Голотопия: кіші жамбас қуысында белгілі бір қалыпта орналасады: - anteversio uteri - жамбастың сымды осіне қатысты жатырдың алға қарай еңкеюі; - anteflexio uteri - жатыр түбі мен денесінің истмус пен мойынға қатысты алға қарай еңкеюі. II. Скелетотопия: s 2 —S 4 деңгейінде орналасқан
Синтопия: - қуық алдыңғы жағында орналасқан; - тік ішек артында жатыр; - жатырдың қосалқылары (аналық без және оның рудиментарлы түзілімдері, жатыр түтігі) бүйірінде орналасқан; - жіңішке ішектің ілмектері жоғарғы жағында орналасқан; соңғы жағында – қынап орналасқан.
Жатыр-бұл эмбрионның дамуы және ұрықтың дамуы жүретін орган. Қабырғалардың жоғары икемділігіне байланысты жүктілік кезінде жатырдың көлемі бірнеше есе артуы мүмкін. Жүктілік кезінде жатыр қабырғаларының" созылуымен " қатар, миоциттердің гипертрофиясы және дәнекер тінінің шамадан тыс шырыштануы салдарынан жатыр мөлшері едәуір артады. Бұлшықеттері дамыған орган бола отырып, жатыр босану процесінде ұрықтың шығарылуына белсенді қатысады.
ҚЫНАП (Vagina)
Жатырды сыртқы жыныс ағзаларымен байланыстыратын тақ түтік пішінді қуысты ағза. Жыныс қатынасы және ұрық жолы мен етеккірдің шығарылуы үшін арналған. Оның ұзындығы – 8-10 см, қабырғаларының қалыңдығы 3 мм-дей. Қынап өзінің жоғарғы шетімен жатыр мойнынан басталып, төмен жүреді, төменгі қынап тесігімен қынап кіреберісіне ашылады. Ол қыздық пердемен (hymen) жабылған.
Қынаптың алдыңғы (paries anterior) және артқы қабырғасы (paries posterior) бар. Қынап қабырғалары жатыр мойнының қынаптық бөлігін қапсырып, оның айналасында тар саңылау – қынап күмбезін (fornix vaginae) түзеді. Қынап күмбезінің төрт бөлігі бар: алдыңғы (pars anterior) , артқы (pars posterior) және екі бүйір (pars laterales).
ҚЫНАП (Vagina)
Қынаптың қабырғасында үш қабат бар:
► Шырышты қабат көп қабатты, тегіс емес эпителиймен жабылған және бездерсіз. Ол вестибуланың үлкен бездері мен жатыр мойны бездерінің секрециясымен шырыштанған. Шырышты қабық жоталарды құрайды.
