Нұсқаулар / құраст.: Г. Р. Кабжанова, У. Д. Буркитбаева. Павлодар : Кереку, 2011. 44 б. Бұл әдістемелік нұсқауларда «Топырақтану»

Жұмыс барысы:

1. 
   Топырақ үлгілерін қалың емес қабатпен қағаз бетіне немесе картонға салады. Жеңіл құрғақ қалпына дейін кептіреді. Ірі түйіршіктерді кептіру кезінде пайда болған жарықтар трещина бойымен ұсақтарға бөледі. Тастар, ірі өсімдік қалдықтарын және басқа бөгет заттарын алып тастайды.
   
2. 
   Топырақты елеуіш арқылы кіші порциялармен елейді. Елеуішті 10; 5; 3; 2; 1; 0,5; 0,25 мм алады. Топырақты барлық елеуіштердің жиынтығымен қағуға болмайды. Елеуішті топырақпен қақпайды, үшкір емес бұрышта еңкейтіп, елеуіштің қабырғасына алақанмен барлық топырақ түйіршіктері түспегенше соғады.
   

3. 
   Елеуіштің 10 мм тесіктер арқылы өткен топырақты, 5 мм тесіктері барлық елеуіш жиынтықтары арқылы елеу керек.
   
4. 
   Әрбір елеуіште қалған барлық агрегаттарды жеке фасфор ыдыстарға салады және техникалық таразыларда өлшейді. Алған нәтижелерді 1 кесте түсіру.
   

1- кесте- Топырақ агрегаттарына сипаттама

Алынған нәтижелер негізінде құрғақ себу макроқұрылымның салыстырмалы салмағын келесі формула арқылы аңықтаймыз:

5. 
   Агрегатты топырақ құрамына баға беру