 5,5 жылға дейін созылады. Баланың дамуындағы бұл кезең тек қана Монтессоридің еңбектерінде кездеспейді, сондықтан да біз тек қана арнайы ескертулер жасап өтеміз.
Әрине дені сау бала көре алады, естиді, иісті сезеді, дәм сезеді. Бірақ та сезім мүшелерінің дамуының жоғары деңгейі мен олардың белгілі бір ұйымдастырушы тек қана арнайы жаттығулар негізінде ғана болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
