Негіздері
жүктеу/скачать 8,4 Mb. Pdf көрінісі
|
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet. (1)
| Пластикалық
алмасу » деп аталса, барлық катаболизмдік реакциялардың жиынтығы « Энергетикалық алмасу » деп аталады. Пластикалық алмасу – кезінде жасушаға сырттан түскен заттардан, жасушаға тән заттар түзіледі. Пластикалық алмасу әсіресе ағзаның ӛсуі кезінде қарқынды жүреді. Бұл алмасудың тіршілік үшін ең маңыздылары фотосинтез және белок биосинтезі болып табылады. Энергетикалық алмасу – кезінде жасушаға түскен органикалық күрделі заттар ферменттер әсерінен ыдырап, энергияға бай күрделі қосылыстар түзіледі. Жасушаның пайдаланатын энергия кӛзі негізінде макроэргиялық фосфаттық қосылыстар. Макроэргиялық дегеніміз гидролиз кезінде энергияның мол мӛлшерін бӛліп шығаратын фосфор қышқылының эфирлері. Макроэргиялық фосфаттарға аденозинтрифосфат (АТФ), уридин, цитидин мен гуанозиннің (УТФ, ЦТФ, ГТФ) фосфаттары және басқалары жатады. Макроэргиялық косылыстардың ішіңде маңыздысы АТФ. Клеткадағы синтез процестеріне жұмсалатын энергияның бәрін АТФ қамтамасыз етеді. АТФ синтезі АДФ пен бейорганикалық фосфаттың 92 ферменттік жолмен қосылуынан пайда болады. Жасушадағы энергияның алмасуын тотықтыру және кӛмірсулар, майлар мен белоктар гидролизінің ӛнімдері қамтамасыз етеді. Жасушалардың кӛпшілігі алдымен кӛмірсуларды пайдаланады. Сүтқоректілер миының жасушалары тыныс алу үшін глюкозадан баска қосылысты пайдалануға қабілетсіз. Глюкозаның тотығуы үш фазаға бӛлінеді: гликолиз (Эмбден-Мейергоф жолы), тотығып декарбоксилдену (трикарбон кышқылының циклы) және тотығып фосфорлану (сутегімен электрондарды тасымалдайтын тыныс тізбегі). Трикарбон қышқылы циклын «Лимон қышқылының циклы», немесе бұл циклды ашқан зерттеушінің атымен «Кребс циклы» деп те атайды. Гликолиз жүктеу/скачать 8,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|