Несиенің ақша айналымы саласында да алатын орны айрықша. Ол ақша айналымының үнемделуінен көрінеді. Несие өзінің қызметі – айналыс құралын құруға байланысты: - Несиенің ақша айналымы саласында да алатын орны айрықша. Ол ақша айналымының үнемделуінен көрінеді. Несие өзінің қызметі – айналыс құралын құруға байланысты:
- біріншіден, ақша белгілерін дайындау, шығару, есеп жүргізу мен сақтау шығындарын қысқартады;
- екіншіден, несие бос ақша қаржыларын сан рет пайдалана отырып, қолма-қол ақшасыз есептеулерді жылдамдатып, айналым шығындарын азайтады;
- үшіншіден, қосымша ресурстарға маусымдық сұраныстардың өскендігінен резервтік қорлардың кемуіне байланысты айналым шығындары қысқарады.
- алғашқы авторы Ксенофонт (б.э.д. 430-365 жж.) болды.
2 Несие жүйесінің принциптері - Қазақстан Республикасындағы несиелік қатынастар Азаматтық кодекспен, Банк жəне банк қызметі туралы Заңмен реттеледі. Қаржы институтынан несие алған кезде сіз бірқатар қағидаларға негізделген бірнеше міндеттемелерді жүктейтін шартқа қол қоясыз. Осы жайлы бүгінгі сабағымызда əңгімелейтін боламыз.
- Несиелік жүйенің қағидалары
- Несиелеудің қағидаттары келесіні айқын көрсетеді: несиені өтеу, жеделдік, аққылылық, қамтамасыз етілуі жəне несиені мақсатты пайдалану. Осы ұғымдардың əрқайсысы нені білдіреді жəне неге мұны білу маңыз
- Өтеу – несиені ақша қатынастарының басқа түрлерінен ерекшелейтін нəрсе. Мысалы, сіз стартап арқылы грант алған болсаңыз, оны қайтарудың қажеті жоқ. Ал несиемен бəрі басқаша. Сіз қаржылай қарызыңызды пайдаланғаннан кейін, дəл солай ақшалай қайтаруға міндеттісіз. Мысалы, сіз банктен 1 миллион теңге алсаңыз, банкке несиені автокөлік, мал немесе жылжымайтын мүлікпен қайтара алмайсыз. Несие несиені беруші ұйымның шотына ақша аудару арқылы ғана қайтарылады. ды, талдап көрейік. Бірінші қағидат - несиені өтеу.
- Осы қағидатқа сүйене отырып, қаржы институты ақшаны тек өтей алатын қарыз алушыларға бере алады. Сондықтан банктер сіздің төлем қабілеттілігіңізді, несие тарихыңызды, беделіңізді жəне басқа көрсеткіштерді тексереді. Банк сіздің ақшаны қайтармайтындығыңызды алдын-ала білетін болса немесе несие тəуекелі жоғары болса,
|
