Тыныс алу. Атф құрылысы, қызметі. Кребс циклі



Дата28.02.2023
өлшемі2,07 Mb.
#170538
Байланысты:
тыныс алу 10
КГ СИЛЛАБУС 22-23 , бөліпшығару 10кл

АТФ құрылысы, қызметі. Кребс циклі

АТФ құрылысы мен қызметі


Макроэргиялық байланыс терминін Ф.Липман енгізді

Жасуша үшін әмбебап энергия көзі, энергия шығымы 30,6 кДж/моль

Химиялық табиғаты бойынша нуклеотидке жатады, азотты негізі аденин, көмірсу рибоза, фосфор қышқ қалдығы

Үздіксіз синтезделіп тұрады. Фосфат топтары арасындағы байланыс – макроэргиялық байланыс д.а.

01

02

03


АТФ- жасушадағы әмбебап энергия көзі

АТФ-тің қызметі

Жасушадағы барлық процестерді жүргізу үшін энергия тасымалдайды

АТФ қоры көп болмайды, үздіксіз синтезделіп отырады

Жасушадағы энергия денені жылытады, жүректің үздіксіз соғуын қамтамасыз етеді

Зат алмасу кезеңдері

Заттардың организмге түсуі

Соңғы өнімнің бөлініп шығарылуы

Метаболизм

Метоболизм


Анаболизм

Катаболизм

Пластикалық алмасу, ассимиляция, синтез

Энергетикалық алмасу, диссимиляция, ыдырау

Энергияны пайдаланады
Төмен молекулалы заттардан жоғары молекулалы заттар синтезделеді

Энергия шығарады
Күрделі заттардың жай заттарға ыдырауы

ЭПТ: май қышқ менглицериннен липид түзілуі
Рибосомада- а.қ.нан нәруыз түзілуі
Пластидтерде көмірсу

Лизосомада:
Липид- глицерин мен май қышқ
Көмірсу-глюкозаға
Нәруыз- аминқышқылына
Нуклеин қышқылы-нуклеотидке
Митохондрияда
Жай көмірсуы, май қышқ ыдырауы

Құрылыс материалымен қамтамасыз ету

Энергиямен қамтамасыз ету

Глюкозаның 1 молекуласы ыдырағанда 38моль АТФ молекуласы немесе 1520кДж энергия түзіледі; 1АТФ- 40кДж
Энергетикалық алмасу кезеңдері
дайындық
оттексіз
оттекті
Ас қорыту жүйесінде
Гликолиз-цитоплазмада журеді
10 реакция тізбегі
-О2
ферменттер
1глюкоза=2 ПЖҚ
Соңы: сүт қышқылы
2АТФ
Гликолиз- митохондрияның ішкі мемб
+О2
ПЖҚ-СО2 Н2О
36АТФ
  • Гликолиз – ферменттер көмегімен және энергияның бөлінуімен жүретін глюкозаның ыдырау процесі
  • Көмірсу- биологиялық отынның ең басты түрі
  • ПЖҚ-ның тұрақты соңғы өнімге айналу процесі-ашу деп аталады
  • Сүт қышқ түзілуі- анаэробты кезеңнің аяқталуы
  • Оттекті ыдырау – энергияның жинақталуы

Есте сақта!

Бұлшықеттің қажу үдерісі

Себептері

Оттегі жетіспеуі

Жүйке орталықтарының қажуы

Сіңірдің созылуы

Спорттық жаттығулар

Анаэробты жаттығулар-оттек тапшылығы бірден пайда болады; штанга көтеру, ядро лақтыру, жақын және алыс қашықтыққа жүгіру

Аэробты жаттығулар- жүктеме біртіндеп түсу; жүзу, велоспорт, футбол, теннис

01

02

Митохондрияның құрылымдық компоненттері


1847ж К.Бенда
«митохондрия»
1850ж Р.С.Келликер «Саркасома»
1894ж Р.Альтман «биопласт»
  • Ұзындығы 1,5-10мкм, ені 0,25-1,00мкм
  • Жасушаның 25% құрайды
  • Сыртқы мемб тегіс, ішкі мемб қатпарлы
  • Порин нәруызы бар
  • Монооксигеназа, фосфолипаза ферменттері бар
  • Қызметі –цитоплазмадан оқшаулау, ЭПТ мен әрекеттесіп липидтер мен кальций иондарын тасымалдау
  • Мономиноксидаза (фермент-маркер)

Кребс циклі

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ

10-класс 1- бөлім тыныс алу тарауын 27.02.2023ж зачет тапсырамыз!!!!!

Сабақ түсінікті болды ма?

Тақырыпқа қатысты қандай сұрақтарың бар?

Айлық тестті жақсы тапсырып шығуларыңа тілекшімін!

Күліп жүріңдер, ол жақсы әдет)



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет