Цитохромоксидаза (ЦХО). Цха мен цха₃ 6ip комплекс -цитохромоксидаза түрінде байланыскан. Бұл ipi молекула, өте үлкен молекулалык массалы, ол 2 молекула цха+4молекула цха3 + 6 мыс иондарынан тұрады. ЦХО-дағы мыстың валенттілігі ауыспалы,сондыктан электрон көзі бола алады.
Каталаза мен пероксидазаБТ-ға тікелей катысы жок, 6ipaқ тотыгу кезінде сутек пероксидін ыдыратуға қатысады. Каталазаныц коферменті гемоглобиннің геміндей 4 гемi бар, 6ipaқ геміндегі темірдің валенттілігі 3+ болатын eкі компонентті фермент. Каталаза сутек пероксидін су мен молекулалык оттекке дейін ыдыратады:
2Н₂О₂ -> Н₂О+ О₂
Каталаза жануар организмінде қан құрамында кездеседі,жасушаларды пероксидтік тотығудан коргайды.
Пероксидазада6ip гемі бар. Пероксидаза негізінен өсімдік әлемінде кең тараган, бірақ та жануар ағзасында да лейкоциттерде миелопероксидаза, сүтте лактатпероксидаза турінде кездеседі. Гемоглобин де әлсіз пероксидаздық қасиет корсетеді, оған сапалык реакция бензидин сынамасы осыған негізделген. Пероксидаза сутек пероксидін су мен атомдык оттекке дейін ыдыратады.Атомдык оттек өте күшті тотыктырғыштық касиет керсетеді. Бұл ферменттер ароматты косылыстарды тотыктыруга қатысады.
Оксигеназалар –оттегін қосып алушы ферменттер. Цитоплазмада, мембрананың эндотелиалдық жүйесінде, митохондрияларда және микросомаларда кездеседі. Оксигеназалар монооксигеназалар мен диоксигеназаларға бөлінеді. Ксенобиотиктерді зиянсыздандырудың бірінші сатысына монооксигеназа қатысады. Ол атомдык оттекті тотығатын субстратка байланыстырады
Диоксигеназалар активті орталыкталығында темір иондарының электрондары аркылы молекулалык оттекті активтендіріп, оны субстратка тікелей енгізеді.Гидроксилазалар холестерин мен адреналиннің синтезіне де катысады. Бұл ферменттер цитоплазмада, мембрананың эндотелиалдык жуйесінде, митохондрияларда және микросомаларда кездеседі.
Энергия алмасуы.Негізгі қоректік заттардың катаболизмінің арнайы жолдары. Үшкарбон қышқылдарының циклі – мәні, реакцияларының реті, ҮҚЦ-нің атқаратын қызметтері. Биологиялық тотығу және биологиялық тотығу ферменттерін тежейтін заттар. Тыныс алу комплекстері. Тотығудан фосфорлану. Тыныс алу коэффициенті. Тыныс алуды бақылау.
