Негіздері



Pdf көрінісі
бет112/228
Дата21.11.2022
өлшемі8,4 Mb.
#159250
түріОқулық
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   228
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.

Аналық жыныс безі

 
Аналық жыныс безінің құрылысы жұмыртқаның 
қоректену бейімділігіне тығыз байланысты. Кейбір жануарлардың 
жұмыртқасы осмос жолымен қоректенеді. Жұмыртқаның негізгі екі 
қоректену жолы бар: 
1. Солитарлы; 
2. Алиментарлы.
Алиментарлының ӛзі 
нутриментарлы
және 
фолликулярлы 
болып бӛлінеді. 
Нутриментарлы әдісте жұмыртқа қоректендіруші жасушаны ақыр соңында 
сіңіріп жібереді. Фолликулярлы - кейбір жануарларда жасушалар овоцитты 
толық қоршамайды. Мысалы, насекомдарда фолликулярлы жасушалар 
овоциттің үстіңгі бір бӛлігімен жанасып, аналық ағзадан қорек алып тұрушы 
фолликул сабақшасын түзеді. Жақсы дамыған фолликульдер қабығы 
сүтқоректілер мен адамдарда кездеседі.
Адамдарда жыныс бездері дәнекер ұлпалы стромадан тұрады. 
Строманың ішкі қабатын және сыртқы қабатын ажыратуға болады. Жыныс 
безі сырт жағынан бір қабатты ұрық эпителийімен қоршалады. 
Сүтқоректілерде аналық бездердің сыртында бір қабатты эпителий болады. 


130 
Аналық безі негізі дәнекер ұлпалардан құралған. Эпителийдің астында 
фолликулалар бар.
Фолликула -
дегеніміз сыртынан ұсақ фолликулалы 
жасушалардан тұратын эпителиймен қоршалған бірінші реттік ооцит. 
Олардан аналық жыныс жасушалары – жұмыртқалар дамиды. Жетілген 
ағзадағы аналық бездердің бірінде ай сайын гипофиз гормонының әсерімен 
болашақ жұмыртқа жасушасы бар бір фолликула жетіледі. Фолликула 
жасушаларынан аналық жыныс гормоны – 
эстроген 
бӛлінеді. Граафов 
кӛпіршігі деп аталатын аналық жетілген фолликула, бездің бетінен томпайып 
кӛріне бастайды да, сыртқы қабырғасы жұқарып жарылады. Жұмыртқа 
жасушасы 
фолликуладан 
сыртқа 
шығады 
(59-сурет). 
Бұл 
процесс 
овуляция 
деп аталады. Жетілмеген жұмыртқа клеткасы түкті 
воронка арқылы жатыр түтігіне түседі де, сол жерде пісіп жетіледі. 
Жарылған фолликуланың қуысы бірте-бірте сары клеткаларға толып, ішкі 
секрецияның уақытша безі 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   228




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет